Hasła rzeczowe

Komisja Rehabilitacji Czerwiec ’76

Komisja Rehabilitacji Czerwiec ’76, działała przy MKZ/ZR „S” Ziemia Radomska 1980-1981 i 1990-1994; stawiała sobie za cel naprawienie krzywd represjonowanym po wydarzeniach Czerwca ’76, ukaranie funkcjonariuszy odpowiedzialnych za stosowanie wówczas bezprawnych represji i wyjaśnienie okoliczności śmierci ks. Romana Kotlarza. Komisja (9 osób) powstała 13 XII 1980 w składzie: ze strony MKZ „S” Region Mazowsze – Maciej Słotwiński (członek Prezydium), Arkadiusz Czerwiński (KZ ZM Ursus), Wojciech Lasocki (KZ ZM Ursus), ze strony MKZ „S” Ziemia Radomska – Ewa Soból (członek Prezydium), Leopold Gierek (członek Zarządu), Marek Czubak (członek Zarządu) oraz przedstawiciele Radomskiej Wytwórni Telefonów, Zakładów Metalowych Walter oraz Radomskich Zakładów Przemysłu Skórzanego Radoskór; w pracach Komisji uczestniczył jako doradca członek KSS KOR Zbigniew Romaszewski. W okresie I 1981 – 13 XII 1981 Komisja działała w składzie: Wiesław Mizerski (przewodniczący), Z. Romaszewski, E. Soból i Stanisław Zieliński, 1990-1994 – W. Mizerski (przewodniczący), Stanisław Kozioł, Halina Kruszyńska, Jerzy Kruszyński, Arkadiusz Kutkowski, Barbara Naborowska, Marian Naborowski, E. Soból i Małgorzata Tanana. Od 1981 zbierano relacje i dokumenty od osób represjonowanych oraz sporządzano analizy, które przedstawiano podczas negocjacji ze stroną rządową, której przewodniczył Zygmunt Rybicki. Na podstawie zebranych materiałów powstała książka ''Radomski Czerwiec 1976. Doniesienie o przestępstwie'' (druk na powielaczu) – pierwsza tak poważna publikacja na ten temat, zawierająca m.in. obszerną listę represjonowanych i ich relacje. Duża część nakładu została zarekwirowana przez MO tuż po wydrukowaniu w XII 1981. Po 13 XII 1981 zgromadzone przez Komisję materiały – ponad 100 kompletów dokumentów – zostały w 1984 zniszczone przez władze.

W 1990 z inicjatywy W. Mizerskiego Komisja wznowiła działalność przy ZR „S” Ziemia Radomska. W 1991 ukazało się 2. wydania książki ''Radomski Czerwiec 1976. Doniesienie o przestępstwie'' (Norbertinum, Lublin). Komisji udało się m.in. uzyskać dostęp do archiwów MSW z l. 1976-1977 i odtworzyć przebieg operacji Lato-76, w ramach której pacyfikowano robotniczy bunt, następnie materiały te opublikowała w 1992 „Gazeta Lokalna”, radomski dodatek do „Gazety Wyborczej”. Działania te przyczyniły się do przypomnienia wydarzeń Czerwca ʼ76 i 2000-2002 zaowocowały serią procesów rehabilitujących uczestników buntu.

Arkadiusz Kutkowski

Opcje strony

do góry