Żurko Jerzy
Jerzy Żurko, ur. 11 VIII 1957 w Czerwieńsku k. Zielonej Góry. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, kierunek kulturoznawstwo (1984); w 1997 doktorat.
1969-1972 w ZHP, 1978-1980 w SZSP.
W X 1980 założyciel NZS, przewodniczący Komitetu Założycielskiego na kulturoznawstwie w UWr, członek Zarządu NZS UWr. Od X 1980 wspierał Niezależny Ruch Harcerski Kręgu Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego. W II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 organizator strajku studentów UWr o zarejestrowanie NZS. XI – 13 XII 1981 organizator strajku solidarnościowego na UWr ze studentami WSP w Radomiu i Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej w Warszawie. 1980-1981 organizator, współpracownik, drukarz, kolporter, autor i redaktor pism: „No Więc”, „Min”, „Marabut”, „Progres”, „Komunikat”, „Serwis”.
14-15 XII 1981 uczestnik strajku okupacyjnego na PWr.; następnie w ukryciu we Wrocławiu, 31 VIII 1982 zatrzymany, 2 IX 1982 zwolniony. XII 1981 – II 1982 członek Zarządu NZS; XII 1981 – X 1984 działacz Akademickiego Ruchu Oporu, IX 1982 – IX 1983 w Solidarności Walczącej. 28 II 1984 aresztowany, w czasie przesłuchania i w celi kilkakrotnie pobity; 27 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii. W 1984 bibliotekarz w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu, 1984-1987 w Bibliotece UWr. 1986-1989 działacz Ruchu WiP, współorganizator i uczestnik manifestacji wrocławskiego Ruchu WiP, współpracownik, drukarz, kolporter, autor i redaktor pism: „Zeszyty Duszpasterstwa Pokoju im. Ottona Schimka”, „WiP”, „Co Było?”, „WiPek”. Wielokrotnie zatrzymywany na 48 godz., 3-krotnie skazany przez kolegium ds. wykroczeń na karę grzywny. 25-28 VIII 1988 uczestnik Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w parafii św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach. W V 1988 uczestnik i doradca 2-dniowego strajku studentów UWr, V-VI 1988 współorganizator i uczestnik głodówki zorganizowanej we Wrocławiu przez Ruch WiP i Solidarność Polsko-Czechosłowacką o uwolnienie więzionych za odmowę służby lub złożenia przysięgi wojskowej oraz sygnatariuszy czechosłowackiej Karty 77. 1988-1991 opiekun w Towarzystwie Pomocy św. Brata Alberta.
Od 1997 adiunkt w Instytucie Socjologii UWr.
Od 17 VIII 1987 rozpracowywany w ramach SOR krypt. WiP.