Hasła rzeczowe

Porozumienie Prasowe Solidarność Zwycięży

Porozumienie Prasowe „Solidarność Zwycięży”, nieformalne porozumienie grupy kilkudziesięciu działaczy, wydawców, redaktorów i drukarzy podziemnej „S” 1982–1990. We IX 1982 założyli je redaktorzy podziemnych pism: Marian Stachniuk z „Solidarność Zwycięży”, wydawanej od V 1982 oraz Jerzy Karpińczyk wydający od XII 1981 „Montinowca”. Od IX 1982 ukazywał się też biuletyn Terenowej Komisji Wykonawczej „S”-„Kurierek B”, redagowany przez ukrywającego się Józefa Mroczka, który od końca 1982 współpracował z PP„SZ”. Od III 1983 drukowano „Solidarność Zwycięży – Rzeszów”. Wydawano też m.in. pisma: „Nowa Huta” w Krakowie, „Solidarni” w Poznaniu, nast. w Koninie, „Ceglorz” w Poznaniu, „Feniks” w Tarnowie, „Żądło” w Leżajsku i na Podkarpaciu. 1983–1986 drukowano „Dodatek Polityczny”, w 1986 „Dodatek Historyczny” oraz od 1986 „Kłos Pismo Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ RI «Solidarność» Regionu Małopolska”. PP„SZ” objęło 13 tytułów podziemnych pism, w 7 ośrodkach, z centralną pozycją Krakowa. Zapewniało pomoc poligraficzną redakcjom 29 pism z całego kraju. Drukowało też w dużych ilościach książki, kalendarze, plakaty, ulotki. Od V 1983 PP„SZ” blisko współpracowało z Międzyzakładowym Komitetem Solidarności Nowej Huty, a pismo „Solidarność Zwycięży” stało się jego biuletynem informacyjnym. Od XII 1983 PP„SZ” współpracowało bezpośrednio z Regionalnym Komitetem Solidarności Małopolskiej, a od IV 1984 z Tajną Komisją Robotniczą Hutników HiL, pismo „Solidarność Zwycięży” stało się wówczas biuletynem informacyjnym TKRH. PP„SZ” stworzyło sieć kolportażu, nawiązując współpracę wydawniczą i wspierając podziemną „S”, udzielało pomocy ukrywającym się działaczom, wspierało szereg inicjatyw, m.in. audycje radiowe PP„SZ” w Rzeszowie. Od VIII 1982 współpracowało z SW, propagując wśród podziemnej „S” jej wartości, szczególnie idee niepodległości, antykomunizmu, sprzeciwu wobec ugody i współpracy z in. narodami zniewolonymi przez sowiecki komunizm. PP„SZ” wspólne z in. środowiskami organizowało i wspierało szereg akcji, m.in. z SW wezwanie do Czarnego Marszu w celu upamiętnienia ofiar w Lubinie 31 VIII 1982. W 1986 zorganizowano akcję „Solidarność z Afganistanem”. Wspierano też bojkot kolejnych wyborów i organizowanie przeciwko nim manifestacji ulicznych. Starano się popularyzować alternatywne wobec głównego nurtu „S”, jak: środowiska jak SW, LDPN, Ruch Społeczeństwa Alternatywnego. Idee PP „SZ” wyrażano gł. na łamach „Dodatku Historycznego” i „Dodatku Politycznego”, szczególnie w radykalnych politycznie Tezach programowych TKRH z X 1985, zredagowanych przez M. Stachniuka, które doprowadziły do zerwania współpracy przez TKRH w 1986. We IX 1987 pismo „Solidarność Zwycięży” poinformowało na winiecie o współpracy z SW, od V 1988 stając się formalnie jej biuletynem informacyjnym, od XI 1989 do XI 1990 wydawane jako „Solidarność Walcząca – Kraków” (do ostatniego n-ru 147). Ścisła konspiracja uchroniła przed poważnymi wpadkami pionu drukarskiego, m.in. dzięki wykorzystaniu specjalnie zbudowanej w 1983 pod ziemią w bunkrze Drukarni „Wilno” im. gen. Leopolda Okulickiego „Niedźwiadka” przy dworku Piotra Hlebowicza w Zagórzanach k. Gdowa, działającej do 1993. Materiały dla 42 podziemnych pism drukowali tam: Józef Mroczek, P. Hlebowicz, Edward Zbigniew Nowak, Marian Stachniuk. Współpracowali z nimi graficy: Piotr Warisch i Fryderyka Łazarów. Późn. także ukrywająca się Janina Jadwiga Chmielowska, Jerzy Lemański, Maciej Ruszczyński, Leonardas Vilkas (z Litwy). Równocześnie powstały odrębne grupy drukarzy przy poszczególnych pismach w in. ośrodkach. Wsparcia udzielali niektórzy duchowni, m.in. ks. Adolf Chojnacki. Do VII 1986 strukturą PP„SZ” kierował M. Stachniuk. Po jego aresztowaniu P. Hlebowicz i P. Warisch.

Od 1988 P. Hlebowicz, jako współprzew. Autonomicznego Wydziału Wschodniego Solidarności Walczącej udzielał wsparcia grupom opozycji na terenie ZSRS, m.in. szkoląc drukarzy.

Piotr Hlebowicz, Henryk Głębocki

Opcje strony

do góry