Polska Partia Niepodległościowa
Polska Partia Niepodległościowa, podziemna, kadrowa partia polityczna utworzona 22 I 1985 przez grupę b. działaczy KPN: Romualda Szeremietiewa, Tadeusza Stańskiego, Zygmunta Goławskiego, Tadeusza Jandziszaka, Macieja Pstrąg-Bieleńskiego. Naczelnym organem PPN była Konwencja Krajowa, między kongresami władzę sprawowała Rada Naczelna wraz z prezydium w składzie: R. Szeremietiew (prezes, przew. RN), Ryszard Anders, Marian Banaś, Lech Jęczmyk, Andrzej Rozpłochowski (USA), T. Stański. Sprawami organizacyjnymi zajmowała się Centralna Komisja Wykonawcza kierowana przez T. Stańskiego, w jej skład wchodzili przew. Okręgowych Komisji Wykonawczych: Jan Chmielewski (Mazowsze), M. Banaś (Małopolska), Krzysztof Frączek (Górny Śląsk), Zbigniew Kopystyński (Dolny Śląsk), Wojciech Kurpisz (Wielkopolska), Jarosław Kaczorowski (Pomorze Zachodnie), Andrzej Cybulski (Pomorze Gdańskie), Bogusław Owoc (Mazury i Warmia), Jarosław Zdrojkowski (Lubelszczyzna). Struktura organizacyjna obejmowała 9 okręgów i 32 rejony, m.in. w Gdyni, Lesznie, Ostrowie Wielkopolskim; miała przedstawicielstwa zagraniczne w: Austrii (Marek Stefan Szmidt), Szwajcarii (Maria Grębska, Jerzy Grębski), Berlinie Zachodnim (Kazimierz Michalczyk), USA (Jadwiga Czuba w Chicago, Ryszard Jonak w Nowym Jorku), Kanadzie (T. Jandziszak, nast. Zbigniew Farmus); w Wielkiej Brytanii PPN współpracowała z organizacją Solidarity with Solidarity Tadeusza Jarskiego-Jarzembowskiego.
Program został określony w Deklaracji programowej PPN ogłoszonej w dniu utworzenia partii; koncepcję, cele działania oraz analizę sytuacji politycznej po 13 XII 1981 przedstawiono w 1986 w dokumencie opracowanym przez R. Szeremietiewa (ps. Witold Skidel) Powstań Polsko. Zarys myśli programowej nowej prawicy polskiej, odrzucano w nim jawną lub półjawną formułę działania oraz postulat ugody z władzami komunistycznymi, za nadrzędny cel przyjmowano utworzenie niepodległego państwa polskiego, przewidywano zjednoczenie Niemiec, wejście Polski do struktur zjednoczonej Europy i NATO. PPN opracowała również listę zasad konstytucyjnych przyszłej niepodległej RP.
Publikacje PPN wydawało podziemne Wydawnictwo im. Jerzego Łojka, którego nakł. ukazywały m.in. pisma centralne: „Polska Niepodległa”, „Hotel Lambert”, lokalne: „Sprawa”, „Polska Niezależna”, „Czyn Niepodległy”, „Szaniec”; drukowano plakaty, znaczki poczt podziemnych, wybito medal pamiątkowy PPN. Partia, zabiegając o konsolidację ugrupowań o zbliżonych założeniach programowych, utworzyła w V 1987 Porozumienia Partii i Organizacji Niepodległościowych (wraz z Organizacją Liberalnych Demokratów Niepodległość, Ruchem Politycznym Wyzwolenie, Klubami Rzeczypospolitej Samorządnej Wolność-Sprawiedliwość-Niepodległość, Unią Demokratów Baza, Grupą Polityczną Samostanowienie), w XII 1988 zawarła porozumienie o współpracy z SW, współpracowała z Grupą Roboczą KK „S” i FMW. W V 1989 współorganizowała konferencję „Kraj – Emigracja” w Ramzau w Austrii, z udziałem ugrupowań wchodzących w skład PPiON, polskich środowisk emigracyjnych z Europy i Ameryki Północnej, przedstawicieli Rządu RP na Uchodźstwie. W 1989 uznała obrady okrągłego stołu za akt zdrady ideałów Sierpnia ’80, ogłosiła bojkot wyborów w VI 1989. W 1993 weszła w skład RdR. Liczebność PPN w okresie PRL szacowana jest na kilkadziesiąt osób.
V 1985 – 10 V 1990 rozpracowywana przez Wydz.
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
Dep. III/Wydz. III Dep. OKPP MSW w ramach SOR krypt. Hydra.
Włodzimierz Domagalski