Walerych Piotr Rafał
Piotr Rafał Walerych, ur. 22 V 1958 w Szczecinie. Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydz. Nauk Społecznych, kierunek nauki polityczne (1981).
1968-1972 w ZHP. Od 1977 kolporter wydawnictw KSS KOR, ROPCiO i RMP w Poznaniu (m.in. „Bratniak”, „Opinia”, „Biuletyn Informacyjny” KSS KOR); 1978-1983 uczestnik Duszpasterstwa Akademickiego przy kościele oo. Dominikanów, 1978-1993 członek KIK w Poznaniu, od X 1979 działacz Polskiego Komitetu Obrony Życia, Rodziny i Narodu, współautor listu do władz wzywającego do zniesienia ustawy o dopuszczeniu przerywania ciąży. IX 1981 – VIII 1982 nauczyciel w LO nr 1 w Poznaniu.
IX 1980 – IX 1981 w NZS. W 1981 działacz, rzecznik, delegat na spotkania członków RMP. W I 1981 współinicjator (z Jackiem Chudzińskim, Krzysztofem Nowakiem, Markiem Jurkiem, Piotrem Hardtem) Studenckiego KOWzP w Poznaniu. W 1980 współorganizator manifestacji na pl. A. Mickiewicza w Poznaniu w rocznicę powstania listopadowego oraz manifestacji 3 V 1981 tamże; w III 1981 współorganizator (z Pawłem Wosińskim, Piotrem Hardtem, Dariuszem Młodzianowskim) akcji plakatowej, zbierania podpisów pod petycją w związku z kryzysem bydgoskim. IX-XII 1981 w „S” Pracowników Oświaty i Wychowania w Poznaniu.
13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Gębarzewie, uczestnik głodówek, zwolniony w VII 1982; w VIII 1982 zwolniony z pracy. 1982-1989 działacz podziemnych struktur „S” POiW w Poznaniu. Od 1982 współorganizator punktów kolportażu m.in. w Poznaniu i Kiekrzu kolporter podziemnych pism („Pro Patria”, „Pod Prąd”, „Polityka Polska”, „Szaniec”, „Samoobrona Polska”, „Niepodległość”, „Obserwator Wielkopolski”, „Tygodnik Mazowsze”, „Głos”), książek, ulotek, kaset audio i wideo i innych. Od 1983 w kontakcie z Solidarnością Walczącą, kolporter ich pism. 1985-1986 drukarz pisma „Przekaz” (z Pawłem Porawskim i Piotrem Hardtem). Od 1982 organizator sieci kół samokształceniowych w LO i SP w Poznaniu i okolicach, współorganizator niezależnych koncertów, wieczornic z okazji 11 XI, koncertów pieśni patriotycznych, prelekcji (m.in. we współpracy z ks. E. Nawrotem, o. Marianem Kowalczykiem, ks. Leonardem Polochem, Przemysławem Bielickim, L. i P. Myszkowskimi, Krzysztofem Olszewskim, Wojciechem Sady). W 1983 inicjator mszy św. i cotygodniowych modlitw (z ks. L. Polochem) w parafii Najświętszego Zbawiciela w Poznaniu w intencji więźniów politycznych i Janusza Pałubickiego. 1983-1984 z żoną Katarzyną Walerych i rodzicami przekazywał na Zachód za pośrednictwem oo. jezuitów informacje o sytuacji w kraju i represjach. III-IV 1984 w ukryciu (z Lechem Dymarskim) w Puszczy Nadnoteckiej k. Człopy. Wielokrotnie zatrzymywany za udział w manifestacjach (m.in. w XI 1982, V 1983, V i XI 1986). W 1986 współinicjator (z Pawłem Wosińskim, D. Młodzianowskim i M. Urbaniakiem) mszy i manifestacji w parafii Najświętszego Zbawiciela w obronie dzieci nienarodzonych. 1983-1984 nauczyciel w SP nr 54 w Poznaniu, 1984-1985 w SP w Bytyniu, 1985-1986 w SP w Kiekrzu, zwolniony z zakazem pracy w zawodzie, 1987-1989 kierownik zaopatrzenia w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym Artykułów dla Domu Dom w Poznaniu.
1989-1992 w „S” POiW Regionu Wielkopolska. W 1990 delegat na II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. WZD Regionu Wielkopolska. 1989-1990 nauczyciel w SP nr 80 w Poznaniu, 1990-1991 w LO nr 1 tamże, 1991-1995 dyr. Wydz. Paszportów Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu, 1995-1999 i 2002-2006 pracownik PHU Komfort tamże, 1999-2000 doradca ds. bezpieczeństwa w Generalnym Inspektoracie Celnym tamże, 2000-2002 dyr. naczelny Ruchu SA Oddział Wielkopolska, 2006-2007 doradca Komisji Weryfikacyjnej ds. WSI, 2006-2008 doradca ds. bezpieczeństwa w Operatorze Logistycznym Paliw Płynnych. 1988-1991 sekretarz Klubu Ład i Wolność w Poznaniu; od 1989 w ZChN (członek Zarządu Głównego, do 1993 przewodniczący Okręgu Wielkopolska), 1991-1993 poseł RP z listy WAK, 1993-1995 członek Zarządu Głównego Akcji Polskiej, 1995-1997 w ROP (przewodniczący Okręgu Wielkopolskiego, członek Zarządu Głównego), 1998-2000 w Ruchu Katolicko-Narodowym (członek Zarządu Głównego), 2000-2001 w RS AWS (członek i rzecznik prasowy regionu wielkopolskiego); 1998-2002 radny Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, przewodniczący Komisji Bezpieczeństwa Publicznego. Członek Stowarzyszenia Byłych Internowanych. Od 2006 współzałożyciel i prezes Instytutu Spraw Polskich.
Autor artykułów w „Myśli Polskiej” (1986-1992), „Głosie” (1993-1999), „Polityce Polskiej”.
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009).
23 XII 1980 – 26 I 1989 rozpracowywany przez Wydz. IV/III KW MO/WUSW w Poznaniu w ramach KE krypt. Polityk.