Hasła rzeczowe

Głos SKOS-ów

"Głos SKOS-ów", pismo wydawane III 1982 – VI 1989 w Poznaniu; podtytuł 1982-1987: „Pismo Komisji Koordynującej Szkolnych Kół Oporu Społecznego”, 1987-1989: „Pismo Szkolnych Kół Oporu Społecznego”. Najdłużej ukazujące się poznańskie pismo podziemne wydawane przez młodzież szkół średnich. Nr. 1-4 (III–VI 1982) ukazały się pt. „Wiraż”, nr. 5 nie wydano, od XI 1982 jako „Głos SKOS-ów”.

Ukazało się 78 nr. o obj. 2-20 s. w formacie A5, A4, drukowanych na powielaczu, techniką sitodruku, na offsecie, techniką ksero. Do nr. 39 dołączono „Dodatek Specjalny – Gra Skosanka”. W 1983 nakładem „Głosu SKOS-ów” ukazał się jako odrębna publikacja wiersz Stanisława Barańczaka ''Przywracanie porządku''. W 1989 wydano dodatek ''Spiskowcy w krótkich spodenkach 1982-1989'' z rysunkami Marka Wasilewskiego.

W składzie redakcji w różnym czasie m.in.: Anna Bosacka, Marcin Bosacki, Maciej Celichowski, Tomasz Jarmoliński, Paweł Kozacki, Paweł Kwiatkowski, Piotr Leszczyński, Maria Talarczyk. Druk Druk „Druk”, tygodnik „S” Regionu Mazowsze wydawany II – X 1982 w Warszawie; od n-ru 7 podtytuł: „Tygodnik związkowy”. m.in.: Jerzy Celichowski, M. Celichowski, Andrzej Drobiński, Piotr Drogosz, Paweł Foltyn, Konstanty Górny, Dariusz Jędraszak, Robert Kaczmarek, Dariusz Kantypowicz, Jacek Karczewski, Marek Karczewski, P. Kozacki, Andrzej Radke, Jarosław Rolewski, Krystian Soliński, Maciej Zwierski.

Pismo o charakterze informacyjno-publicystycznym; publikowano materiały nt. niezależnych obchodów rocznic, akcji protestacyjnych (przeważnie w szkołach), represji, również oświadczenia i komunikaty podziemnych struktur „S” i KK SKOS. 1984-1985 redakcja zaangażowała się w akcję propagowania bojkotu wyborów (do rad narodowych i Sejmu PRL); ok. połowy l. 80. zwiększyła się liczba artykułów publicystycznych (problematyka polityczna, oświatowa, ekonomiczna, historyczna i kulturalna). Publikowano też materiały satyryczne (np. nr 0,00075 z 1 IV 1989). Niektóre nr. miały charakter tematyczny, np. nr 48 z IX 1986 w całości poświęcono sprawie usuwania przez władze oświatowe krzyży ze szkół oraz protestom młodzieży w poznańskich LO; w VIII 1988 nr specjalny nt. strajków sierpniowych, w XII 1988 wydanie specjalne z okazji 7. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego.

W 1989 pisano przede wszystkim o rozwoju działań niezależnych, coraz częściej jawnych, wśród młodzieży szkół średnich, jedną z propozycji redakcji było powołanie Niezależnego Zrzeszenia Uczniów. Ostatni, nr 78 „Głosu SKOS-ów” ukazał się 23 VI 1989.

W 1984, mimo zatrzymań i przesłuchań działaczy SKOS-ów, pismo ukazywało się nadal; przerwa nastąpiła dopiero we IX 1985, kiedy aresztowano 3 licealistów (Jarosława Rolewskiego, Marka Wasilewskiego i Roberta Kaczmarka) zaangażowanych w wydawanie i drukowanie pisma, i kolejny numer pojawił się w IV 1986. 8 XII 1988 SB zatrzymała 2 licealistów i skonfiskowała materiały poligraficzne przeznaczone do druku wydania specjalnego; nr został wydrukowany wówczas przez poznański Oddział Solidarności Walczącej.

Działalność Szkolnych Kół Oporu Społecznego i wydawanie „Głosu SKOS-ów” były przedmiotem działań śledczych i operacyjnych prowadzonych przez SB, m.in. w ramach SOR krypt. Skos.

 

Przemysław Zwiernik

Opcje strony

do góry