Encyklopedia Solidarności Nowacki Jerzy - Biogramy -

Jerzy Nowacki, ur. 28 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1952 w Kaliszu. Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydz. Filologicznego (1977).

1972–1976 w SZSP.

1972–1976 aktor Teatru Ósmego Dnia (aktor w przedstawieniach Wizja lokalna, Musimy poprzestać na tym, co nazywamy rajem na ziemi). Od 1976 współpracownik KOR/KSS KOR, IV 1977–VII 1980 członek KSS KOR, kolporter „Biuletynu Informacyjnego” KSS KOR oraz wydawnictw NOW-ej. XI 1977 współzałożyciel, nast. działacz SKS w Poznaniu. 1977–1980 wielokrotnie przesłuchiwany i zatrzymywany, 1977 oskarżony przez prokuraturę o wyłudzenie nienależnego stypendium, 3 XI 1977 skazany przez Sąd Wojewódzki tamże na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu. VI–VIII 1977 pracownik Domu Kultury w Trzcielu (zwolniony w zw. z przekazaniem naczelnikowi Miasta i Gminy Trzciel informacji o zarzutach karnych). X–XI 1978 pracownik Domu Kultury przy Spółdzielni Mieszkaniowej Grunwald w Poznaniu (zwolniony po dwutygodniowym okresie próbnym). 1978–1980 działania SB utrudniające zatrudnienie, okresowo pracownik Polskiego Komitetu Pomoct Społecznej, Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej, Państwowego Wydawnictwa Naukowego w Poznaniu. I–IV 1979 zasadnicza służba wojskowa. 28 VI 1979 współzałożyciel, nast. uczestnik (m.in. ze Stanisławem Barańczakiem, Włodzimierzem Fenrychem i Restytutem W. Staniewiczem) Klubu Samoobrony Społecznej Regionu Wielkopolsko-Kujawskiego i Ziemi Chełmińskiej, 1980–1981 nauczyciel w Zespole Szkół Przemysłu Spożywczego tamże.

Od IX 1980 w „S”, 1980–1981 współorganizator/przew. Komitetu Założycielskiego „S” Pracowników Oświaty i Wychowania, nast. przew. KZ. IX 1980–VII 1981 członek Prezydium MKZ „S” Wielkopolska w Poznaniu, 1981 delegat na I WZD, VII–XII 1981 członek Prezydium ZR (rzecznik prasowy), IX–X delegat na I KZD (członek prezydium zjazdu). 1981 sekretarz Społecznego Komitetu Obchodów 25. Rocznicy Poznańskiego Czerwca 1956 r.

13 XII 1981 internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Gębarzewie, 19 V 1982 zwolniony. IX–XII 1982 współorganizator tzw. ciała doradczego TZR Wielkopolska (z Andrzejem Porawskim, Romanem Schefke, Tomaszem Stawickim). Drukarz i kolporter wydawnictw podziemnych. 1982–1986 nauczyciel jęz. polskiego w Zespole Szkół Handlowych w Poznaniu. 1985 sygnatariusz (z Bogdanem Ciszakiem, Lechem Dymarskim, Andrzejem Judkiem, Bogdanem Narożnym i Januszem Pałubickim) listu otwartego do Sejmu PRL zawierającego odmowę udziału w wyborach. 1986–1990 azyl polityczny we Francji, współpracownik i wiceprzew. Stowarzyszenia Kontakt, korespondent RWE. VI 1987–1990 redaktor nacz. miesięcznika „Kontakt”, współpracownik Video-Kontaktu (m.in. realizacja filmów dokumentalnych nt. najnowszej historii Polski oraz programów dot. bieżącej sytuacji społ.-polit.). Współpraca z ośr. emigracyjnymi oraz biurami koordynacyjnymi „S” w Brukseli i Paryżu; współorganizator transportów do kraju sprzętu poligraficznego i wydawnictw. Po wyborach 4 VI 1989 prowadzący program Ponad granicami w TVP. 1990 powrót do kraju.

1989–2006 członek SDP. 1990–2006 pracownik TVP SA Oddział w Poznaniu, z-ca redaktora nacz. ds. programowych (prowadzący programy publicystyczne, kierownik programów regionalnych, komentator). 1996–2006 członek zarządu oddziału SDP tamże. 2000–2005 wykładowca na Akademii Ekonomicznej tamże (zajęcia dot. m.in. publicystyki ekonomicznej i public relations). 2003–2005 konwersatorium na Wydz. Historycznym UAM „Współczesność w mediach”. 2006–2010 na rencie inwalidzkiej. Od 2010 bez stałego zatrudnienia.

14 I 1977–24 XII 1981 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Poznaniu w ramach SOR krypt. Gladiator/Nonet; 24 XII 1981–18 XII 1989 (data zniszczenia teczki nr arch. 38314/I) zarejestrowany przez Wydz. III KW MO/WUSW w Poznaniu jako TW ps. Stanisław Brzozowski/Magda/Marek. X 2005 J. Pałubicki ujawnił publicznie notę IPN potwierdzającą zarejestrowanie J. Nowackiego jako TW. XII 2009–II 2012 przed Sądem Okręgowym w Poznaniu proces wytoczony J. Pałubickiemu o naruszenie dóbr osobistych, powództwo J. Nowackiego zostało oddalone. VII 2012 podtrzymanie wyroku przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu.

Przemysław Janiszewski