Hasła rzeczowe

Parafia katedralna św. Jana Chrzciciela i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przemyślu

Parafia Katedralna św. Jana Chrzciciela i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przemyślu, obecna Bazylika jest trzecim łacińskim kościołem biskupim w Przemyślu. Jego budowę rozpoczęto w 1495. 1966 w katedrze odbyły się uroczystości milenijne. Liczyła wówczas 6850 wiernych i obejmowała śródmieście Przemyśla. Funkcję proboszcza pełnili ks. prał. Edward Prędki (1977–1985) i ks. prał. Marian Burczyk (1985–1995).

Po powstaniu struktur Regionu Południowo-Wschodniego „S” w katedrze ważne uroczystości m.in. poświęcenie krzyży dla zakładów pracy i instytucji (16 XI 1980) i poświęcenie sztandaru regionu (22 XI 1981). Przewodniczyli koncelebrze i kazania głosili m.in. bp Ignacy Tokarczuk i bp Tadeusz Błaszkiewicz.

1982–1988 w katedrze niezależne uroczystości rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja (3 V) i rocznicy porozumień gdańskich (31 VIII). Uroczystości były organizowane przez podziemną „S”. W świątyni odprawiano uroczystą mszę św. Przewodniczyli koncelebrze i kazania głosili m.in. bp Tadeusz Błaszkiewicz i ks. bp. Stefan Moskwa. W homiliach kwestie historyczne, świadomości narodowej, praw człowieka i obywatela, praw pracowników do zrzeszania się w zw. zaw. oraz dziejowe znaczenie porozumień społecznych z 1980. 31 VIII 1982 podczas mszy św. w rejonie katedry i w śródmieściu Przemyśla doszło do ulicznych walk z ZOMO. Milicja próbowała nie dopuścić manifestantów z rejonu b. siedziby ZR Południowo-Wschodniego w Przemyślu na wieczorne nabożeństwo w rocznicę porozumień gdańskich. W czasie utarczek do przedsionka katedry wrzucono pojemnik z gazem łzawiącym. 1983–1988 po nabożeństwie (31 VIII) uczestnicy dokonywali rozproszonego przejścia ulicami Przemyśla na plac przy kościele św. Trójcy, gdzie odbywała się dalsza część uroczystości. W zakrystii katedry przez lata przechowywane sztandary KZ. Od 31 VIII 1984 w nabożeństwach w katedrze uczestniczyły poczty sztandarowe tajnych KZ (Zakładu Płyt Pilśniowych, Lokomotywowni PKP, Wagonowni w Żurawicy, Stacji PKP w Żurawicy). 1982–1988 po nabożeństwie (3 V) uczestnicy dokonywali rozproszonego przejścia na wzgórze zamku kazimierzowskiego. Przy głazie upamiętniającym Konstytucję 3 Maja składano kwiaty i śpiewano pieśni patriotyczne. Władze na uroczystości w katedrze gromadziły znaczne siły ZOMO i demonstracyjnie pokazywały gotowość ich użycia do rozproszenia tłumu.

Od 1992 parafia archikatedralna. Od 2002 proboszczem jest ks. prał. Mieczysław Rusin.

Artur Brożyniak

Opcje strony

do góry