Holewiński Wacław
Wacław Holewiński, ur. 27 III 1956 w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Prawa (1979), 2000–2001 doktorant na Wydz. Historii tamże.
1976–1981 jako współzałożyciel i prowadzący biblioteki wydawnictw niezależnych na UW. 1977–1979 drukarz, składacz i redaktor w NOW-ej, kolporter prasy niezależnej (m.in. „Biuletyn Informacyjny” KOR, „Zapis”) 1977–1980 współpracownik KSS KOR, 1979 udostępniał mieszkanie na wykłady TKN, wielokrotnie zatrzymywany przez SB. 1978–1981 współzałożyciel i szef Niezależnej Spółdzielni Wydawniczej-1 (pocz. w ramach NOW-ej, potem jako samodzielne wydawnictwo), tamże drukarz, redaktor, organizator produkcji wydawniczej i lokali. Od III 1981 pracownik etatowy w KKK NZS, zatrudniony tamże jako st. specjalista ds. wydawnictw.
13 XII 1981–13 I 1982 w ukryciu. 13 I 1982 zatrzymany, 15 I–21 VII 1982 internowany w Warszawie-Białołęce. 1982–1993 współzałożyciel i szef Wydawnictwa Przedświt, organizator produkcji, transportu, kolportażu, lokali, redaktor, drukarz, kolporter tamże, do 1989 podejmował prace fikcyjne (np. biuro pisania podań, pomoc domowa malarza Henryka Wańka, sekretarz pisarza Jarosława Markiewicza). 31 V–6 VIII 1984 aresztowany, osadzony w AŚ Warszawa-Mokotów, 1985–1989 przedstawiciel Wydawnictwa Przedświt w Funduszu Wydawnictw Niezależnych.
1989–2001 szef działającego legalnie Wydawnictwa Przedświt, 1993–1996 aplikant w Prokuraturze Wojewódzkiej w Warszawie, od 2001 praca twórcza: prozaik, dramaturg, autor scenariuszy filmowych i powieści, współautor cyklicznych radiowych audycji literackich Jak pisarz z pisarzem (Radio Wnet) i Mistrz i Katarzyna (Program III Polskiego Radia).
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008), wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1999).
13 IV 1979–18 XII 1980 rozpracowywany przez Sekcję
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
Wydz. III/Sekcję III Wydz. III-2 KS MO w ramach SOS krypt. Daniel; 18 XII 1980–23 IX 1989 Sekcję III Wydz. III‑2 KS MO/Wydz. III‑2 SUSW w ramach SOR krypt. Daniel.
Krzysztof Biernacki