Lechowska Teresa
Teresa Lechowska, ur. 17 I 1936 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 5 IX 2018 w Skallestad (Norwegia). Absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego, Wydz. Filologii Polskiej (1958), Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Oslo (1996).
14 X 1952 aresztowana i osadzona w siedzibie UB w Piotrkowie Trybunalskim za szkalowanie władzy i rozpowszechnianie treści audycji BBC i Głosu Ameryki. Po zwolnieniu usunięta ze szkoły (LO).
1953–1954 sekretarka w Klubie Sportowym Concordia, 1954–1959 inkasentka w Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej w Piotrkowie Trybunalskim, 1959–1966 nauczycielka w Zasadniczej Szkole Budowlanej/Technikum Budowlanym tamże, 1967–1975 w II LO tamże, 1976–1981 dziennikarka w Łódzkim Wydawnictwie Prasowym, publicystka w „Tygodniku Piotrkowskim”, członek SDP.
IX–XII 1981 rzecznik prasowy ZR „S” woj. piotrkowskiego. 14 XII 1981 internowana, osadzona w Ośr. Odosobnienia w Piotrkowie Trybunalskim, Sieradzu, Olszynce Grochowskiej i Gołdapi, 15 IV 1982 zwolniona. 1982–1987 bezrobotna. Uczestniczka spotkań b. członków „S” w prywatnych mieszkaniach i przy kościele św. Franciszka Ksawerego (oo. Jezuitów) w Piotrkowie Trybunalskim.
24 XI 1984–7
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1985 dochodzenie WUSW w Piotrkowie Trybunalskim ws. posiadania i rozpowszechniania publikacji bezdebitowych, wzywana na przesłuchania, w miejscu zamieszkania kilka rewizji.
1987 emigracja do Norwegii. Ukończyła studium jęz. norweskiego (1990) i kurs dla tłumaczy (1992). 1992–2000 nauczycielka/z-ca dyr. Szkoły Polskiej w Oslo.
Autorka art. w prasie norweskiej („Aftenposten”, „Drammen”) i emigracyjnej („Kronika”).
1981–1987 rozpracowywana przez KW MO/WUSW w Piotrkowie Trybunalskim w ramach SOR krypt. Edytor, 1987–1989 przez Wydz. V WUSW tamże w ramach KE krypt. „Rzecznik”.
Milena Przybysz-Gralewska