Skórzyński Jan
Jan Skórzyński , ur. 26 XI 1954 w Warszawie, absolwent Uniwersytetu
Warszawskiego, Wydz. Historyczny (1981), doktorat z nauk o polityce (2009), habilitacja (2013).
Od 1984 członek KIK.
1977–1980 współpracownik KSS „KOR” (rozpowszechniał ulotki i plakaty). 1977–1979 uczęszczał na wykłady UL/TKN.
VI 1979 członek straży papieskiej w czasie pielgrzymki Jana Pawła
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
do Polski. Składał i kolportował niezależne pisma i książki (m.in. „Głos”, „Biuletyn Informacyjny”, „Zapis”, „Krytyka”). XII 1979 zatrzymany, jego mieszkanie poddano rewizji. V 1980 sygnatariusz petycji w obronie Janusza Majewskiego, relegowanego z UW za działalność opozycyjną.
1980–1981 współinicjator i współzałożyciel Samorządu Studentów Uniwersytetu Warszawskiego, redaktor nacz. i jeden
z autorów niezależnego pisma „Głos Wolny Wolność Ubezpieczający”. 1981 współpracownik Ośrodka Badań Społecznych Regionu Mazowsze „S” (zespół historyczny Jerzego Łojka), autor tekstów w „Tygodniku Solidarność”.
13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośr. Odosobnienia w Białołęce, 30 XII 1981 zwolniony. Publikował w podziemnej i emigracyjnej prasie, m.in. w „Woli”, „21”, „Arce”, „Sprawach”, „Zeszytach Literackich”, „Zeszytach Historycznych”, „Punkcie Widzenia”, „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza”. 1986 przewiózł z Francji pieniądze od M. Chojeckiego oraz części elektroniczne do drukarki dla NOW-ej. 1982–1984 pracownik Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Redaktor działu historycznego miesięcznika „Powściągliwość i Praca”. 1984–1989 dziennikarz tygodnika „Przegląd Katolicki”.
1989–1990 kierownik działu historycznego „Tygodnika Solidarność”. 1990–1992 z-ca redaktora nacz. tygodnika „Spotkania”. 1994–2000 kierownik działu zagranicznego „Rzeczpospolitej”. 2000–2005 pierwszy z-ca redaktora nacz. „Rzeczpospolitej”, 2000–2006 redaktor nacz. „Plus-Minus”. 2007–2009 gł. specjalista w Wydziale Badań Naukowych Biura Edukacji Publicznej IPN. 2010–2020 redaktor nacz. i autor tekstów w „Wolności i Solidarności. Studiów z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” (2012–2015 jako pracownik Europejskiego Centrum „Solidarności”). Od 2013 prof. w Collegium Civitas. 2006–2009 wiceprzewodniczący, od 2011 członek Zarządu Stowarzyszenia Archiwum „S”. Członek Zarządu KIK (2008– 2009).
Autor książek z zakresu najnowszej historii Polski, m.in. Ugoda i rewolucja. Władza i opozycja 1985–1989 (1995), Od Solidarności do wolności (2005), Zadra. Biografia Lecha Wałęsy (2009), Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników (2012), Na przekór geopolityce. Europa Środkowo-Wschodnia w myśli politycznej polskiej opozycji demokratycznej 1976–1989 (2014), Okrągły Stół. Wynegocjowany koniec PRL (2019). Współautor Kalendarium Solidarności 1980–89 ( 1990, 2 005), r edaktor n acz. i współautor Opozycji w PRL. Słownika biograficznego 1956–89, t. 1–3 (2000, 2002, 2006), współredaktor i współautor książek Słownik dysydentów. Czołowe postacie ruchów opozycyjnych w krajach komunistycznych w latach 1956–1989 (2007), Bronisław Komorowski. Zwykły polski los. Rozmawia Jan Skórzyński (2015).
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2014), laureat Nagrody Polcul Foundation (2008).
1978 rozpracowywany przez Wydz. III KSMO w ramach SOS krypt Skóra. 1980–1981 przez Wydz. III KSMO w ramach SOR
krypt Historyk/Skóra. 1982–1986 objęty Kwestionariuszem Ewidencyjnym krypt Butny.