Stefanicka Helena
Helena Stefanicka, ur. 12 IX 1938 w Tarachach k. Łomży, zm. 28 VIII 1992 w Świdnicy. Ukończyła
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
LO tamże (1957).
1970–1986 laborantka w Dolnośląskich Zakładach Białoskórniczo-Rękawiczniczych Renifer tamże.
Od IX 1980 w „S”, od IX 1980 przew. Komitetu Założycielskiego, od X 1980 przew. KZ; od 2 VI 1981 członek Zarządu MKK Ziemi Świdnickiej.
13 XII 1981 zatrzymana, zwolniona po rozmowie ostrzegawczej. 15 XII 1981 członek KS podczas strajku okupacyjnego w Reniferze; 15 XII 1981 ponownie zatrzymana, 17 XII 1981 internowana, przetrzymywana w Ośr. Odosobnienia we Wrocławiu i w Gołdapi, 13 III 1982 zwolniona. 1982–1989 działaczka Tymczasowej MKK „S” w Świdnicy. 1982–1984 współwydawczyni, redaktorka „Biuletynu Informacyjnego Ziemi Świdnickiej” (ze Zdzisławem Kołodziejem, Romanem Klimaszewskim, Czesławem Leśniakiem, Stanisławem Dębowskim, Andrzejem Patejczukiem, Jackiem [właśc. Tadeuszem] Sługockim – i Janem Pełką). 1983–1984 współwydawczyni, redaktorka i kolporterka „Naszego Głosu”. 31 VIII 1982 współorganizatorka spaceru demonstracyjnego, 1 V 1983 manifestacji antyrządowej w Świdnicy. 6 III 1984 aresztowana za druk i kolportaż pism podziemnych, 24 VII 1984 postępowanie umorzono na mocy amnestii, 31 VII 1984 zwolniona; VIII 1986 postępowanie wznowiono na skutek niedotrzymania warunków umorzenia, 16 IX 1986 umorzono na mocy amnestii. 1984–1989 uczestniczka Duszpasterstwa Ludzi Pracy w parafii św. Józefa w Świdnicy, współorganizatorka mszy za Ojczyznę, współinicjatorka fundacji tablicy w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie, upamiętniającej zamordowanie ks. Jerzego Popiełuszki. 1985 współwydawczyni, redaktorka „Biuletynu Świdnickiego” NSZZ „S”. 12 VII 1985 ponownie aresztowana za druk i kolportaż; 11 II 1986 skazana przez Sąd Wojewódzki w Wałbrzychu z siedzibą w Świdnicy na rok i 3 mies. pozbawienia wolności, osadzona w ZK we Wrocławiu, 23 VI 1986 zwolniona po odbyciu 2/3 kary. 1986–1988 bez pracy.
1989–1992 przew. KZ w Reniferze. III 1990 delegat na II WZD Regionu Dolny Śląsk.
Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2010).
II 1982 rozpracowywana przez Wydz. V KW MO w Wałbrzychu w ramach SOS; 19 IV 1982–II 1985 przez Ref. V SB RUSW w Świdnicy w ramach SOR; do 10 X 1986 przez Ref. III RUSW tamże w ramach SOR; do 1988 w ramach SOR.
Ewa Chabros|Agnieszka Klarman