Stępniak Maria
Maria Stępniak, ur. 16 IV 1949 roku w Górach, k/Płocka. Absolwentka Technikum Ogrodniczego w Sochaczewie (1972).
1969 – 1972 ogrodnik – kwiaciarz w Miejskim Przedsiębiorstwie Robót Ogrodniczych w Płocku, 1972 – 1979 starszy ogrodnik w Gospodarstwie Ogrodniczym w Kruku,
1979 – 1981 specjalista ds. branż SKR w Spółdzielni Kółek Rolniczych w Łącku. Od lat 70-tych – 1982 z mężem właścicielka gospodarstwa ogrodniczego.
Od III 1981 – sekretarz zarządu NSZZ „Solidarność” Organizacji Regionu Płockiego (od 10 IV 1981 na podstawie umowy o pracę), od IV 1981 delegatka NSZZ „Solidarność” Organizacji Regionu Płockiego do Zarządu Województwa NSZZ Rolników Indywidualnych ”Solidarność” Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego, sekretarz Zarządu tamże do prac organizacyjnych i interwencyjnych „Solidarności” Rolniczej na terenie woj. płockiego, m.in. odpowiedzialna za organizację struktur NSZZ RI „Solidarność” w terenie, koordynowanie współpracy NSZZ RI „Solidarność” z innymi niezależnymi organizacjami związkowymi (np. Komitetem Założycielskim „S” RI województwa płockiego, czy NSZZ RI „Solidarność” Ogólnopolskim Komitetem Założycielskim w Warszawie), odpowiedzialna za administrację, jako upoważniony przedstawiciel OKZ NSZZ RI „S” w Warszawie uczestniczka zebrań gminnych „Solidarności” rolniczej.
12 V 1981 współorganizatorka wyjazdu rolników woj. płockiego do Warszawy wspierającego rejestrację „Solidarności” rolniczej. W VII 1981 we współpracy z KZ Fabryki Samochodów Małolitrażowych uzyskała możliwość zakupu samochodu Polski Fiat 126 p. na potrzeby organizacji „Solidarności” rolniczej woj. płockiego. W II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. połowie 1981 roku członek Ogólnopolskiej Komisji Wyborczej NSZZ RI „Solidarność” przy OKZ w Warszawie.
12 XII 1981 w Płocku uczestniczka zjazdu wojewódzkiego NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych, po 23.00 w drodze do siedziby regionu „Solidarności” w celu wydrukowania kart do głosowania zatrzymana, przewieziona do siedziby KW MO w Płocku, nast. zwolniona do domu 13 XII 1981.
Po 13 XII 1981 w kontakcie z działaczami „S” RI, organizatorka zebrania w kościele św. Jana Chrzciciela w Płocku 18 IV 1982, kiedy też (pierwsza niedziela po Wielkanocy) odprawiono w woj. płockim łącznie ponad 30 mszy świętych w intencji Ojczyzny i internowanych (m.in. w Starej Białej, Ciechomicach, Nowej Wsi, Imielnicy, Bulkowie, Bielsku, Ciachcinie, Zawidzu, Gostyninie, Sokołowie, Łęczycy, Płocku (w Stanisławówce, w kościele św. Maksymiliana Marii Kolbe, parafii św. Bartłomieja), Gąbinie, Sannikach, Korzeniu, Iłowie, Staroźrebach, Mochowie, Radzanowie, Trzepowie).
Od I 1983 roku z mężem właścicielka kiosku z kwiatami w Płocku, 1983-1985 w sprawie jego pozostawienia jako jedynego źródła dochodu w sporze z organami administracji państwowej (pośpiech władz w staraniach o likwidację tego punktu handlu nosił znamiona szykany). W związku z tym nękana kontrolami i karami urzędu skarbowego, zmuszona do zamknięcia kwiaciarni.
1982 jako reprezentant „Solidarności” rolniczej uczestniczka pielgrzymki z Płocka do Częstochowy, ofiarowała na ręce kapelana płockiej „S” ks. Tadeusza Łebkowskiego bursztynowy różaniec, podjęła współpracę z OKOR (m.in. Józef Teliga, Beszta-Borowski, Artur Balazs, Edward Malecki, Tonia Komorowska).
1983 współorganizatorka (z Jerzym Szopą, Jerzym Lewandowskim) pomocy dla 11 rodzin w Warszawie na hasło „Ludzie ludziom bliscy”, 16 VI 1983 – jako przedstawicielka „Solidarności” rolników uczestniczka mszy św. papieskiej na Stadionie X-Lecia PRL w Warszawie (przygotowanie wieńca w kształcie zarysu Polski z krzyżem zwieńczonym kotwicą). 4 IX 1983 – współorganizatorka wyjazdu „Solidarności” rolników woj. płockiego na dożynki do Częstochowy. 1983 – 1989 organizatorka delegacji „Solidarności” rolników w Mszach świętych w intencji Ojczyzny i składaniu darów w płockiej Stanisławówce. 3 XI 1984 wraz z delegacją rolniczą w Warszawie uczestniczka czuwania i ceremonii pogrzebowej ks. Jerzego Popiełuszki. Okolicznościowy wieniec złożono na grobie kapelana „Solidarności”.
