Topór Stanisław
Stanisław Topór, ur. 14 X 1945 w Łaniętach k. Kutna. Ukończył Technikum Mechaniczno-Elektryczne we Wrocławiu (1965).
1960-1963 ślusarz spawacz w Państwowej Fabryce Wagonów Pafawag we Wrocławiu. 1966-1982 st. inspektor kontroli jakości ds. spawalnictwa w PFW Pafawag. W 1976 pod wpływem wydarzeń w Ursusie i Radomiu współorganizował protest przeciwko wyborom kandydatów z PZPR do Związku Zawodowego Metalowców, nast. szykanowany przez kierownictwo zakładu m.in. pomijany przy uwzględnianiu podwyżek płacowych i przydziału mieszkań.
W VIII 1980 współorganizator akcji strajkowej w Pafawagu. Od IX 1980 w „S”; przew. Komisji Oddziałowej i członek Prezydium KZ.
13 XII 1981 aresztowany w swoim mieszkaniu przy ul. Glinianej we Wrocławiu; 13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu i Grodkowie, 16 I 1982 zwolniony. 1982-1989 członek TKZ w Pafawagu. Organizator i uczestnik akcji plakatowych, ulotkowych, malowania na murach, 1982-1989 kolporter i redaktor wspólnie m.in. z Kazimierzem Koniuchem, Ryszardem Gójskim podziemnego pisma „Jutrzenka”. Słuchacz Duszpasterstwa Ludzi Pracy, aktywny uczestnik Komitetu Pomocy Internowanym, Komitetu Pomocy Aresztowanym, Mszy św. za Ojczyznę, Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. Wielokrotnie zatrzymywany na 24 i 48 godz. przez SB w przeddzień świąt i uroczystości państwowych; 31 VIII 1984 pobity przez SB po mszy rocznicowej w kościele NMP na Piasku we Wrocławiu. 1988-1989 kierownik Działu Mechanicznego Spółki Wodno-Ściekowej w Sobótce.
1989-2001 kierownik Sekcji Technicznej Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Nad Matką i Dzieckiem we Wrocławiu. W II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1989 wspólnie z Janem Karetą, Urszulą Kałdowską i Romaną Koper założył Komisję Zakładową NSZZ „Solidarność” w ZOZ Nad Matką i Dzieckiem. Wiceprzew. Komisji Wyborczej do Sejmu i Senatu w czasie wyborów 4 VI 1989. 1992-2000 delegat na WZD Regionu Dolny Śląsk, 1992-1997 delegat na KZD. 2001-2002 st. mistrz Zarządzający Szpitala im. Janusza Korczaka we Wrocławiu. Od 2002 na emeryturze.