Hasła rzeczowe

RIS Regionalny Informator «Solidarności» Śląsko-Dąbrowskiej

"RIS Regionalny Informator «Solidarności» Śląsko-Dąbrowskiej", pismo wydawane I 1982 – II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1989 w Katowicach, początkowo podporządkowane Regionalnej Komisji Konsultacyjnej, od I 1983 RKW Regionu Śląsko-Dąbrowskiego.

Ukazało się ponad 130 nr. o obj. 2-12 s. w formacie A4 i A5 (od nr. 1/97 ze I 1986); nr 1 w formie maszynopisu w nakł. ok. 100 egz., następnie druk na powielaczu białkowym, od 1985 techniką sitodruku, od XII 1986 na offsecie; nakł. 2-4,5 tys. egz.; dwutygodnik, od I 1986 miesięcznik.

Ukazały się dodatki: ''„Solidarność” dziś. Oświadczenie programowe Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”'' (do nr. 2/26 ze I 1983), ''Wybory czy głosowanie!?'' (do nr. 10/58 z 1984), ''Aby wyzdrowieć. Komunikat Komisji Programowej przy Śląsko-Dąbrowskiej Komisji Wykonawczej RKW NSZZ „Solidarność”'' (do nr. 12/60 z 1984), ''Statut samorządu osiedla lub miasta'' (do nr. 21/69 z 1984), ''Zarys linii programowej obrony społeczeństwa w Polsce i drogi realizacji tej linii poprzez walkę bez przemocy fizycznej'' (do nr. 7/79 z 1985), Ankieta z okazji wydania 100. nr. w podziemiu (do nr. 4/100 z 1986), Ankieta ''Rok 1987: Polaków poglądy'' (do nr. 5/113 z 1987), ''Komunikat (z dn. 9 listopada 1987 r.) Tymczasowa Rada NSZZ „Solidarność” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego Regionalna Komisja Wykonawcza NSZZ „Solidarność” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego'' (do nr. 11/119 z 1987); w VIII 1988 wydano 9 nr. dodatku nadzwyczajnego „Strajk!” redagowanego przez Zdzisława Zwoźniaka (ps. Bogdan). W nr. 10/130 (z X 1988), ostatnim podziemnym, ukazały się artykuły ''Podzwonne dla RIS-a'' i ''Krótka historia RIS-a''.

Założyciele i redaktorzy: Jerzy Buzek (ps. Karol, 1982-1987), Krzysztof Gosiewski (ps. Olek, 1982-1988), Jerzy Łoik; początkowo pismo kierowane wspólnie przez J. Buzka i K. Gosiewskiego, II-X 1982 (internowanie K. Gosiewskiego i okres kwarantanny) samodzielnie przez J. Buzka, od X 1982 funkcję redaktora nacz. pełnił K. Gosiewski. Współpracownicy (1982-1988) m.in.: Jerzy Aertes, Kazimierz Rytel, Danuta Loret, Ferdynand Morski i Ewa Gosiewska-Marcinkowska (autorzy) oraz Andrzej i Wojciech Bąkowscy, Marek Domański, Andrzej Gałażewski, Barbara Kołomyjec, Zbigniew Pańczyk, Janusz Steinhoff (zaplecze techniczno-organizacyjne). Druk w Gliwicach, następnie w miarę rozwoju bazy poligraficznej: w Katowicach, Jastrzębiu-Zdroju i Dąbrowie Górniczej; odpowiedzialni za druk i koordynację kolportażu w skali Regionu: J. Łoik i Marian Maciejczyk, w podregionach: Romuald Bożko (Jastrzębie-Zdrój), Włodzimierz Kapczyński (Chorzów), Piotr Kowrygo (Gliwice), Eberhard Pampuch, (Zagłębie), Jerzy Sołowiej (Katowice). W IV 1986 ze względu na liczne aresztowania (m.in. J. Łoik i M. Maciejczyk) do zespołu redagującego, wydającego i kolportującego dołączyli: Jarosław Jasiński, Marian Krzaklewski, Krystian Grządziel, Jan i Józef Jaroszewiczowie (druk).

Zamieszczano oświadczenia RKW i TKK oraz informacje nt. działalności podziemia, artykuły analizujące sytuację społeczno-gospodarczą w kraju i Regionie, felietony; publikowano przeglądy wydawnictw podziemnych.

Robert Dyja

Opcje strony

do góry