Hasła rzeczowe

„Solidarność. Biuletyn informacyjny MKK Pleszew”

„Solidarność. Biuletyn informacyjny MKK Pleszew”, (1981)/„Orędownik Pleszewski” (1981), (1989). Pierwszy numer pisma nosił tytuł „»Solidarność« Biuletyn Informacyjny MKK Pleszew” i ukazał się 30 I 1981. Format A4 w układzie trzyszpaltowym, 4 s. Periodyk finansowany przez Urząd Miasta i Gminy w Pleszewie, druk w Pleszewskiej Spółdzielni Inwalidów ZRYW. Redakcja w Pleszewie przy ul. Gwardii Ludowej 1, w siedzibie MKK. W redakcji: Waldemar Fluder, Jan Kosmala, Roman Kołaski, Kryspin Kuberka, Henryk Szulc-Brodala, Gerard Szymaniak i Jerzy Waliszewski.

Pierwszy numer zawierał m.in. rubryki „Z kroniki »Solidarności«”, „Uchwały związkowe”. Na ostatniej stronie kącik „Prawnik radzi” oraz wiersz Czesława Miłosza Który skrzywdziłeś. W 2. nr. z II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 na uwagę zasługuje kazanie wygłoszone 23 I 1981 przez ks. Ryszarda Woźniaka w Broniszewicach na zjeździe delegatów Solidarności Wiejskiej. Kapłan pyta, co można zrobić natychmiast, aby nie wisieć wciąż nad przepaścią gospodarczą. Periodyk wydawano w nakł. 1 tys. egz. 27 III 1981 ukazał się dodatek do pisma, w którym redakcja zamieściła uchwałę Prezydium MKS NSZZ S w Pleszewie o przystąpieniu do ogólnopolskiego strajku ostrzegawczego. 3. nr ukazał się w V 1981, wydany w 3 tys. egz. Zawierał m.in. artykuł Przyjacielskie pogróżki, poświęcony publikacjom nt. „S” zamieszczonym w radzieckim czasopiśmie „Prawda”. Pisano też o Sesji Rady Narodowej UMiG Pleszew, w której udział wzięli przedstawiciele związku. Na ostatniej stronie redaktorzy w kąciku humorystycznym poszukiwali tych, co wpędzili Polskę w manko.

25 VIII 1981 periodyk zmienił nazwę na „Orędownik Pleszewski” i dodano podtytuł „Poświęcony sprawom kulturalnym i społecznym miasta Pleszewa i okolicy”, zamiast 4 liczył 8 s. i tłoczony był w drukarni Zarządu Regionu „S” Wielkopolska Południowa w Kaliszu. Zachowana została ciągłość numeracji i ukazał się jako nr 4 (na s. 1 redakcja poinformowała o tym fakcie). Zmiany te miały związek z utworzeniem Regionu Wielkopolska Południowa i przystąpieniu do niego Pleszewa (wcześniej związanego także z Poznaniem). Skład i siedziba redakcji się nie zmieniły. Tytuł pisma nawiązywał do periodyku, który ukazywał się w okresie międzywojennym. Ostatni, 5. nr „Orędownika Pleszewskiego” ukazał się we IX 1981. Miał 8 s., z czego 4 zajmowało kalendarium „S” Ziemi Pleszewskiej. Dołączony doń 4-stronicowy dodatek specjalny poświęcony był ks. prałatowi Kazimierzowi Niesiołowskiemu (społecznikowi i wielkiemu patriocie) i założonemu przez niego Ogrodowi Jordanowskiemu im. św. Dzieciątka Jezus w Pleszewie. Mieszkańcy uroczyście obchodzili 80. rocznicę powstania ogródka, a w dodatku spec. zamieszczono życiorys założyciela i historię ogrodu opracowaną przez Andrzeja J. Gulczyńskiego. Ostatni nr „Orędownika Pleszewskiego” z dodatkiem specjalnym rozdawany na festynie 6 IX 1981 podczas obchodów jubileuszowych.

X 1989 Komitet Obywatelski i MKK „S” w Pleszewie wydały numer „Orędownika Pleszewskiego”. Na 1. s. znajdowała się informacja „zał. 1938”. Autorzy nawiązywali do przedwojennego czasopisma, które ukazywało się w l. 1938–1939, i do pisma „S” z 1981. Periodyk w formacie A4, w układzie dwuszpaltowym. Numer zredagowali: Lucyna Banaś, Leszek Bierła, Maciej Dziekański, Jerzy Jabczyński, Krzysztof Szac. Siedziba redakcji w Pleszewie przy ul. Poznańskiej 35 (siedziba MKK i KO). Zawierało informację nt. wyborów parlamentarnych, wiadomości nt. prac MKK i KZ „S” z terenu Pleszewa i okolic, informacje politycznogospodarcze z kraju i ziemi pleszewskiej (krytyczne art. nt. zaopatrzenia i pracy urzędów), publikowano także poezję. Na ostatniej stronie zaproszenie na uroczystość ponownego odsłonięcia i poświęcenia tablicy pamięci Józefa Piłsudskiego na dworcu PKP w Kowalewie, uroczystości miały odbyć się 12 XI 1989.

Grażyna Schlender

Opcje strony

do góry