Encyklopedia Solidarności Taworski Tadeusz Maria - Biogramy -

Tadeusz Maria Taworski, ur. 15 VI 1931 w Buenos Aires (Argentyna). Absolwent Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu, Wydz. Zootechniki (1956).

Członek ORMO.

1951–1952 pielęgniarz zwierząt drapieżnych w ZOO we Wrocławiu, 1956–1981 dyr. Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Płocku.

Od 1980 w „S”; 1981 członek prezydium KOWzP w Płocku, I 1981 delegat na WZD Regionu Płockiego, IX/X 1981 delegat na I KZD.

Po 13 XII 1981 współorganizator, działacz (z ks. Tadeuszem Łepkowskim) Diecezjalnego Komitetu Charytatywnego w Płocku, organizator pomocy rodzinom osób represjonowanych; XII 1981 z przyczyn politycznych pozbawiony stanowiska kierowniczego w MOZ w Płocku. 30 IV 1982 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Łowiczu i Kwidzynie; (w V 1982 uczestnik głodówki solidarnościowej z internowanymi w Warszawie-Białołęce), 13 VIII 1982 zwolniony. Od VIII 1982 w kontakcie z podziemną „S” w Płocku. 1983–1990 gł. specjalista MOZ w Płocku. Od 15 XI 1986 jawny reprezentant utworzonego Zarządu Organizacji Regionu Płockiego „S”, współorganizator kolonii dla dzieci osób internowanych, 1988–1989 współredaktor biuletynu Polskiej Partii Zielonych w Płocku „Człowiek i Środowisko”, od 1989 w KO w Płocku, wiceprzew.

1990–1998 radny Rady Miasta Płocka, 1990–1992 przew. Rady Miasta Płocka, delegat do Sejmiku Województwa Płockiego z listy KO, 1990–1996 dyr. MOZ w Płocku, od 1996 na emeryturze. Członek Towarzystwa Ochrony Zwierząt, Towarzystwa Naukowego Płockiego, oraz Towarzystwa Muzycznego im. Lachmana. Działacz społeczny, członek Katolickiego Stowarzyszenia Pomocy im. Św. Brata Alberta w Płocku (od 2002 wiceprezes ds. organizacyjnych), od 2004 prezes Stowarzyszenia Miłośników Lwowa w Płocku, członek honorowy Polskiego Stowarzyszenia Terrarystycznego, od 2013 członek Stowarzyszenia Historycznego im. 11 Grupy Operacyjnej NSZ.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998), Krzyżem Wolności i Solidarności (2012).

Do 24 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1986 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO/WUSW w Płocku w ramach KE krypt. Papuga.

Grzegorz Majchrzak