Hasła rzeczowe

Parafia oo. Jezuitów w Łodzi

Parafia oo. Jezuitów w Łodzi, erygowana 1950 przez ordynariusza diecezji łódzkiej, bp. Michała Klepacza, jako parafia Najświętszego Imienia Jezus. Wcześniej zbór ewangelicko-augsburski św. Jana Ewangelisty. Kościół zbudowany 1880–1884 w stylu neoromańskim z trójwieżową fasadą i ceglaną elewacją, według projektu Louisa Schreibera.

2 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1945 przejęty przez łódzkie zgromadzenie jezuitów. Do czasu erygowania samodzielnej parafii jako kościół Najświętszego Serca Jezusowego, będący kościołem filialnym parafii Podwyższenia św. Krzyża. Funkcję proboszcza parafii pełnili: o. Leon Nowak SJ (1951–1957), o. Wacław Niedźwiadek SJ (1958–1964), o. Edmund Wirkus SJ (1964–1967), o. Stefan Dzierżek SJ (1968–1972), o. Tadeusz Pawlicki SJ (1972–1978), o. Jan Sniś SJ (1978–1988), o. Józef Kozłowski SJ (1988–1997), o. Janusz Tereszczuk SJ (1997–1998), o. Józef Łągwa SJ (1998–2005), o. Tadeusz Domeracki SJ (2005–2011), o. Kazimierz Kubacki SJ (2011–2018), o. Remigiusz Recław SJ (od 2018).

Przy parafii jezuici prowadzili Duszpasterstwo Rodzin oraz Duszpasterstwo Akademickie Klasztor oo. Dominikanów w Poznaniu, Duszpasterstwo Akademickie Klasztor oo. Dominikanów w Poznaniu, Duszpasterstwo Akademickie, w 1937 dominikanie rozpoczęli budowę klasztoru i kościoła akademickiego w centrum Poznania, od pocz. przy klasztorze funkcjonowało DA. (najstarsze w Łodzi). Z tym ostatnim związani byli m.in.: Marek i Stefan Niesiołowscy, Jerzy Kenic, Benedykt Czuma – członkowie organizacji Ruch. Od 22 XI 1979 o. Stefan Miecznikowski, odpowiedzialny za Duszpasterstwo Akademickie, organizował w jego ramach spotkania z ludźmi kultury: Władysławem Bartoszewskim, Tadeuszem Mazowieckim, Kazimierzem Wóycickim, Pawłem Śpiewakiem. Od XI 1980 przy parafii działała także Wolna Wszechnica Pracownicza, oferująca prelekcje nt. ruchu związkowego oraz zagadnień natury polityczno-gospodarczej. Po powstaniu struktur „S” w Łodzi o. S. Miecznikowski stał się również nieformalnym duszpasterzem członków związku.

W czasie stanu wojennego przy parafii działał Ośrodek Pomocy Uwięzionym, Internowanym i Ich Rodzinom (1983–1989 Ośrodek Pomocy Uwięzionym), obejmujący opieką ponad 300 rodzin. Od 31 I 1983 funkcjonowało także Duszpasterstwo Środowisk Twórczych, w ramach którego odbyło się ponad 100 spotkań o tematyce społeczno-politycznej. Gośćmi byli m.in.: ks. Jan Twardowski, ks. Józef Tischner, Jerzy Turowicz, Andrzej Wajda czy Krystyna Śreniowska. Jezuici prowadzili także działalność kulturalną. Odbywały się spektakle aktorów Teatru Ósmego Dnia, koncerty muzyków łódzkiej filharmonii, wystawy w galerii Nawa św. Krzysztofa.

W kościele odbywały się także uroczyste msze za Ojczyznę, internowanych, ofiar stanu wojennego czy z okazji świąt, np. 3 V czy 11 XI. 16 XII 1984 na placu kościelnym postawiono symboliczny grób ks. Jerzego Popiełuszki.

1976–1986 rozpracowywana przez Wydz. IV KMMO w Łodzi w ramach SO krypt. Wierni.

Przemysław Stępień

Opcje strony

do góry