Strajk studentów łódzkich I–II 1981
Strajk studentów łódzkich I–II 1981, od jesieni 1980 na łódzkich wyższych uczelniach trwały dyskusje nad postulatami dot. reorganizacji studiów i zwiększenia udziału studentów w życiu uczelni. XI 1980 studenci Wydz. Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego zażądali zlikwidowania praktyk robotniczych, obowiązkowego lektoratu jęz. rosyjskiego i zniesienia egzaminu z nauk politycznych. Wobec braku reakcji ze strony władz uczelni 6 I 1981 podjęta została akcja „Solidarnego Czekania”. Rozpoczęta została okupacja budynku wydz., bez przerwania zajęć. Wobec braku podjęcia rozmów przez władze 21 I studenci UŁ ogłosili strajk okupacyjny, do którego oprócz UŁ przystąpiły Akademia Medyczna (23 I), Politechnika Łódzka (27 I), Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna (3 II) i Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych (16 II). 24 I powołana Międzyuczelniana Komisja Porozumiewawcza; 21 I na Wydziale Filologicznym UŁ odbyły się rozmowy studentów z delegacją Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Techniki i tego samego dnia po zerwaniu rozmów Wojciech Walczak i Wiesław Urbański ogłosili strajk okupacyjny na UŁ. Strajk rozpoczął się 29 I. Główne postulaty dotyczyły m.in. rejestracji NZS-u, zniesienia przymusu nauczania jęz. rosyjskiego i przedmiotów o charakterze ideologicznym, zniesienia cenzury w wydawnictwach, prawa do swobodnego posiadania paszportu, skrócenia służby wojskowej dla studentów, wprowadzenia niezależności uczelni, wydłużenia czasu studiów do 5 lat, poszanowania autonomii uczelni przez MO i SB, poprawy sytuacji bytowej studentów, uwolnienia więźniów politycznych oraz ukarania winnych stłumienia protestów robotniczych z 1970 i 1976. Ze strony rządowej negocjacje prowadziła Komisja Międzyresortowa, z ministrem Januszem Górskim na czele. Z kolei z ramienia Międzyuczelnianej Komisji Porozumiewawczej uczestnikami negocjacji byli: Wojciech Walczak, Marek Perliński, Piotr Kociołek, Maciej Maciejewski, Andrzej Bolanowski, Wiesław Potoczny, Marcin Sobieszczański, Stanisław Nowak, Krzysztof Sulik, Jan Przybylski i Radosław Żurawski. Rozmowy trwały w gmachu Filologii Polskiej UŁ, jednak 15 II 1981 zostały zerwane, ponieważ władze nie zgadzały się na rejestrację NZS bez dokonania zmian w statucie. Ostatecznie 17 II sąd zarejestrował NZS, a następnego dnia podpisane zostało porozumienie łódzkie, na mocy którego m.in. skrócona została służba wojskowa studentów, wprowadzono dowolny wybór lektoratów oraz wydłużenie okresu studiów do 5 lat. W strajku uczestniczyło ok. 10 tys. studentów. Podczas jego trwania na strajkujących uczelniach odbywała się sprzedaż wydawnictw niezależnych, spotkania z działaczami opozycji demokratycznej oraz koncerty. Ukazywały się liczne biuletyny strajkowe. Strajk studentów łódzkich uzyskał poparcie mieszkańców Łodzi oraz wsparcie innych uczelni. 6 II 1981 studenci poznańskich uczelni ogłosili gotowość strajkową, a od 9 II do strajku przystąpili działacze NZS z UAM. W kolejnych dniach akcje solidarnościowe ogłosili studenci z Warszawy, Krakowa, Olsztyna, Gliwic, Częstochowy, Szczecina oraz z innych miast.