Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/22600,Osrodek-Odosobnienia-w-Swidnicy.html
26.04.2024, 04:39

Ośrodek Odosobnienia w Świdnicy

Ośrodek Odosobnienia w Świdnicy, funkcjonował 13 XII 1981 – 8 I 1982 w działającym od l. 80. XIX w. AŚ. Budynek penitencjarny więzienia został wzniesiony w latach 1879–1882. W okresie stanu wojennego jednostką kierował naczelnik mjr Wacław Eilmes, który jednocześnie pełnił funkcję komendanta ośrodka.

Świdnicki areszt był więzieniem o zaostrzonym rygorze z murami otoczonymi drutem kolczastym i strażnicami, gdzie służbę pełnili uzbrojeni funkcjonariusze. Pierwszych internowanych przywieziono zaraz po północy 13 XII 1981, zanim jeszcze zjawili się wszyscy wezwani w trybie alarmowym funkcjonariusze Służby Więziennej. Wśród zatrzymanych byli działacze „S” z woj. wałbrzyskiego. 14 XII 1981 przetrzymywano 51 osób, 20–22 XII – 82, 26 XII – 77; łącznie w ośrodku przetrzymywano co najmniej 90 osób, w tym kilka kobiet (m.in. Elżbietę Kwiatkowską-Wyrwisz, Lidię Łukasik, Marię Skowronek, Ludmiłę Walugę).

Internowani pocz. zostali umieszczeni w celach znajdujących się na parterze budynku penitencjarnego z in. skazanymi, nast. przeniesiono ich do oddzielnego pawilonu, gdzie zyskali więcej swobody. Do pracy z przetrzymywanymi przydzielono wychowawcę, ppor. Marka Żywickiego, komendantem pawilonu był st. sierż. Zygmunt Kałuża.

Szczególnie trudne były pierwsze dni internowania, kiedy to uwięzieni praktycznie nie opuszczali cel. Nie znali nawet przyczyny zatrzymania, ponieważ nie wręczono im decyzji o internowaniu. Dodatkowo zawieszone zostały spacery, które zgodnie z regulaminem przysługiwały internowanym codziennie. Bezprawna izolacja w areszcie stała się powodem pierwszego protestu głodowego rozpoczętego 15 XII 1981 przez Stanisława Boguckiego. W kolejnych dniach do głodówki przyłączyli się Tadeusz Romanowski, Janusz Romaniszyn, Teofil Frankowski i Andrzej Kalbara.

22 XII 1981 wizytę duszpasterską złożyli w ośrodku księża Księża dla władzy groźni. Duchowni współpracujący z opozycją (1976–1989) Publikacja składa się z 23 artykułów opisujących różne aspekty współpracy duchowieństwa z opozycją. Andrzej Białecki i Augustyn Olecki z miejscowej parafii. Duchowni odwiedzili opozycjonistów także w wigilię Świąt Bożego Narodzenia.

Pod koniec XII 1981 zadecydowano o przeniesieniu internowanych do jednostek penitencjarnych o złagodzonym charakterze i lepszych warunkach socjalno-bytowych. 7 I 1982 rozpoczęto likwidację świdnickiego ośrodka; pierwszych internowanych przewieziono do Kamiennej Góry, kolejnych kilkudziesięciu trafiło tam nast. dnia.

Bartłomiej Perlak

Opcje strony