Wydawnictwo Myśl
Wydawnictwo Myśl, działająca w l. 1983–1989 jedna z największych podziemnych oficyn wydawniczych w kraju założona przez Pawła Mikłasza w Warszawie; kontynuowała działalność Wydawnictwa im. Konstytucji im. 3 Maja i Wydawnictwa im. gen. Nila Fieldorfa. Druk Druk „Druk”, tygodnik „S” Regionu Mazowsze wydawany II – X 1982 w Warszawie; od n-ru 7 podtytuł: „Tygodnik związkowy”. opierano na tzw. dojściach, korzystając ze sprzętu poligraficznego drukarni oraz instytucji państwowych (m.in. Polskiego Związku Wędkarskiego).
W ramach działalności wydawniczej prowadzono serie: Bibliotekę Literacką, Bibliotekę Wolnego Głosu Ursusa. Skupiano się gł. na wydawaniu pozycji adresowanych do inteligencji, przedrukach zagranicznych pozycji, druku literatury pięknej nieobjętej debitem, publicystyce politycznej i historycznej. W wydawnictwie funkcjonowało wielu działaczy podziemnej „S” mających problemy ze znalezieniem legalnej pracy. P. Mikłasz zapewniał im środki finansowe pozwalające się utrzymać. Redaktorem książek i czasopism, introligatorem oraz kolporterem był m.in. Wiktor Mikusiński; Myśl współpracowała m.in. z RKW Mazowsze i innymi oficynami podziemnymi. Z WM współpracowali m.in. Maksymilian Brykner, Andrzej Gincburg, Tomasz Gołębiewski, Andrzej Ofmański, Magdalena Nagórska, Agnieszka Maciejowska.
Niektóre pozycje sygnowano nazwą Wydawnictwo Gdański Sierpień; filie regionalne wydawnictwa, np. Górnośląska Oficyna Oficyna Oficyna, wydawnictwo podziemne działające 1983-1988 w Szczecinie, założone z inicjatywy Sławomira Lenera. Oficynę utworzył zespół wydający pismo „Obraz” (zmiana nazwy wynikała z rozszerzenia zakresu działania grupy oraz dążenia do zdezorientowania SB). W skład redakcji wchodzili: S. Lener (odpowiadający za stronę graficzną), Edward Wiśniewski oraz Piotr Mync. Wydawnicza. WM wydrukowało ok. 120 tytułów pism podziemnych różnych organizacji i struktur podziemnych z całego kraju, m.in. „Tygodnik Mazowsze” (nakł. do 10 tys. egz.), „Biuletyn Teatralny”, „Biuletyn Radia i Telewizji”, „Poglądy” (od 1984), „Akces”, „Szkice”, „Nową Kulturę”, „Nową Koalicję”, „Honor i Ojczyznę” (na prośbę Jerzego Giedroycia), „Gazetę Rolników” (Lublin), „Gazetę” (Lublin), „Gąbkę” (Sosnowiec), „Dezertera”, „IBJ” (Świerk), „Młody Ursus”, „Prawo i Bezprawie” (od 1987), „Solidarność Młodych” (Radom); od 1987 (od nr. 7–8) jako pierwsza oficyna podziemna przedrukowywało w kraju paryską „Kulturę”. WM wydało łącznie ponad 50 książek, m.in. Przyszłość demokracji Samuela Huntingtona, Oni Teresy Torańskiej, Twardy człowiek Mariana Brandysa, Brak tchu Janusza Andermana czy informator Okrągły stół. Kto jest kim (1989) z biogramami opozycyjnych uczestników obrad. Z Wydawnictwem Piechur wydano Nie paść na kolana Marka Łatyńskiego oraz Nierealny socjalizm Jerzego Drygalskiego i Jacka Kwaśniewskiego (Myśl organizowała druk; Piechur redakcję i opracowanie).
1986 powołanie Wydawnictwa Prasowego Myśl (kierowała nim A. Maciejowska przy współpracy P. Mikłasza) świadczącego usługi wydawnicze na rzecz mniejszych ośr. opozycyjnych; WPM drukowało łącznie ponad 100 tytułów w ok. 20 ośr. miejskich. 1989 Myśl weszła w skład Funduszu Wydawnictw Niezależnych. W poł. 1989 nawiązano ścisłą współpracę z Komisją Fabryczną „S” w Ursusie (druk „Wolnego Głosu Ursusa” oraz książki w serii „Biblioteka Wolnego Głosu Ursusa”).
W okresie działalności podziemnej współpraca m.in. z Jerzym Giedroyciem (Instytut Literacki), Ireną Lasotą (IDEE), Mirosławem Chojeckim (paryski „Kontakt”) i Janem Chodakowskim (londyński „Puls”). W trakcie obrad Okrągłego Stołu WM z firmą Korekt świadczyła usługi wydawnicze dla lokalnych KO „S”, wydając ok. 80 pism lokalnych i środowiskowych. 17–22 V 1989 udział w Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie. 5 V 1990 P. Mikłasz zarejestrował Fundację Myśl, której celem było wspieranie rozwoju kultury i sztuki, gł. edytorstwa i czasopiśmiennictwa.
Z uwagi na wieloletnią współpracę z SB P. Mikłasza działalność WM była prawdopodobnie w znacznej mierze kontrolowana przez Dep. III MSW.