Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Hajnos Władysław

Władysław Hajnos, ur. 31 X 1912 w Pyzówce k. Nowego Targu, zm. 16 V 1993 w Nowym Targu. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Wydz. Prawa (1950).

1933–1939 w Polskiej Akademickiej Młodzieży Ludowej w Krakowie i Warszawie. 1933–1945 i 1959–1993 członek Związku Podhalan, w tym władz Oddziału w Nowym Targu. 1936–1939 ZMW RP „Wici”, w tym Zarządu Wojewódzkiego w Krakowie. Przed 1939 w SL, 1959–1989 w ZSL.

1935–1938 dziennikarz Polskiego Radia w Krakowie, 1938–1939 pisma „Zagon” w Warszawie. 1941–1942 i 1944–1945 pracownik Związku Spółdzielni Spożywców Społem w Nowym Targu i Nowym Sączu, sekretarz Rady Okręgowej w Nowym Sączu. 1942 pracownik księgowości w Spółdzielni Rolniczo-Handlowej Podhale w Nowym Targu. 1945–1951 pracownik, w tym prezes Podhalańskiej Spółdzielni Tkacko-Trykotarskiej Przemysłu Ludowego i Artystycznego w Nowym Targu. 1951–1960 kierownik warsztatów Państwowych Podhalańskich Kursów Zawodowych Ministerstwa Przemysłu Drobnego i Rzemiosła tamże. Od 1953 prowadził hodowlę zwierząt futerkowych (pierwotnie z Wincentym Bryją, b. skarbnikiem PSL) i pasiekę w Pyzówce. 1960–1978 radca prawny w Nowotarskich Zakładach Przemysłu Skórzanego, 1963–1967 w Spółdzielni Ogrodniczej w Nowym Targu, 1967–1969 w Spółdzielni Mieszkaniowej tamże, 1970–1977 w Mineralnej Spółdzielni Pracy Poronin. Od 1978 na emeryturze.

Podczas wojny w konspiracji ludowej. 1943–1945 członek kierownictwa powiatowego SL „Roch” w Nowym Targu (ps. Smutny), 1944 zespołu redakcyjnego podziemnego „Głosu Podhala”, 1946 sekretarz ZP PSL w Nowym Targu. 27–28 XII 1946 aresztowany przez PUBP tamże. 1956–1957 zaangażowany w budowę struktur ZMW „Wici” na Podhalu. 1970 inicjator budowy pomnika poświęconego Konfederacji Tatrzańskiej w Waksmundzie (nie powstał z powodu sprzeciwu władz).

Od jesieni 1980 w NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”. 22 I 1981 współorganizator I Zjazdu Regionu Podhala, Spisza i Orawy. 22 I–13 XII 1981 sekretarz ZR NSZZ R „SW”/„S” RI tamże. 22 II–13 XII 1981 sekretarz Zarządu Gminnego NSZZ R „SW”/„S” RI w Nowym Targu. Do 13 XII 1981 założyciel 107 kół „S” RI na terenie Podhala, Spiszu i Orawy.

1982–1983 organizator wypoczynku na Podhalu dla osób zwalnianych z internowania. 1985–1986 współzałożyciel, organizator i wykładowca Uniwersytetu Ludowego w Ludźmierzu (w ramach Związku Podhalan i Duszpasterstwa Rolników). 1989–1993 współzałożyciel i działacz Podhalańskiej Fundacji im. M. Dzielskiego w Nowym Targu.

1989–1990 w PSL „Odrodzenie”. 5 V 1990 uczestnik Kongresu Jedności Ruchu Ludowego. 1990–1993 prezes Zarządu Gminnego PSL w Nowym Targu.

Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1966).

7 VIII–6 XII 1956 rozpracowywany przez PUdsBP w Nowym Targu w ramach sprawy ewidencyjno-obserwacyjnej; 1 IV 1957–19 IX 1962 przez Referat ds. Bezpieczeństwa KP MO tamże w ramach sprawy ewidencyjno-obserwacyjnej. 5 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1971–18 VIII 1976 przez KP MO tamże, Wydz. III KW MO w Nowym Sączu w ramach KE. 14 XII 1981–4 XII 1986 przez Wydz. IV KW MO tamże oraz p. VI RUSW SB w Nowym Targu w ramach KE krypt. Klon.

Mateusz Szpytma

Opcje strony

do góry