Hasła rzeczowe

Grupy Oporu Solidarni

Grupy Oporu Solidarni, organizacja powstała w 1982 w Warszawie pn. Grupy Specjalne RKW, podejmująca współpracę z innymi warszawskimi strukturami podziemnymi, głównie z MKK, MRKS, Porozumieniem ViS i Komitetem Porozumienia Międzyzakładowego „S”. Przewodniczący Teodor Klincewicz, w składzie: głównie osoby ze środowisk młodzieży akademickiej, szkół średnich i młodzieży robotniczej. Kierownictwo Grup w różnych okresach (oprócz T. Klincewicza): Grzegorz Jaczyński, Piotr Mazurek, Piotr Izgarszew, Andrzej Niedek, Jacek Juzwa, Janusz Ramotowski, Wojciech Fabiński, Piotr Rzewuski, Zbigniew Zieliński, Piotr Rutkowski, Wiktor Świercz, Wojciech Nachiło. Przedstawiciel na emigracji – Jacek Sygnarski (Szwajcaria).

Struktura GOS opierała się na działalności niezależnych, ale współpracujących ze sobą Grup; najaktywniejsze nosiły nazwy: Grzegorza, Witka/Waldka (Waldeczków), Grochowska, Hipolita (Podchorążówka), Grubego, Bogdana. Organizowano regularnie akcje ulotkowe, nagłaśniające, rozwieszania transparentów, malowania na murach; uczestniczono w manifestacjach, druku podziemnych wydawnictw i kolportażu. W ramach GOS istniały wyodrębnione struktury do specjalnych zadań, m.in. sekcja legalizacyjna, kierowana przez Jerzego Gumowskiego, która sfałszowała na potrzeby RKW Mazowsze ok. 80 dowodów osobistych i wykonała wiele innych dokumentów; sekcja transportu, kierowana przez J. Ramotowskiego, 1982 – IV 1985 przejmowała na terenie kraju dostawy sprzętu poligraficznego, środków łączności i in. materiałów organizowanych przez Biuro Koordynacyjne „S” za Granicą w Brukseli, przemycane przez Szwecję za pośrednictwem Mariana Kalety i przewożone przez Svena Haralda Järna; przejęła i przekazała innym strukturom podziemnym ok. 50 takich dostaw.

W pierwszym okresie działalności głównym celem Grup był czynny opór wobec władz i osób związanych z reżimem. Organizowano akcje zasmradzania substancjami chemicznymi instytucji (m.in. Teatru Syrena) oraz mieszkań osób oskarżanych o kolaborację z władzami i donosicielstwo, sędziów odpowiedzialnych za wysokie wyroki za działalność po stanie wojennym, niszczono ich samochody, wykonywano napisy na drzwiach mieszkań, kolportowano w okolicy miejsca zamieszkania ulotki informujące o ich współpracy z władzami. Przygotowywano też ochronę manifestacji i prognozowanego strajku generalnego (zgromadzono butelki z benzyną, materiały pirotechniczne, kolce do przebijania opon samochodowych, nawet broń). Od jesieni 1982 rozpoczęto akcje instalowania tzw. gadał, czyli urządzeń nagłaśniających, składających się z magnetofonu kasetowego, głośnika, wzmacniacza i dodatkowych urządzeń elektronicznych, uruchamianych kilka, kilkanaście razy rocznie, głównie podczas manifestacji i ważniejszych rocznic (3-krotnie emitowano audycje na teren AŚ Warszawa-Mokotów). W ramach GOS w 1983 powstała Oficyna Wydawnicza Rytm. Oprócz wydawania książek, drukowano również ulotki i znaczki poczty podziemnej. Wydawnictwo przynosiło dochody pozwalające finansować działalność Grup. Radykalne metody działania były przyczyną konfliktów z RKW Mazowsze. W 1985 przyjęto nazwę Grupy Oporu Solidarni i uzyskano autonomię w relacjach z podziemnymi władzami regionalnymi „S”. 1985-1989 GOS wydawały podziemny „Kurier Mazowsza”, kolportowany podczas akcji ulotkowych na terenie Warszawy: rozrzucany głównie z dachów. 1985-1989 Krzysztof Frydrych prowadził dokumentację fotograficzną działalności GOS. Ostatnią akcją wykonaną przez GOS było rozwieszenie 27 VI 1989 transparentu na ul. Marszałkowskiej. W całym okresie działalności z Grupami było związanych ok. 250-300 osób.

 

Włodzimierz Domagalski

Opcje strony

do góry