Hasła rzeczowe

Strajk studencki na Wydziale Humanistycznym UG 1988

Strajk studencki na Wydziale Humanistycznym UG 1988, inicjatorem akcji strajkowej był Mariusz Popielarz. Po niedzielnej mszy 1 V 1988 w kościele św. Brygidy w Gdańsku, na której Lech Wałęsa wezwał do solidarności ze strajkującymi robotnikami w Nowej Hucie, M. Popielarz rozmawiał z Lechem Kaczyńskim i Bogdanem Borusewiczem, którzy poparli zorganizowanie strajku okupacyjnego, jeśli stanęłaby Stocznia Gdańska im. Lenina. Stało się to 2 V.

Tego dnia M. Popielarz z Tomaszem Posadzkim (absolwentem UG) zorganizowali nieformalne spotkanie kilkunastoosobowej grupy studentów związanych z NZS, która po namowach Popielarza podjęła decyzję, że 3 V 1988 o godz. 11.30 odbędzie się wiec na Wydziale Humanistycznym i zdecyduje o ew. akcji solidarnościowej. W nocy rozpoczęto przygotowania organizacyjne – oprawę wydarzenia przygotowała grupa kierowana przez Przemysława Gosiewskiego. Od rana wieszano plakaty z zaproszeniem na wiec, rozdawano ulotki. Rozpoczął się on punktualnie, a o 12.30 odtworzono nagrane przemówienie Lecha Wałęsy ze Stoczni Gdańskiej. Po burzliwych rozmowach, w demokratycznym głosowaniu, podjęto decyzję o Okupacyjnym Strajku Solidarnościowym do 6 V i powołano Strajkowy Komitet Studencki (SKS): przew. Paweł Adamowicz, szef służby porządkowej Przemysław Gosiewski, aprowizacja Anna Galus (wszyscy z Wydz. Prawa), propaganda i informacja Andrzej Sosnowski; Mariusz Popielarz odpowiadał za łączność m.in. z KS SG, na plebanii w kościele św. Brygidy zbierał informacje o sytuacji w kraju, rozmawiał z przedstawicielami episkopatu.

Strajk oficjalnie zaczął się o 16.00, a wieczorem wydrukowano Oświadczenie SKS, w którym sformułowano 4 gł. postulaty: poparcie dla strajkujących zakładów Gdańska i Nowej Huty; przywrócenie pluralizmu stowarzyszeń, wolności zrzeszania się i legalizacji NZS; poprawy warunków socjalnych studentów i pracowników naukowych poprzez podwyżki stypendiów i płac; przywrócenie autonomii i samorządności Szkół Wyższych poprzez zwiększenie reprezentacji studentów i mł. pracowników naukowych w ciałach kolegialnych uczelni oraz demokratyczne wybory jej władz poprzez ograniczenie ingerencji ministerstwa. W kolejnym oświadczeniu zażądano również przybycia przedstawiciela MEN do rozmów z SKS oraz zapewnienia bezpieczeństwa i niewyciągania konsekwencji wobec strajkujących. Przygotowano również odezwę do mieszkańców Trójmiasta o poparcie akcji. P. Gosiewski wyznaczył na szefa ochrony Wydz. Sławomira Lejka, Dariusz Leczycki przewodził grupie porządkowej, a Błażej Dróżdż (obaj z FMW) zajmował się nasłuchem rozmów w milicyjnych radiowozach. Protest poparła niewielka grupa pracowników UG – na „Humanie” pojawili się m.in. prof. Robert Głębocki, prof. Jan Majewski, prof. Leszek Moszyński, dr Adam Latała, dr Tomasz Pluciński, dr Jerzy Popko, Antoni Kakareko, Mirosław Mironowicz, Bogdan Olszewski, niektórzy zostali na noc ze strajkującymi. Tego dnia studentów odwiedził ks. Henryk Jankowski. Dzień późn. na wiec poparcia przybyło ok. 200 pracowników UG.

