Kantorski Leon
Leon Kantorski, ks., ur. 31 III 1918 w Domaradzicach k. Rawicza, zm. 26 VII 2010 w Grodzisku Mazowieckim. 1937–1939 kleryk w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie, absolwent Seminarium Polskiego w Paryżu, święcenia kapłańskie (1947).
1939–1943 robotnik w niemieckiej fabryce na terenie Zakładów HCP w Poznaniu, nast. elektryk w zakładach Siemensa tamże. 1943 – zbiegł do Francji, 1943–1945 kleryk w Instytucie Katolickim Des Carmes, student Katolickiego Uniwersytetu Paryskiego; 1945–1947 w Seminarium Polskim w Paryżu. 1948 wikariusz w parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Buku k. Poznania, 1949–1953 w parafiach w Poznaniu, 1953–1954 w parafii NMP Wniebowziętej w Śmiglu, 1955–1956 rezydent w parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Warszawie, 1957–1964 duszpasterz akademicki przy kościele św. Anny tamże, 1964–1991 proboszcz parafii św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej.
Od 1948 organizator obozów letnich i zimowisk dla młodzieży. 18 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1959 aresztowany, oskarżony o rozpowszechnianie nielegalnie wydawanych publikacji o tematyce religijnej, skazany na 1 rok pozbawienia wolności i grzywnę. Od IX 1976 w kontakcie z działaczami KOR/KSS KOR; organizator zbiórki pieniędzy na rzecz represjonowanych robotników Radomia i Ursusa. W V 1980 współorganizator głodówki w parafii św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej w proteście przeciwko aresztowaniu Mirosława Chojeckiego.
12/13 XII 1981 zatrzymany, przewieziony do KS MO, przesłuchiwany, nast. zwolniony. Organizator Parafialnego Komitetu Pomocy Bliźniemu, wspomagającego internowanych oraz punktu zaopatrzenia w leki i odzież. W l. 80. organizator spotkań z ludźmi kultury z kręgów opozycji, m.in. Andrzejem Wajdą, Mają Komorowską, Anną Nehrebecką, Andrzejem Zaorskim, Anną Radziwiłł, Andrzejem Drawiczem; wspierał działalność Terenowego Komitetu Oporu „S” i tzw. Armenii. 17–24 III 1985 udostępnił pomieszczenia i wspierał uczestników głodówki zorganizowanej w intencji uwolnienia Marka Adamkiewicza. 1989 organizator pielgrzymki do Katynia; ustawił Pomnik Katyński (tzw. Kalwarię Polską) w przykościelnym ogrodzie.
Od 1991 na emeryturze; założyciel fundacji Lumen – Fundatio Pro Educatione. Od 2002 kanonik.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2007), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998).
13 I 1972 – 5 II 1974 zarejestrowany przez p. IV KMiP MO w Pruszkowie jako TW ps. Leśny; 8 V 1974 – 20 XI 1979 przez Wydz. IV KW MO w Warszawie/KS MO jako TW ps. Rawicz. Z zachowanych materiałów archiwalnych wynika, że realna współpraca ustała wraz z jego zaangażowaniem się w działalność opozycyjną w 1976. W 1979 wyrejstrowany w związku z „wrogą postawą społeczno-polityczną i wrogimi wystąpieniami”. 1980–1989 rozpracowywany przez Wydz. IV KS MO/SUSW w ramach SOR krypt. Kontestator.