Hasła rzeczowe

Wizyta Jana Pawła II w Łodzi

Wizyta Jana Pawła II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. w Łodzi, 13 VI 1987. Był to jedyny pobyt papieża w Łodzi podczas 9 podróży apostolskich do Ojczyzny. W nocy poprzedzającej przybycie Jana Pawła II we wszystkich kościołach organizowano czuwania, a o północy odprawiano msze św. Ośmiogodzinna wizyta rozpoczęła się od spotkania na płycie lotniska Lublinek (obecnie Port Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta), gdzie lecący z Częstochowy papieski helikopter wylądował o godz. 9.45. W powitaniu uczestniczyli przedstawiciele Kościoła z ordynariuszem diecezji bp. Władysławem Ziółkiem na czele, reprezentacja władz miasta oraz delegacja dzieci pierwszokomunijnych. Podczas nabożeństwa celebrowanego przez Jana Pawła II szczególny charakter miało przystąpienie 1500 dzieci do I komunii świętej oraz poświęcenie sztandaru ZR „S” Ziemi Łódzkiej. Ponadto wiceprzew. ZR Jerzy Kropiwnicki, pomimo usilnych zabiegów ze strony SB, wygłosił fragment modlitwy dot. ludzi pracy. Papieska homilia odwoływała się m.in. do wartości, jakie niesie małżeństwo i rodzina, oraz obowiązku rodziców wychowania dzieci w miłości, tradycji, zrozumieniu i zaufaniu. Po zakończeniu mszy św. papieski orszak dotarł do pałacu biskupiego przy ul. Worcella 1 (obecnie ks. Skorupki), a przejazdowi na całej trasie towarzyszyły dziesiątki tys. osób. W katedrze odbyło się spotkanie z przedstawicielami inteligencji twórczej i młodzieży akademickiej, podczas którego Jan Paweł II wspominał swoje kontakty z Łodzią. Bezprecedensowym wydarzeniem był ostatni punkt papieskiej wizyty, tj. spotkanie z włókniarkami w ŁZPB im. Obrońców Pokoju „Uniontex”. W hali C zgromadziło się ponad 1 tys. pracownic. Dyrekcja przedsiębiorstwa dążyła do nadania uroczystości świeckiego charakteru, odwołując się gł. do tematyki pokoju. Jan Paweł II mówił o trudnych warunkach egzystencji kobiet oraz konieczności godzenia pracy zawodowej z rolą matki. Protesty łodzian wywołały trudności z nagłośnieniem, które ograniczyły możliwość wysłuchania słów papieża 12 tys. osób zgromadzonych na terenie zakładu, oraz odwołanie transmisji telewizyjnej ze spotkania. Po zakończeniu spotkania Jan Paweł II udał się na pobliski stadion Włókniarza, skąd ok. godz. 18.30 odleciał helikopterem do Warszawy.

Sebastian Pilarski

Opcje strony

do góry