Przez protest przewinęło się kilka tys. studentów, a regularnie na wydziale przebywało i nocowało na karimatach kilkaset osób. Część prowadziła strajk absencyjny, nie uczestnicząc w zajęciach. Na proteście pojawili się również studenci z innych uczelni Trójmiasta – z AMG, PG (jako delegat przybył Michał Skwarło i Wojciech Jankowski) i PWSSP, którzy malowali transparenty i plakaty. Z kolei przedstawiciele strajkujących z UG na czele z Grzegorzem Biereckim oraz przedstawicielami KS SG przybyli na PG, wzywając do strajku solidarnościowego, D. Leczycki agitował na gdańskim AWF-ie. W czasie wizyty w Stoczni Gdańskiej 4 V M. Popielarz odczytał odezwę SKS do załóg stoczni oraz Huty im. Lenina, nast. rewizyta Jana Górczaka, wiceprzewodniczącego Komitetu Strajkowego ze stoczni. Ustalono harmonogram dnia: śniadanie (8.30), wiec (12.00), kolacja (19.30), wiec (20.00), msza św. (21.00), którą odprawiał dominikanin o. Stanisław Tasiemski. Codziennie w największej auli spotkania organizacyjno-informacyjne KS, organizowano wykłady nt. historii, polityki, występy artystyczne (np. koncert Antoniego Filipkowskiego, Tymona Tymańskiego i Mikołaja Trzaski), prowadzono debaty, dyskusje. Uruchomiono strajkową poligrafię – wydano 1. nr „Reduty Strajkowej” i 4 „Biuletynu Strajkowego”, drukowano ulotki, nast. kolportowane na innych wydziałach oraz trójmiejskich uczelniach przez członków NZS, WIP, FMW i RSA. W nawiązaniu łączności telefonicznej z uczelniami i zagranicznymi agencjami prasowymi dużą rolę odegrała Joanna Wojciechowicz. W trakcie strajku sprzedawano książki, kasety, znaczki i kalendarze, malowano liczne transparenty i hasła, które wieszano na budynku wydziału. Strajkujących odwiedzili m.in. Andrzej Celiński, Joanna Duda-Gwiazda, Aleksander Hall, Konrad Maruszczyk, Sławomir Rybicki i Donald Tusk. Szef KS SG Alojzy Szablewski przekazał na rzecz protestujących 30 tys. zł.

Pod koniec strajku aresztowano 2 studentów w trakcie akcji ulotkowej (Klaudiusza Wesołka i Adama Błaszczaka z WiP), regularnie pojawiały się informacje o grożącej interwencji i koncentracji sił porządkowych w pobliżu UG. Prorektor Zygmunt Krasucki straszył możliwą interwencją ZOMO, rozwiązaniem uczelni i wcieleniem studentów do wojska. Po pacyfikacji Nowej Huty i obstawieniu SG przez ZOMO SKS 5 V zwrócił się do bp. Tadeusza Gocłowskiego z prośbą o podjęcie mediacji na linii studenci – władze uczelni – władze administracji państwowej. Wysłano pełnomocników: Jacka Jancelewicza, Tomasza Posadzkiego (absolwentów UG) oraz studenta matematyki Wojciecha Knittera. Rektor nie zgodził się na udział bp. w negocjacjach między nim a strajkującymi.

5 V 1988 o godz. 19.45 bp T. Gocłowski wystosował list Do młodzieży akademickiej, w którym wyraził nadzieję na rychłe zakończenie protestu. Tekst odczytano podczas wieczornego wiecu w obecności władz uczelni. Ostatecznie SKS wydał oświadczenie, w którym zadeklarował, że protest zakończy się 6 V o godz. 15.00, a po uporządkowaniu budynku do godz. 18.00 wszyscy opuszczą Wydz. Humanistyczny. Na ostatnim wiecu strajkujący wyrazili votum zaufania dla decyzji podjętych przez SKS i tym samym protest dobiegł końca. Komitet przekształcił się w Studencką Grupę Negocjacyjną do rozmów z przedstawicielami władz UG nt. postulatów strajkujących. W razie niepowodzenia w rozmowach deklarowano wznowienie akcji strajkowej.

Konrad Knoch

Opcje strony

do góry