Komitet Odbudowy Pomnika Kardynała Ledóchowskiego w Ostrowie Wielkopolskim
Komitet Odbudowy Pomnika Kardynała Ledóchowskiego w Ostrowie Wielkopolskim, powstał 17 V 1982 na probostwie parafii farnej św. Stanisława Biskupa Męczennika. Inicjatorem i przewodniczącym komitetu został historyk Uniwersytetu Wrocławskiego Jerzy Pietrzak, jego z-cami byli lekarze: Maria Buchwald-Rogalka i Lech Wiśniowski. Celem komitetu była odbudowa pomnika kard. Mieczysława Ledóchowskiego zniszczonego podczas II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. wojny światowej. Komitet działał pod protektoratem prymasa Józefa Glempa. W pracach komitetu stale uczestniczyli proboszczowie z 2 największych parafii ostrowskich: farnej – ks. Alfred Mąka i św. Antoniego – ks. Tadeusz Szmyt. Do komitetu należało 35 osób, w tym 5 księży, 2 rzeźbiarzy oraz wielu członków podziemnej „S”, m.in.: Aleksander Urban, Józef Wróbel, Wojciech Milewski, Zenon Kempiński, Jerzy Sówka, Jerzy Koralewski (wszyscy z Zakładów Automatyki Przemysłowej Mera-ZAP), Tadeusz Pluciński (Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego), Stefan Łyszczak (Ostrowska Kolumna Transportu Sanitarnego), Mariusz Kubiak (Przedsiębiorstwo Budownictwa Inżynierii Miejskiej Inżynieria w Ostrowie Wielkopolskim).
Komitet bardzo szybko gromadził fundusze, datki napływały z całej Polski, zwłaszcza z Wielkopolski; członkowie komitetu sprzedawali cegiełki z wizerunkami kard. M. Ledóchowskiego, bł. Urszuli Ledóchowskiej i kard. Edmunda Dalbora. 31 VIII 1982 prezydent miasta zgodził się na prowadzenie zbiórek na cel budowy pomnika w kościele i poza nim; komitet musiał składać dokładne sprawozdania dot. działalności i finansów.
Komitet organizował liczne uroczystości patriotyczno-religijne w ostrowskich kościołach, m.in. 3 V 1983 podczas uroczystej mszy w kościele św. Antoniego wywieszono flagę „S” z kirem. 24 XII 1983. po pasterce w kościele św. Stanisława członkowie komitetu i młodzież ułożyli na przykościelnym placu, w miejscu gdzie miał stanąć pomnik, krzyż ze zniczy w kształcie kotwicy.
15 VIII 1984 sporządzono akt erekcyjny; 30 IX 1984 pomnik odsłonięto i poświęcono. Komitet był jednym z nielicznych tego rodzaju legalnych i oficjalnych organizacji w stanie wojennym.
Od 1983 komitet wskrzesił tradycję dziękczynnego nabożeństwa za uwolnienie kard. M. Ledóchoskiego z ostrowskiego więzienia. Nabożeństwa były odprawiane w Święto Matki Boskiej Gromnicznej 2 II, a w l. 1983–1986 odbywały się po nich historyczne spektakle słowno-muzyczne w wykonaniu aktorów warszawskich: Anny Nehrebeckiej, Mieczysława Voita, Krzysztofa Kolbergera, Barbary Sołtysik, Joanny Szczepkowskiej i Mirosława Konarowskiego.
Po 1984 komitet kontynuował działalność; integrował środowisko patriotyczno-katolickiej opozycji; 1 IV 1989 po powstaniu w Ostrowie Wielkopolskim pierwszego w woj. kaliskim KO, na którego czele stanął Jerzy Pietrzak, w jego składzie znalazło się wielu jego członków, m.in. Z. Kempiński, T. Pluciński, J. Wróbel, J. Sówka.