Hasła rzeczowe

Wydawnictwo Solidarność Walcząca

Wydawnictwo Solidarność Walcząca, oficyna założona w 1982 w Łodzi przez Jerzego Gzika, Wiesława Maciejewskiego i Waldemara Omiecińskiego, redaktorów i drukarzy pierwszej edycji podziemnego pisma „Solidarność Walcząca”, wychodzącej w Łodzi 21 XII 1981 – 17 VI 1982. Utworzenie oficyny miało zapewnić niezależność i samodzielność finansową pisma po aresztowaniu 20 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 członków łódzkiego Międzyzakładowego Komitetu „S”. Pierwszą publikacją była antologia poezji stanu wojennego ''Siekiera, motyka, smok wawelski'' wydana w V 1982 wspólnie z redakcją gazety „Nasz Głos”, wydrukowana na offsecie w pracowni poligraficznej Akademii Medycznej w Łodzi. Równocześnie od wiosny 1982 drukowano na tzw. ramkach z matryc białkowych ''Historię polityczną Polski 1944-1956'' Krystyny Kersten. Ponieważ w tym czasie zaczęła się ukazywać w Łodzi druga edycja pisma „SW”, a we Wrocławiu powstała organizacja Solidarność Walcząca kierowana przez Kornela Morawieckiego, wydawcy łódzkiej pierwszej edycji „SW” i założyciele wydawnictwa postanowili od X 1982 wydawać pismo pod nowym tytułem „Szaniec” (następnie „Biuletyn Łódzki”), utrzymali natomiast nazwę wydawnictwa w ramach akcji dezinformowania SB o liczbie działających w Łodzi grup podziemnych (stosowano także różną szatę graficzną i techniki druku). Pracami redakcyjnymi, przygotowaniem matryc i makiet zajmował się W. Omieciński, diapozytywy do sitodruku wykonywał J. Gzik, drukiem zajmowali się J. Gzik i W. Maciejewski. W druku tomiku poezji ''Wilno'' wziął udział Krzysztof Guziak. Publikacje Wydawnictwa Solidarność Walcząca ukazywały się do połowy 1985, mimo że rok wcześniej rozpoczęto równolegle wydawanie broszur pod szyldem Wydawnictwa Biuletynu Łódzkiego. Publikacje: ''Siekiera, motyka, smok wawelski'', anonimowa poezja stanu wojennego (Łódź, V 1982, wyd. 1 – 5 tys. egz., wyd. 2-3 tys. egz.); ''Geneza i konsekwencje paktu Ribbentrop-Mołotow'' (Łódź, II 1983, 1,5 tys. egz.); Krystyna Kersten, ''Historia polityczna Polski 1944-1956'' (Łódź 1983, 1,2 tys. egz.); Maciej Poleski (właśc. Czesław Bielecki), ''21 uwag o dialogu z terrorystą, program i organizacja'' (Łódź, V 1983, 2,5 tys. egz.); ''Mały konspirator: poradnik dla dorosłych i młodzieży'' (Łódź 1983, przedruk z CDN, Warszawa 1983, 2,5 tys. egz.); Stefan Bratkowski, ''Encyklika Laborem exercens a nasza dzisiejsza sytuacja'' (Łódź 1984, 1,2-1,3 tys. egz.); ''Ostatnie dni bez ZOMO. Obrady Komisji Krajowej, Gdańsk 11-12 XII ’81'' (Łódź 1984, 1,5 tys. egz.); ''Wilno'', wybór wierszy (Łódź 1985, 1,5 tys. egz.).

Wiesław Maciejewski|Krzysztof Bronowski

Opcje strony

do góry