Hasła rzeczowe

Radio „Solidarność” w Poznaniu

Radio „Solidarność” w Poznaniu / Radio "Solidarność" Regionu Wielkopolska. Pierwszą audycję Radio „S” w Poznaniu nadało 12 V 1982 o godz. 22.00. Początkowo, merytorycznym przygotowywaniem audycji poznańskiego Radia „S” zajmowali się redaktorzy podziemnego „Obserwatora Wielkopolskiego”, natomiast inny zespół zajmował się stroną techniczną funkcjonowania Radia. Po nadaniu kilku audycji, przygotowywaniem materiałów do emisji zajmowały się następnie inne osoby. Poznańskie Radio „S” było prawdopodobnie pierwszym podziemnym radiem, które emitowało swoje audycje na fonii programu TV, zazwyczaj w czasie Dziennika Telewizyjnego. Inauguracyjna, czterominutowa audycja, w której zapowiedziano nadanie tego samego dnia o godz. 22.00 audycji na falach radiowych, została wyemitowana 27 VI 1982 podczas DTV. Od 10 VII 1982 emitowano już dłuższe audycje, zwiększyła się też ich częstotliwość. Do końca 1982 SB odnotowała w Poznaniu 42 audycje podziemnego Radia. Przeważnie czas ich nadawania wynosił około 10 minut, a w jednym przypadku (10 X 1982) udało się wyemitować audycję 30 minutową.

Radio „S” nadawało przede wszystkim krótkie informacje dotyczące aktualnych wydarzeń, informacje o represjach, losie internowanych lub aresztowanych, różnych formach oporu społecznego. Ogłaszano także komunikaty podziemnych struktur „Solidarności” oraz wzywano do udziału w organizowanych akcjach protestacyjnych – strajkach lub demonstracjach ulicznych. Często nadawano audycje rocznicowe, nawiązujące do wydarzeń z najnowszej historii Polski, których legalne obchodzenie było wówczas przez władze zakazane, a także wywiady z ukrywającymi się działaczami Związku, np. z Januszem Pałubickim.

Według oceny dokonanej w 1985 przez Zakład Kryminalistyki Komendy Głównej MO, nadajnik używany przez poznańskie Radio „S” był amatorskiej konstrukcji, posiadał moc około 20 watów i został skonstruowany przede wszystkim z „ogólnodostępnych elementów elektronicznych produkcji krajowej”. Nadajnik podłączano do typowej instalacji antenowej przeznaczonej do odbioru programu telewizyjnego. Maksymalny zasięg pomocą nadajnika mógł wynosić nawet kilkanaście kilometrów – w zależności od ukształtowania terenu, rodzaju zabudowy, lokalizacji anteny i odległości do anteny nadawczej programu TV. Przeciętny zasięg Radia „S” wynosił jednak od 1 do 1,5 km, czasami można było je odbierać w odległości 2,5 km.

Oprócz programów nadawanych na falach TV, przygotowywano też audycje emitowane przez głośniki, np. 28 VI 1984 nadana została audycja przeznaczona dla osób tymczasowo aresztowanych z powodów politycznych i przetrzymywanych w Areszcie Śledczym przy ul. Młyńskiej. Głośnik został zainstalowany na dachu budynku znajdującego się naprzeciw AŚ.

Rozpracowywaniem poznańskiego Radia „S“ zajmowali się funkcjonariusze Wydz. II KW MO/WUSW wspólnie z wydziałami III, IV i V. Jedyna wpadka poznańskiego Radia „S” nastąpiła 28 XI 1984. Po nadaniu audycji zatrzymano wówczas Pawła Napieralskiego, który posiadał przy sobie nadajnik. Było to efektem działań SB realizowanych wspólnie z radiokontrwywiadem. Z inspiracji SB zamieszczono w oficjalnej prasie informację o wykryciu nadajnika „z wyeksponowaniem udziału społeczeństwa w ujawnieniu nielegalnej radiostacji”. Proces Napieralskiego toczył się przed Sądem Rejonowym w Poznaniu w dniach 3, 9 i 12 VII 1985. Został on skazany na karę 1,5 roku więzienia.

Przez kilka następnych miesięcy Radio „Solidarność” w Poznaniu nadal funkcjonowało, a swoją działalność zawiesiło z dniem 20 XI 1985.

 

Przemysław Zwiernik

Opcje strony

do góry