1985 – w związku z kontaktami z OKOR i wizytami w stolicy kolporterka prasy podziemnej zabieranej z Warszawy (m.in. „Solidarność Rolników”, „Nasze Wiadomości”, „Tygodnik Mazowsze”, „Wola”, „Słowo i Czyn”, „Tu teraz”, „Biuletyn Ziemi Łęczyckiej”, „Solidarność Ziemi Płockiej”) oraz publikacji (m.in. litania - „Otrzeźwienie Narodu”, „Wojna z Narodem widziana od środka”) na terenie Płocka i gmin województwa (m.in. Łąck, Stara Biała, Staroźreby, Radzanowo, Rościszewo, Bielsk, Bulkowo, Łęczyca, Gąbin, Mochowo).
1985 – wspólnie z Januszem Dygowskim, Adamem Molakiem uczestniczka przed kościołem św. Stanisława Kostki w Płocku nocnej akcji umieszczenia krzyża z brzozy i kamienia upamiętniających śmierć ks. Jerzego Popiełuszki (z napisem „Księdzu Jerzemu”). Od 12 XI 1985 w Prezydium Tymczasowej Ogólnopolskiej Rady Rolników „Solidarności”, uczestniczka spotkań tego gremium. Od 12 XI 1986 – członek Tymczasowej Krajowej Rady Rolników „Solidarności”. 1986 uczestniczka delegacji „Solidarności” RI podczas spotkania z bp. diecezji płockiej Zygmuntem Kamińskim – w sprawie aktywności duszpasterstwa rolników (od 1983). 1986 – 1987 - uczestniczka regularnych tajnych spotkań rolników z OKOR w Technikum Rolniczym w Trzepowie w ramach Duszpasterstwa Rolników (z udziałem ks. Tadeusza Kozłowskiego. W ich ramach m.in. msza święta i samokształcenie w sprawach rolniczych), następnie w latach 1988 – 1989 w sali kościoła parafii św. Stanisława Kostki w Płocku (ze względu na zwiększającą się liczbę uczestników).
]26 II 1989 – 1991 – przewodnicząca NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych Regionu Płockiego (wybrana podczas Zjazdu Wojewódzkiego, który zmienił nazwę organizacji na NSZZ RI „Solidarność” im. Ks. Jerzego Popiełuszki Regionu Płockiego), autorka ulotki dot. zjazdu, nast. wybrana na delegatkę na zjazd krajowy organizacji. 19 III 1989 uczestniczka zjazdu krajowego NSZZ „Solidarność” RI. Od 6 IV 1989 wiceprzewodnicząca Komitetu Obywatelskiego w Płocku, od V 1989 w składzie KO w Warszawie. 16 IV 1989 w głosowaniu tajnym Zarządu NSZZ „S” RI wybrana w okręgu płockim (wraz z Januszem Puternickim) na kandydata w wyborach parlamentarnych do Sejmu PRL – 4 VI 1989, nast. jako działaczka NSZZ RI „Solidarność” kandydatka do Sejmu (popierana przez KO w Płocku). Przed wyborami aktywna uczestniczka kampanii przedwyborczej (m.in. pod hasłem „Bóg, Honor, Ojczyzna” oraz „Ziemia, władza i oświata dla ludzi”). 1989–1991 – poseł na Sejm PRL/RP, członek komisji (Polityki Społecznej i Rolnej), Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego (Koło PSL „Solidarność”). Podczas prac nad zmianą konstytucji zwolenniczka zachowania preambuły z odwołaniem do Boga, zwolenniczka bezkrwawych zmian w kraju. W VII 1989 w momencie wyboru gen. Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta PRL uczestniczka pielgrzymki z Płocka do Lichenia. 18 XI 1989 –ponownie wybrana na przewodniczącą podczas Zjazdu Wojewódzkiego NSZZ RI. Od I 1991 ponownie zatrudniona we własnej szklarni oraz kwiaciarni na terenie Płocka. Przed wyborami samorządowymi 27 V 1990 uczestniczka około 100 spotkań przedwyborczych. 6 V 1990 w Katedrze w Płocku uczestniczka uroczystości poświęcenia sztandaru NSZZ „S” RI Regionu Płockiego. Od 2012 na emeryturze.
W 1982 w związku z aktywnością na rzecz „Solidarności” rolniczej nachodzona przez SB. 1984 – wzywana na przesłuchania do komendy MO w Płocku. 21 V 1985 skonfiskowano pozostający pod jej opieką samochód związkowy Polski Fiat 126 p.
XII 1981 – 28 VIII 1989 – inwigilowana przez Wydz. VI KW MO/WUSW w Płocku w ramach KE.
Tadeusz Ruzikowski