Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Sarna Edmund Adolf

Edmund Adolf Sarna, ur. 22 I 1939 w Katowicach; zm. 24 X 2007 w Kielcach. Absolwent Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Krakowie (1963).

W latach 70. członek Stronnictwa Demokratycznego.

Od 1965 zatrudniony w Kielcach, w latach 70. wykładowca Instytutu Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych tamże oraz Okręgowego Ośrodka Metodycznego – kierownik sekcji;

1975–1980 (oraz 1980–1981 dorywczo) nauczyciel wychowania fizycznego w Zespole Szkół Ekonomicznych nr 2 tamże; trener sekcji lekkoatletycznej w Klubie Sportowym Budowlani/AZS Nowi/ Lechia/Łysogóry tamże (1980–1981).

Od IX 1980 przew. Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego „S” Pracowników Oświaty i Wychowania przy Zarządzie Regionu Świętokrzyskiego „S”; organizator spotkań i odczytów zachęcających pracowników oświaty do wstępowania w szeregi związku, inicjator tworzenia komórek „S” w placówkach oświaty Kielc i woj. kieleckiego; inspirator i współorganizator akcji protestacyjno–solidarnościowych w środowisku nauczycieli oraz akcji pisania petycji z żądaniami do władz wojewódzkich i centralnych. Od I 1981 członek Biura Interwencji, które współpracowało z prokuraturą i prezydentem Kielc w sprawach mieszkaniowych, podejmowało interwencje w zakładach pracy, współpracowało z radcami prawnymi. II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 członek prezydium założycielskiego regionalnego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania; na pierwszym posiedzeniu komitetu podjęto decyzję o zbieraniu w regionie podpisów pod apelem do przewodniczącego Rady Państwa, dot. uwolnienia osób uwięzionych.

13 XII 1981 – 19 X 1982 internowany, w dniu internowania jego żona Mirosława poroniła, będąc w drugim mies. ciąży; przetrzymywany w ośr. Odosobnienia w Kielcach–Piaskach, Załężu k. Rzeszowa, Uhercach, Nowym Łupkowie; w ośr. odosobnienia nie podejmował starań o urlopowanie lub uchylenie decyzji o internowaniu, odmówił skorzystania z urlopu przyznanego na okres 23 VII – 12 VIII 1982. Po wyjściu na wolność utrzymywał kontakty z członkami b. ZR „S”, m.in. ze Starachowic, oraz z Andrzejem Gwiazdą, Anną Walentynowicz i Antonim Macierewiczem; współpracował przy wydawaniu i kolportażu ulotek, opozycyjnej prasy („Wolny Związkowiec”, dwutygodnik „Wolność i Solidarność”) z Mariuszem Górskim, Rafałem Górskim, Jerzym Kurzątkowskim; po internowaniu nie mógł uzyskać zatrudnienia w oświacie ani sporcie, łącznie nie pracował w zawodzie 7 lat; nakłaniany do wyjazdu za granicę, czasowo zatrzymywany przed rocznicowymi uroczystościami, poddawany rewizjom. 1982–1989 zw. z kielecką Kurią Diecezjalną; staraniem sufragana kieleckiego bpa Mieczysława Jaworskiego zatrudniony (z Michałem Płoskim) przy obsłudze Starego Cmentarza w Kielcach oraz jako nauczyciel wf. w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach; 1984–1985 kierowca biskupa; prelegent na spotkaniach ruchu oazowego Światło–Życie i rekolekcjach m.in. w parafii Chrystusa Króla w Kielcach (współpraca z ks. Marianem Florczykiem); wspierał pracę Biskupiego Komitetu Pomocy Potrzebującym tamże (z żoną).

1 IX 1989–2000 ponownie nauczyciel wf. w ZSE tamże; 2000–2003 trener w Wojewódzkim Szkolnym Ośrodku Sportu tamże; od 2003 na emeryturze; zw. z Kieleckim Klubem Lekkoatletycznym Fart; wykształcił grono lekkoatletycznych medalistów na poziomie mistrzostw Europy i Polski.

Odznaczony krzyżem Semper Fidelis (2006), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007) Krzyżem Wolności i Solidarności (2016). Jego pamięci dedykowano doroczny Memoriał Edmunda Sarny (mistrzostwa województwa świętokrzyskiego w wielobojach).

1980 – 29 VI 1987 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO/ WUSW w Kielcach w ramach SOS krypt. Ośmiornica.

Ryszard Gryz

Opcje strony

do góry