Hasła rzeczowe

Tu Teraz

„Tu Teraz”, podtytuł: „Pismo Oświaty Niezależnej”, pismo dla nauczycieli wydawane w Warszawie II 1982 – VI 1989. Ukazało się 78 n-rów (w tym kilka podwójnych), obj. 8–24 s., format A4, druk na powielaczu, nast. offsecie, nakł. 3–4 tys. egz.; miesięcznik (z przerwą podczas wakacji). Pomysł powołania pisma narodził się w kręgu nauczycieli i wykładowców spotykających się u Ewy Klinger; wyłoniono grupę założycieli, redaktorów, w której znaleźli się: Edward Wieczorek, (ps. legion, Jan Legion lub ln); nauczyciel, działacz Zespołu Oświaty Niezależnej, zw. z Wydawnictwem Społecznym KOS, jeden z twórców i autorów pisma „Edukacja i Dialog”, Krzysztof Górski, 1982–1986, pomysłodawca nazwy pisma (ps. m-us); filolog nauczyciel w XX LO w Warszawie, jeden z organizatorów nauczycielskiej „S”, członek Zespołu Oświaty Niezależnej i Jan Herczyński 1982–1985/1986 (ps. Jerzy Konrad), matematyk, wykładowca UW i w XIV LO w Warszawie; nast. do zespołu dołączyli: Julian Radziewicz (ps. Bartosz Pieczyski, Sara Wołkowyska, LODA U-KOS), redaktor nacz.; 1982–1989 członek redakcji dwutygodnika „KOS”, założyciel i redaktor nacz. pisma dla pedagogów „Edukacja i Dialog”, członek Rady Edukacji Narodowej 1982–1989, Włodzimierz Paszyński (ps. Krzysztof); nauczyciel zw. z Oświatą Niezależną, publicysta w informatorach NTO „Rozmowy”, 1984/1985 Roman Kurkiewicz (ps. Oskar D); działał wcześniej w Poznaniu w środowiskach licealnych, kolporter NOW-ej, publikował w biuletynie Społecznego Komitetu Nauki. W piśmie publikowali także m.in.: o. Jacek Salij (ps. Zwolon, m.in. esej Pojęcie mniejszego zła), Alfred Andrzej Janowski, Wiktor Kulerski, Józef Orzeł, Bohdan Skaradziński, Tadeusz Sobolewski, Jerzy Śleszyński, Dawid Warszawski. Drukowano też teksty Josifa Brodskiego, Aleksandra Zinowiewa, Abdurachmana Awtorchanowa, cykl artykułów Jerzego Lubacha (ps. Andrzej Poraj). Z pismem współpracowali jako wydawcy, drukarze, kolporterzy i redaktorzy m.in.: Stanisław Więckowski, Andrzej Arendarski, Mirosław Sawicki, Ewa Klinger, Bogdan Krawczyk, Lech Kossakowski, Robert Kostro, Marzena Okońska, Krystyna Starczewska, Wiesława Bernatowicz, Wojciech Borowik, Krystyna Bratkowska, Marek Frąckowiak, Krzysztof Michalec, Paweł Przygodzki, Piotr Skwieciński. Drukowane pocz. przez założycieli, nast. w Wydawnictwie Społecznym KOS. W nr 1 wydrukowano kodeks etyczny postępowania nauczycieli w stanie wojennym. Miesięcznik pocz. zawierał gł. wiadomości ze szkół, informacje o akcjach protestacyjnych (np. ciche przerwy), represjach wobec nauczycieli i uczniów. Większość artykułów dot. samoorganizacji rodzącego się ruchu Oświaty Niezależnej, były to teksty merytoryczne dot. lekcji historii, literatury, ekonomii, ekologii i prawa. Materiały informacyjne napływały samorzutnie ze szkół, przekazywano m.in. relacje nauczycieli i uczniów. Zamieszczano dyskusje, istniały stałe oraz powtarzające się działy: „Tam też” (informacje z innych miast), „Poza programem” (materiały dla nauczycieli wykraczające poza oficjalnie dozwolony kanon), „Warto wiedzieć” (przedruki i informacje), „Lekcje etyki” (felietony etyczne o. J. Salija). Z czasem zakres tematów i liczba autorów razem z objętością pisma rozrosły się. Pocz. kolportowane przez założycieli pisma, nast. przez struktury oświatowe podziemnej „S”. Wydawaniu pisma towarzyszyły też in. działania – ruch wykładowy, zbiórki pieniędzy, kolportaż „Tygodnika Mazowsze” i wydawnictw KOS, książek i kaset. W 1985 redakcja otrzymała nagrodę Polcul Foundation.

Katarzyna Boruń

Opcje strony

do góry