Zając Jerzy
Jerzy Zając, ur. 2 III 1947 w Częstochowie. Absolwent Politechniki Częstochowskiej, Wydz. Elektrycznego (1972), Podyplomowego Studium Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Lokalnego na Uniwersytecie Warszawskim (1993), Metropolitalnego Studium Nauk Prawno-Samorządowych przy PAN w Warszawie (1996).
1970–1971 w ZSP, członek Rady Uczelnianej na PCz, od 1970 Stowarzyszenia Elektryków Polskich, 2006–2009 Prezydium Zarządu Oddziału Częstochowa.
III 1968 podczas studiów na Politechnice Wrocławskiej uczestnik protestów studenckich, VI 1968 relegowany. 1972–1986 pracownik naukowy Politechniki Częstochowskiej.
Od IX 1980 w „S”, 1980–1981 przew. Komisji Rewizyjnej na PCz. 1981 członek Regionalnej Komisji Wyborczej, od VI 1981 delegat na I WZD Regionu Częstochowa, wiceprzew. Regionalnej Komisji Rewizyjnej.
13 XII 1981–1989 kolporter wydawnictw podziemnych w zakładzie, m.in. „CDN”. 1982–1988 członek TKZ na PCz (pn. KOS nr 1). 19 VII 1982 internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Łupkowie i Załężu, 23 XII 1982 zwolniony. XII 1982 objęty zakazem prowadzenia zajęć dydaktycznych, 1986 zwolniony z pracy. Od 1986 specjalista, nast. kierownik, inżynier, koordynator w Zakładzie Energetycznym Częstochowa/Zakład Energetyczny Częstochowa SA/Enion SA Oddział Częstochowa/TAURON Dystrybucja. Od 2012 na emeryturze.
II 1989 współzałożyciel „S” w ZE. 1989 członek Regionalnego KO, delegat na II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. WZD Regionu Częstochowskiego, 1989–1990 członek ZR, przew. Częstochowskiego KO i wiceprzew. Federacji Komitetów Obywatelskich Województwa Częstochowskiego. 1989–1990 obserwator z ramienia CzKO w Prezydium WRN. 1990 członek KO przy Przew. NSZZ „S” Lechu Wałęsie, Komisji Kwalifikacyjnej b. funkcjonariuszy SB w Częstochowie. Od 1990 Wspólnoty Polskiej Oddział w Częstochowie. 1990–1998 radny Rady Miasta Częstochowy: 1990–1991 przew., 1994–1998 wiceprzew. Rady Miasta. 1990–1998 delegat do Sejmiku Samorządowego Województwa Częstochowskiego, w tym 1994–1998 członek Prezydium Sejmiku Samorządowego. VI 1990–IV 1991 w PC, XI 1991–2005 w UD/UW, 1995–1999 przew. Rady Regionalnej UW w Częstochowie. 1997–2001 poseł na Sejm RP z listy UW. 1999–2006 członek Rady Programowej Telewizji Polskiej OTV Katowice. Od 2000 Rady Programowej czasopisma „Wokół Energetyki”. 2002–2005 ekspert Parlamentarnego Zespołu ds. Restrukturyzacji Energetyki. 2005–2013 w PO. 2009–2013 przew. Komisji Rewizyjnej Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT w Częstochowie, 2010–2014 radny Rady Miasta Częstochowy z listy PO. 2016–2018 członek Śląskiej Rady Seniorów, od 2019 Miejskiej Rady Seniorów.
Opublikował anonimowo dziennik z obozu internowania Zamknięcie w zbiorze: Zamknięcie. Z życia wyjęci (1983). Autor i współautor art. dot. zagadnień sieci elektrycznej, współautor kilkunastu prac naukowo-badawczych i skryptu Sieci elektryczne (1985).
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2013), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).
11 VII 1988–1989 rozpracowywany przez Wydz. V WUSW w Częstochowie w ramach KE krypt. Rozmówca.