Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Wiktor Adam

Adam Wiktor SJ, ur. 3 VI 1947 w Kolbuszowej Górnej k. Kolbuszowej, zm. 14 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1999 w Bytomiu. Od 1964 nowicjat Towarzystwa Jezusowego w Starej Wsi k. Brzozowa, 1966-1968 studia filozoficzne w Krakowie, 1968-1972 teologiczne w Warszawie; 31 VII 1971 święcenia kapłańskie; 1975-1976 roczne studium duchowości i prawa zakonnego w Czechowicach-Dziedzicach.

1972-1975 praca duszpasterska w jezuickiej parafii NSPJ w Nowym Sączu, 1976-1978 wikariusz parafii Wniebowzięcia NMP w Kłodzku i minister (odpowiedzialny za sprawy administracyjno-materialne) tamtejszego domu zakonnego, 1978-1987 superior oraz proboszcz parafii św. Klemensa Dworzaka we Wrocławiu.

W VIII 1980 wspierał duszpastersko protestujących robotników.

Po 13 XII 1981 organizator pomocy materialnej dla internowanych i represjonowanych oraz ich rodzin, odwiedzał przebywających w ośrodkach odosobnienia, udostępnił ogród i pomieszczenia parafialne do przeładunku, magazynowania i dystrybucji darów nadchodzących z zagranicy, wspierał działalność parafialnego komitetu charytatywnego. Organizator parafialnego Duszpasterstwa Ludzi Pracy. 4 V 1982 na prośbę pracowników odprawił mszę św. w intencji załogi Zakładów Hutniczo-Przetwórczych Metali Nieżelaznych Hutmen we Wrocławiu, czym zapoczątkował niedzielne Msze za Ojczyznę, niekiedy łączone z patriotycznymi rocznicami lub powitaniem powracających z więzień działaczy „S”. Od 1984 modlitwy i czytania mszalne były wykonywane przez aktorów scen wrocławskich, którzy później recytowali poezję patriotyczno-religijną, na msze przybywały też delegacje z pocztami sztandarowymi, także spoza Wrocławia. Od 1986 homilie wygłaszali zapraszani przez niego goście, m.in. księża: Stanisław Suchowolec, Hubert Czuma SJ, Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Stanisław Orzechowski i Mirosław Drzewiecki. W parafii odbywały się wykłady z historii, odczyty w ramach Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej, koncerty, seanse filmowe i spektakle wrocławskiej grupy teatralnej Nie Samym Teatrem. 1984-1987 konsultor Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego. Od początku 1985 Wydz. ds. Wyznań Urzędu Miasta we Wrocławiu domagał się odwołania go z funkcji proboszcza; był zastraszany (m.in. dwukrotnie otruto psy pilnujące parafialnej posesji). VII 1987 – 1989 superior domu jezuitów w Nowym Sączu przy parafii NSPJ; zaktywizował prace lokalnego Duszpasterstwa Ludzi Pracy, nadał uroczystą oprawę odprawianym od 1985 Mszom za Ojczyznę, organizator pielgrzymek, prelekcji historycznych, koncertów pieśni patriotycznych, w domu katechetycznym biblioteka wydawnictw niezależnych i punkt kolportażu wydawnictw podziemnych; na zaproszenia, głosił kazania w innych kościołach diecezji.

VIII 1989 – 1992 opiekun KIK i katecheta przy parafii NSPJ w Bytomiu, od V 1992 przełożony wspólnoty zakonnej i proboszcz tejże parafii, reaktywował Apostolstwo Modlitwy, powołał radę parafialną i odprawiał Msze za wolną Ojczyznę. Od 30 XI 1998 dziekan dekanatu bytomskiego; dzień przed śmiercią zainaugurował działalność Akcji Katolickiej.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (przez prezydenta RP na uchodźstwie Kazimierza Sabbata, 1989), pośmiertnie Medalem Niezłomni (2023).

1987-1989 rozpracowywany przez Wydz. IV WUSW w Nowym Sączu w ramach SOR krypt. Patron.

Andrzej Paweł Bieś SJ

Opcje strony

do góry