Encyklopedia Solidarności Pielacha Stanisława Ewa - Biogramy -

Stanisława Ewa Pielacha, ur. 18 VI 1959 w Międzylesiu k. Kłodzka. Absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego, kierunek pedagogika (1983) oraz bibliotekoznawstwo i informacja naukowa (1987), California State of University w Sacramento, kierunek Community Organizing Planning and Administration (1994), University of British Columbia k. Vancouver, kierunek socjologia (2005).

1980–1981 w NZS; I–II 1981 uczestniczka strajku na UWr ws. rejestracji NZS.

XII 1981 – VI 1982 organizatorka we Wrocławiu pomocy rodzinom osób internowanych i aresztowanych. VII 1982 – IV 1989 członek SW, współpracowniczka Stanisława Mittka (1982–1987), Bogdana Makarskiego i Adama Łotockiego (1982–1989) oraz Zofii Maciejewskiej (1985–1989). Kolporterka, koordynatorka sieci kolportażu i drukarz podziemnych pism: „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Biuletyn Dolnośląski”, „Myśli”, „CDN”, „Solidarność Dolnośląska”, „Wola”, „Tygodnik Mazowsze”, „Niteczka”, także kolporterka ulotek i książek, m.in. NOW-ej i Agencji Wydawniczej Solidarności Walczącej. 1982–1984 współpracowniczka redakcji podziemnego pisma „CDN”, autorka (ps. Anna). Do XII 1983 telefonistka w Okręgowym Urzędzie Telekomunikacji we Wrocławiu, XII 1983 – IV 1984 maszynopisanie. 1985–1987 kierownik Biblioteki Zakładowej w Fabryce Maszyn Rolniczych Agromet-Archimedes we Wrocławiu. 10 IV 1984 zatrzymana po rewizji mieszkania, 12 IV aresztowana, osadzona w ZK we Wrocławiu i areszcie WUSW tamże, 27 VII zwolniona, 28 VII Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków umorzył sprawę na mocy amnestii. 1985–1987 redaktorka podziemnego pisma „Myśli”. 1987–1989 kierownik Dzielnicowej Biblioteki Publicznej Wrocław-Krzyki, filia przy ul. Krynickiej.

Od VI 1989 na emigracji w USA. 1989–1990 prace dorywcze w Nowym Jorku, nast. studentka w Sacramento, od 1994 pracownik socjalny w hrabstwach Kalifornii i miastach stanu Waszyngton.

Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (2012).

19 IV 1984– 11 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1988 rozpracowywana przez Wydz. III WUSW we Wrocławiu w ramach SOR/KE krypt. Nauczycielka/Maszyni­stka.

Łukasz Sołtysik