Hasła rzeczowe

„Solidarni. Wiadomości Wojenne”

„Solidarni. Wiadomości Wiadomości „Wiadomości”, biuletyn wydawany przez podziemną „S” Regionu Mazowsze w Warszawie 15 XII 1981 – 1 IV 1990. Wojenne”, nieregularne podziemne łódzkie pismo, częstotliwością wydawania zbliżone do tygodnika, wydawane przez działaczy podziemnej struktury pn. Międzyzakładowy Komitet Porozumiewawczy „S” – członków „S” w szkołach średnich, podstawowych i przedszkolach na terenie Łodzi XII 1981 – X 1986. Ukazały się 172 nr. Pierwsze 5 nr. w postaci małych ulotek formatu A5, ponumerowane i opatrzone datą wsteczną. Od nr. 6 format A4 o obj. od 2 do 4 s. Nr 6 w postaci ulotki formatu A4 był opatrzony pierwszą umieszczoną datą: Łódź, 30 I 1982. Od nr. 7 z datą 6 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 pełen tytuł: „Solidarni. Wiadomości Wojenne”. Od nr. 8 zamieszczano podpis MKP NSZZ „Solidarność”. Druk Druk „Druk”, tygodnik „S” Regionu Mazowsze wydawany II – X 1982 w Warszawie; od n-ru 7 podtytuł: „Tygodnik związkowy”. pocz. w formie kartek przepisywanych na maszynie do pisania, najczęściej na papierze bibułkowym, przebitkowym (do nr. 12), nast. na powielaczu metoda matrycy białkowej, częściowo metodą sitodruku i na offsecie. Nakład od kilkudziesięciu egz. (maszyna do pisania), około 500 egz. (powielacz), około 300 do 1000 egz. (sitodruk) do kilku tysięcy egz. (offset). Druk organizował Józef Bagiński m.in. w swoim mieszkaniu przy ul. Łagiewnickiej w Łodzi. Około 4 nr. wydrukował Wiesław Maciejewski, działacz NZS UŁ. W redakcji: B. Maurer („Magda”), Józef Bagiński („Adam”) i Zdzisław Brewiński („Dzidek”). Autorką tekstów była Bogna Maurer. Pismo zawierało art. własne informujące o: manifestacjach w Łodzi i w innych regionach Polski, procesach politycznych i represjach w stosunku do działaczy „S” i środowisk antykomunistycznych, sytuacji w ośrodkach dla internowanych, analizujące w formie komentarzy aktualną sytuację polityczną i gospodarczą oraz stan oświaty w Polsce, nawołujące do bojkotu wyborów do Sejmu RP i oficjalnej prasy komunistycznej, instrukcje, jak się zachowywać w trakcie przesłuchania przez SB, a także przedruki z „Tygodnika Solidarność” i „KOS”, teksty okolicznościowe, np. fragmenty homilii bp. Ignacego Tokarczuka, wygłoszonej podczas jubileuszowej pielgrzymki rolników na Jasną Górę w 1982, czy list Barbary Sadowskiej o kulisach śmierci jej syna Grzegorza Przemyka oraz wiersze pisane w podziemiu. Kolportaż wśród pracowników placówek oświatowych w Łodzi oraz innych miastach, m.in. w: Warszawie, Wrocławiu czy Krakowie. Wydawanie tytułu przerwane w związku ze wznowieniem działalności przez Regionalną Radę Sekcji Oświaty i Wychowania „S”.

Tomasz Czarnecki

Opcje strony

do góry