Hasła rzeczowe

Strajk okupacyjny w budynku Wojewódzkiego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych w Świdnicy

Strajk okupacyjny w budynku Wojewódzkiego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych w Świdnicy, protest zorganizowany 17 XI 1981 przez Zarząd Gminny NSZZ RI „S” w Świdnicy i Wojewódzki Komitet Założycielski NSZZ RI „S” Województwa Wałbrzyskiego, który miał wspierać prowadzone już strajki rolników w Siedlcach, Toruniu i Łochowie koordynowane przez Ogólnopolski Komitet Założycielski NSZZ RI „S”. Grupa 35 rolników zajęła siedzibę WZKiOR w Wałbrzychu z siedzibą Świdnicy przy ul. gen. W. Sikorskiego 1 i rozpoczęła okupację obiektu. Powołano Międzygminny Komitet Protestacyjny z przew. Kazimierzem Bińkowskim, w skład którego weszli przedstawiciele 7 gmin woj. wałbrzyskiego. Wystosowano apel do OKZ NSZZ RI „S” o powołanie Ogólnopolskiego Komitetu Strajkowego oraz do członków RI „S z pozostałych gmin woj. o przyłączenie się do protestu. 18 XI 1981 do strajku okupacyjnego dołączyli kolejni rolnicy z in. gmin i 19 XI 1981 MKP przekształcił się w Wojewódzki Komitet Protestacyjny reprezentujący pod koniec mies. 27 gmin (z 35 w woj.), a liczba uczestników strajku w okupowanym budynku sięgnęła 50–60 osób, a w niektórych dniach było 80 i 100 osób, co 2–3 dni uczestnicy zmieniali się.

Od 17 XI 1981 pocz. protest był prowadzony z Komitetem Protestacyjnym NSZZ RI WZKiOR (w tym czasie trwały negocjacje między Centralnym Związkiem Kółek i Organizacji Rolniczych z resortem rolnictwa, a zbieżnym postulatem obu organizacji był sprzeciw wobec tzw. sprzedaży wiązanej), ale po kłótni o pomieszczenie między obu organizacjami od 21 XI 1981 członkowie KP NSZZ RI WZKiOR opuścili budynek w Świdnicy i kontynuowali protest w siedzibie ośrodka szkoleniowego w WZKiOR w Dzierżoniowie.

Wszystkie siedziby ZG NSZZ RI „S” w województwie wałbrzyskim zostały oflagowane i oplakatowane. Protest poparły wałbrzyskie struktury ZSL i PAX, „S” robotniczej ze Świdnicy i Oddziału Wojewódzkiego w Wałbrzychu ZR Dolny Śląsk oraz Terytorialna Komisja Koordynacyjna „S” Rzemiosła Indywidualnego w Świdnicy. 22 XI 1981 w okupowanym budynku odbyła się msza celebrowana przez księdza z parafii św. Józefa Oblubieńca NMP w Świdnicy. Do 1 XII 1981 WKP opracował 31 postulatów, żądano m.in. realizacji porozumień ustrzycko-rzeszowskich, zagwarantowania w Konstytucji PRL prywatnej własności ziemi, likwidacji sprzedaży wiązanej dla rolnictwa, opracowania nowej demokratycznej ordynacji wyborczej do rad narodowych, zmiany ustawy o spółdzielniach rolniczych, opracowania ustawy dot. ochrony środowiska gwarantującej nieskażanie żywności i zakazującej stosowania antybiotyków w paszach, zniesienia przymusowych świadczeń rolników na rzecz różnych organizacji (m.in. WZKiOR), zmiany ustawy o emeryturach rolniczych („renta za pracę, a nie za warsztat pracy”), równego traktowania wszystkich sektorów gospodarki rolnej, umożliwienia rolnikom indywidualnym kupowania ziemi od Państwowego Funduszu Ziemi i nierentownych PGR. 3–5 XII 1981 prowadzono negocjacje z przedstawicielami Urzędu Wojewódzkiego w Wałbrzychu, Oddziału Banku Gospodarki Żywnościowej i PZU tamże. Osiągnięto porozumienie ws. 19 postulatów, a 4 były częściowo przedyskutowane. Druga tura rozmów odbyła 9–11 XII 1981, ustalono że 12 przedstawicieli NSZZ RI „S” otrzyma upoważnienie do kontrolowania placówek handlowo-usługowych dla rolnictwa, podjęto też z wojewodą dyskusję nt. sprzedaży wiązanej, ale z powodu jego niekompetencji rozmowy zawieszono.

13 XII 1981 po wprowadzeniu stanu wojennego, o godz. 6.30 budynek WZKiOR w Świdnicy otoczyło 54 funkcjonariuszy ZOMO, którzy wezwali rolników do opuszczeniu gmachu. Zamknięci od środka protestujący zignorowali apel, wobec czego funkcjonariusze łomem wyważyli drzwi na zapleczu i weszli do środka. Zastępca komendanta miejskiego MO w Świdnicy wezwał rolników do opuszczenia budynku powołując się także na dekrety o stanie wojennym. O godz. 7.10 większość protestujących opuściła budynek, a 13 osób zostało przewiezionych do KM MO w Świdnicy, gdzie przeprowadzono z nimi rozmowy ostrzegawcze. Internowano K. Bińkowskiego, który został osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Świdnicy, a nast. w Kamiennej Górze.

Łukasz Sołtysik

Opcje strony

do góry