Zagórny Marian
Marian Zagórny, ur. 8 XI 1960 w Rybnicy k. Jeleniej Góry, zm. 29
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
2016 w Raszynie. Ukończył Zespół Szkół Chemicznych w Jeleniej Górze (1978) oraz Zespoł Szkół Rolniczych tamże (1984).
1978–1982 ślusarz-mechanik w Zakładach Włókien Chemicznych Chemitex-Celwiskoza w Jeleniej Górze.
1979–1980 kolporter niezależnych pism: „Gazety Polskiej” i „Biuletynu Dolnośląskiego”.
Od IX 1980 w „S”, członek Komitetu Założycielskiego, od XII członek Komisji Oddziałowej na Wydz. Elastonu.
13 XII 1981 zatrzymany i przesłuchany, 14 XII 1981 zwolniony. 1982 członek TKZ, współpracownik Edwarda Woskowicza. 27 I 1982 zatrzymany ze wzgl. na podejrzenie kolportażu ulotek w zakładzie, przesłuchany i zarejestrowany przez SB jako TW, współpracy nie podjął, 15 II 1982 zatrzymany z powodu kolportażu ulotek, VI 1982 skreślony z ewidencji. XI 1982 zwolniony z pracy, 1982–1983 bez zatrudnienia. 1982–1986 współpracownik Władysława Niegosza, kolporter ulotek i podziemnych pism: „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Dywanik”, „Zerwij Kajdany, Połam Bat…”, „Celwiskoziak”, „Gencjana”, „Tygodnik Mazowsze”. 1983 wykonawca ok. 10 000 plakietek z okazji przyznania Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla, 1983–1986 członek Oddziału SW w Jeleniej Górze (grupa W. Niegosza), 1983–1986, wraz z żoną Danutą drukarz ulotek i podziemnych wydawnictw: kalendarzy, imitacji banknotów, kart świątecznych i cegiełek, 1983 dodatkowego nakł. nr. 12 podziemnego pisma „Dywanik”, 1984–1985 drukarz 6 nr. „Zerwij Kajdany, Połam Bat…” i 2 nr. „Celwiskoziaka” (współpracownik redakcji, przekazywał informacje, nast. publikowane na łamach pisma). 1983–1984 ślusarz narzędziowy w Spółdzielni Inwalidów Simet w Jeleniej Górze; 1984–poł. l. 90. własne gospodarstwo rolne w Rybnicy. 1982–1988 wielokrotnie zatrzymywany, rewizje w domu, 1983 i 1985 dwukrotnie pobity. 1983–1989 słuchacz wykładów w KIK w Jeleniej Górze. 1987–1989 organizator podziemnych struktur RI „S” w woj. jeleniogórskim, 1987–1989 uczestnik zebrań Tymczasowej Rady „S” Regionu Jeleniogórskiego.
17 II–XI 1989 członek TZR Jelenia Góra, I–VI 1989 współorganizator struktur RI „S” w woj. jeleniogórskim, IV–VI 1989 członek Wojewódzkiego KO „S” w Jeleniej Górze, prowadził kampanię wyborczą w środowisku wiejskim. VI 1989 współzałożyciel, członek Wojewódzkiego Komitetu Założycielskiego RI „S” w Jeleniej Górze, VII 1989–1996 przew. Wojewódzkiej Rady RI „S”, 1996–2000 wiceprzew., 1989–2000 członek Rady Krajowej RI „S”. Od poł. l. 90. prowadzenie w Rybnicy gospodarstwa rolnego żony. 1997–2003 przew. Ogólnopolskiego Komitetu Protestacyjnego RI „S”. Od 2004 współzałożyciel, przew. Związku Zawodowego Rolników Rzeczypospolitej Solidarni. Po 1990 wielokrotnie aresztowany i karany grzywnami za organizowanie protestów rolników (16 wyroków skazujących).
1982 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO w Jeleniej Górze w ramach SOS krypt. Celwiskoza; 27 I–15 VI 1982 zarejestrowany przez Wydz. IIIA KW MO tamże jako TW ps. Andrzej; 1 IV 1989–12 XII 1989 rozpracowywany przez Wydz. VI WUSW tamże w ramach KE krypt. Ślusarz.
Michał Orlicz|Łukasz Sołtysik