Witczak Marian
Marian Witczak, ur. 25 XI 1935 w Jarocinie, zm. 11
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
2021 w Lubaniu. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, kierunek matematyka (1959).
1947–1950 w ZHP, 1955–1959 w ZSP.
1959–1971 nauczyciel w LO w Lubaniu, 1971–1972 st. inspektor szkolenia zawodowego w Lubańskich Zakładach Przemysłu Bawełnianego, 1972–1989 wizytator metodyk (1972–1978), nast. nauczyciel w LO tamże.
Od X 1980 w „S”; 1980–1981 współorganizator (m.in. z żoną Wandą) „S” w lubańskiej oświacie; przew. Komitetu Założycielskiego w LO, nast. przew. Szkolnej KZ w LO, nast. przew. Międzyszkolnej KZ Pracowników Oświaty i Wychowania w Lubaniu, łącznik z Regionalną Sekcją POiW przy MKZ Województwa Jeleniogórskiego/ZR Jelenia Góra; 1980–1981 członek MKZ/MKK w Lubaniu/Delegatury ZR dla Podregionu Lubańskiego.
W I i III 1982 dwukrotnie przesłuchiwany, poddawany rewizjom. V 1982 – 1989 członek Tajnej MKK w Lubaniu (ze Zdzisławem Bykowskim, Andrzejem Hermanem, Stanisławem Kostką, Walentym Krzyśkiem); 1982–1989 kolporter podziemnych pism, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Biuletyn Dolnośląski”; współorganizator zbiórek pieniędzy dla osób represjonowanych oraz na niezależną działalność kulturalną w Lubaniu; uczestnik akcji ulotkowych i plakatowych. 31 VIII 1982 współorganizator manifestacji w Lubaniu. 1983–1989 działacz Lubańskiej Sekcji Ogólnospołecznej KIK w Jeleniej Górze; 1984–1987 współorganizator Tygodni Kultury Chrześcijańskiej i Dni Społecznych w Lubaniu. W 1985 współorganizator ufundowania i zamontowania w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie tablicy lubańskiej „S” poświęconej ks. Jerzemu Popiełuszce. Współorganizator budowy i uroczystości odsłonięcia 11 XII 1988 Kurhanu Aleksandry Szczerbińskiej-Piłsudskiej i Józefa Piłsudskiego przy kościele Świętej Trójcy w Lubaniu. 1982–1989 współorganizator mszy za Ojczyznę w kościele Świętej Trójcy tamże.
1989–1992 przew. Międzyszkolnej KZ POiW w Lubaniu, 1992–1996 członek, 1996–1998 skarbnik. Od 1989 na emeryturze (do 1998 godz. zlecone w szkołach). IV 1989 – II 1990 wiceprzew. prezydium KO w Lubaniu, IV–VI 1989 współorganizator kampanii wyborczej w Lubaniu do Sejmu i Senatu. Od 16 II 1990 członek Stowarzyszenia Lubański Klub Obywatelski: 1990–1992 przew., nast. 1993–1996 członek zarządu i 1996–1998 wiceprzew. 4 XII 1989 pomysłodawca lokalnej tv rozsiewczej; XII 1989 – I 1991 założyciel, przew. Społecznego Komitetu Odbudowy Telewizji Lokalnej w Lubaniu; 1991–1994 prezes Stowarzyszenia Telewizyjnego Lubań tamże, nast. 1994–2004 wiceprezes i członek; III 1990–2004 szef zespołu redakcyjnego (reżyser, redaktor i reporter) i członek Rady Programowej TV Lubań.
Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2017), Złotym Krzyżem Zasługi (1980), laureat nagrody Polcul Foundation (1992).
Michał Orlicz|Łukasz Sołtysik