Raźny Anna
Raźny Anna, ur. 2
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1944 w Batowicach k. Krakowa. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Wydz. Filologicznego, kierunek filologia polska (1967). Równocześnie 1965–1970 studiowała na UJ filologię rosyjską, doktorat na Wydziale Filologicznym UJ (1976), habilitacja (1989), prof. nadzw. (1999).
1976–2000 pracownik naukowy Zakładu Historii Literatury Rosyjskiej w Instytucie Filologii Rosyjskiej UJ.
Od 1975 uczestniczka kierowanej przez ks. prof. Józefa Tischnera akademickiej grupy dyskusyjnej przy parafii św. Marka w Krakowie, udział w dyskusjach nad rolą nauki w ewangelizacji oraz m.in. zjawiskiem homo sovieticus. Współpracując z jedną z gł. postaci tzw. białej rusycystyki (wolnej od metodologii marksistowskiej), prof. Ryszardem Łużnym, m.in. zimą 1978/1979 przewoziła do Arsenija Tarkowskiego ankiety dla rosyjskich pisarzy w Moskwie dot. reakcji na wybór Karola Wojtyły na papieża.
Od X 1980 w „S”, członek Komisji Wydziałowej „S” na Wydz. Filologicznym UJ. Uczestniczyła m.in. w organizowaniu i przekazywaniu pomocy dla osób potrzebujących oraz w przygotowaniach do strajku generalnego III 1981. Udział w organizowanych przez „S” UJ niezależnych wykładach nt. kultury, literatury i historii Rosji oraz Europy Wschodniej, m.in. przy parafiach, w Arce Pana w Nowej Hucie, kościele bł./św. Maksymiliana Kolbego, klasztorze oo. Cystersów w Mogile, kościele św. Józefa w Podgórzu. 11–12 XII 1981 współorganizatorka i uczestniczka sesji na UJ pt. „Oblicza Rosji”, zorganizowanej przez krakowskich rusycystów we współpracy ze strajkującymi studentami z Towarzystwa Humanistycznego NZS.
Po 13 XII 1981 członek TKZ UJ od pocz. jej istnienia i jedna z najaktywniejszych jej działaczek. Członek redakcji pisma podziemnej „S” UJ „Wolna Myśl”, współpraca także z „Miesięcznikiem Małopolskim”.
VI 1989 udział w kampanii wyborczej KO „S”, organizowanie jej w podkrakowskich miejscowościach.
1993–1996 prodziekan ds. studenckich na Wydz. Filologicznym UJ. Od 2004 wykładowca Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, członek Rady Naukowej i Zespołu Wspierania Radia Maryja. 2005–2014 kierownik Katedry Rosyjskiej Kultury Nowożytnej w Instytucie Studiów Regionalnych, nast. Instytucie Rosji i Europy Wschodniej na Wydz. Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ. 2005–2012 dyr. Instytutu Rosji i Europy Wschodniej. Od 2014 na emeryturze.
Członek wielu komisji i stowarzyszeń naukowych, m.in.: od 1976 Komisji Słowianoznawstwa, od 1995 Komisji Historycznoliterackiej PAN – Oddział w Krakowie (Wydz. I – Nauk Społecznych), od 2002 Komisji Kultury Słowian PAU, od 2014 Międzynarodowego Komitetu Emigrantologii przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Od 2012 członek Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, 1986–2002 International Dostoevsky Society, redakcji „Politei”, redaktor naukowy serii „Prace Katedry Rosyjskiej Kultury Nowożytnej Uniwersytetu Jagiellońskiego” w Wydawnictwie UJ.
Po 1989 w ZChN, ROP, nast. LPR, 2008–2010 przew. Rady Politycznej LPR.
Autorka m.in. książek: Fiodor Dostojewski. Filozofia człowieka a problemy poetyki (1988), Literatura wobec zniewolenia totalitarnego. Warłama Szałamowa świadectwo prawdy (1999).
Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (2005), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).
Henryk Głębocki