Encyklopedia Solidarności Markiewicz Jerzy - Biogramy -

Markiewicz Jerzy, ur. 29 I 1954 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 9 III 2005 tamże. Ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową Dokształcającą Zakładu Doskonalenia Zawodowego dla miasta Łodzi i Województwa Łódzkiego w Łodzi – Filia w Piotrkowie Trybunalskim w zawodzie ślusarz mechanik (1972).

1972–1984 frezer w Fabryce Maszyn Szklarskich Vitorma w Piotrkowie Trybunalskim, XI 1984–2005 ślusarz, tokarz, frezer, a od 2004 robotnik do prac ciężkich w Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów.

VIII–IX 1980 współorganizator strajków w miejscu pracy, autor oświadczenia podpisanego 13 VIII 1980 przez 50 pracowników oraz petycji wysłanej 21 VIII 1980 do jednostki nadrzędnej (Vitrocermasz w Sosnowcu) przeciwko zmianom norm czasu pracy.

Od IX 1980 w „S”, 1980–1981 sekretarz KZ (od 1 IV 1981 na etacie). VII 1981 współorganizator tzw. marszu głodowego w Piotrkowie Trybunalskim. Kierował akcjami kolportażu ulotek i plakatów na terenie zakładu i Piotrkowa Trybunalskiego. Członek KPN. XI 1981 organizator i przew. KOWzP w Vitromie. 2 XII 1981 zatrzymany w trakcie rozklejania plakatów w centrum Piotrkowa Trybunalskiego.

13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w ZK w Sieradzu, nast. w Ośr. Odosobnienia w Łowiczu i Kwidzynie, 15 XI 1982 zwolniony. Po zwolnieniu z internowania organizował pomoc charytatywną dla osób represjonowanych. Dostarczał i kolportował prasę podziemną na terenie Piotrkowa Trybunalskiego, m.in. biuletyn „Bez Dyktatu” sygnowany przez Międzyregionalną Komisję Obrony „S”. Uczestnik mszy św. organizowanych w intencjach „S” oraz innych uroczystości kościelnych o wydźwięku patriotycznym (m.in. w pogrzebie ks. Jerzego Popiełuszki). Uczestniczył w spotkaniach b. działaczy „S” organizowanych w kościele oo. Jezuitów św. Franciszka Ksawerego w Piotrkowie Trybunalskim oraz w mieszkaniach prywatnych. 12 XI 1984 udział w spotkaniu b. działaczy „S” w mieszkaniu Zofii Tyc, podczas którego powołano 12-osobowy Miejski Komitet Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

Od 11 XI 1985 członek Okręgowej Komisji Wykonawczej „S” Województwa Piotrkowskiego będącej podkomisją RKW „S” Ziemia Łódzka (odpowiadał za zorganizowanie techn. zaplecza do produkcji i kolportażu ulotek). Od 22 X 1987 członek Komitetu Założycielskiego „S” Górników w Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów. 20 I 1989 przew. Międzyzakładowego Komitetu Organizacyjnego w Piotrkowie Trybunalskim. 19 III 1989 członek Prezydium Regionalnej Komisji Organizacyjnej „S” Ziemia Łódzka, 10 IV 1989 upoważniony przez Prezydium RKO Ziemia Łódzka do podjęcia inicjatywy utworzenia Komitetu Obywatelskiego w województwie piotrkowskim, członek Komitetu Rejestracyjnego „S” (podpisał wniosek z 10 IV 1989 złożony do Sądu Wojewódzkiego w Warszawie o ponowną rejestrację „S”). 26 V 1989 sekretarz RKW „S” województwa piotrkowskiego z siedzibą w Piotrkowie Trybunalskim.

15 X 1989 – 31 XII 1993 sekretarz ZR „S” województwa piotrkowskiego. Od IV 1996 członek KZ. Od 1997 członek Międzyzakładowej Komisji Wolnych Związków Zawodowych „Sierpień 80”.

1980–1981 rozpracowywany przez Wydz. V KWMO w Piotrkowie Trybunalskim w ramach SOS krypt. Odlewnicy; 1982–1989 przez Wydz. V KWMO/WUSW tamże/p. V RUSW w Piotrkowie Trybunalskim, a od VI 1989 przez Inspektorat II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. WUSW tamże w ramach SOS/KE/SOR krypt. Zatwardziały.

Robert Rabiega