Encyklopedia Solidarności sierpień - 1981 -

Kalendarium sierpień 1981

3-5

• Zorganizowany przez „Solidarność” manifestacyjny przejazd kolumny samochodów, autobusów i ciężarówek przez śródmieście Warszawy zostaje zablokowany przez MO na skrzyżowaniu Al. Jerozolimskich i ul. Marszałkowskiej i przeradza się w 3-dniową okupację centralnego ronda stolicy. 5 VIII w całym regionie odbywa się 2-godzinny strajk powszechny.

3-6

• Rozmowy przedstawicieli rządu i „Solidarności” w Warszawie na temat zaopatrzenia w żywność, reformy gospodarczej, dostępu Związku do środków masowego przekazu i projektu ustawy o związkach zawodowych kończą się fiaskiem. Rząd oskarża „Solidarność” o zerwanie rozmów, w prasie rozpoczyna się kampania oskarżająca Związek o dążenie do konfrontacji.

• Z komunikatu Polskiej Agencji Prasowej:

[…] Rząd nadal, jak poprzednio, deklaruje swą gotowość do współdziałania ze wszystkimi związkami zawodowymi na zasadzie partnerstwa i szerokiej współpracy. Kierując się jednak nadrzędnym interesem Państwa Polskiego, jako wspólnego dobra wszystkich obywateli, rząd nie może poddać się dyktatowi.[…] Jednostronną decyzją „Solidarności” zerwane zostały rozmowy, z którymi społeczeństwo polskie wiązało wielkie nadzieje. […]

7

• Z dokumentów MSW:

[…] sztab MSW, personalnie tow. Stachura, zajmie się sprawą przeciwdziałań „marszowi gwiaździstemu”, jaki przeciwnik planuje na dni 17-22 sierpnia. Żadna kolumna marszowa nie ma prawa wejść do Warszawy. […] Ujawniać szeroko nazwiska przestępców z „Solidarności”, zwłaszcza morderców. Operowanie inicjałami nie daje efektu. Tow. Krzysztoporski podniesie tę kwestię w rozmowie z tow. Rakowskim wraz z tematem, że w ogóle czas, aby obnażać „grzechy” „Solidarności”, np. ile „zeżarli” w hotelu Metropol w dniach 3-5.08.81. […]

9

• Ukazuje się 1. numer pisma „Solidarność” – Biuletyn Ziemi Zamojskiej. Redakcję tworzą: Franciszek Leszek Ćwik, Przemko Maria Grafczyński, Wojciech Niewiadomski, Jerzy Rachwald, Maria Wietrzyk, Mirosław Załuski.

10

• Stefan Bratkowski i inni członkowie władz Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich wydają Oświadczenie w sprawie kampanii dezinformacyjnej prowadzonej przez środki masowego przekazu:

[…] Telewizja, radio i część prasy zmuszane są do działań sprzecznych z ich rolą środków porozumienia społecznego. Dramatyzują okoliczności ostatnich wydarzeń i jątrzą, zamiast przedstawiać racje merytoryczne. Potępiają stanowisko partnera niedopuszczonego do głosu. […]

10-12

• W Gdańsku obraduje KKP. W posiedzeniu bierze udział minister ds. związków zawodowych Stanisław Ciosek. KKP ogłasza „Apel do członków Związku i całego społeczeństwa” o powstrzymanie się od strajków i demonstracji ulicznych oraz o przepracowanie ośmiu wolnych sobót do końca roku. Powołane zostają Związkowe Komisje Kontroli Społecznej, które mają zbadać stan zaopatrzenia, dystrybucji towarów, rozdzielnictwa kartek, a także eksport i import towarów. Wzywa się do niepodejmowania do czasu zakończenia obrad I Krajowego Zjazdu Delegatów izolowanych akcji protestacyjnych. KKP oświadcza, że będzie zdecydowanie działać na rzecz ustawowego zagwarantowania (gospodarczej) reformy samorządowej. […] Reforma objąć powinna także samorząd terytorialny, przekształcając drogą demokratycznych wyborów rady narodowe i Sejm w autentyczne przedstawicielstwa społeczne oraz rozszerzając ich kompetencje wobec administracji państwowej.

13

• Z oświadczenia Rady Głównej Episkopatu Polski:

[…] Rok ten [jaki minął od wydarzeń sierpniowych] jest lekcją i nauką dla społeczeństwa, które poczuło się wolne – a zarazem odpowiedzialne za właściwy kierunek rozwoju kraju. Rok ten jest także lekcją dla rządzących. Musieli się oni przekonać, że nie sposób dalej kierować krajem w oparciu tylko o wąską grupę społeczną. […] Dał on nam powstanie nowych niezależnych samorządnych związków zawodowych, zarówno robotników i pracowników umysłowych, jak też rolników i rzemieślników. Jest to wartość dla narodu ogromna. […] Wierzymy, że społeczeństwo jest gotowe do […] ofiar, jeśli będzie miało pewność, że jego wysiłki nie idą na marne, jeśli będą tworzone oczekiwane struktury odpowiedzialności pracowniczej zarządzaniem warsztatem pracy, jeśli w przygotowywaniu i realizacji reformy gospodarczej będą brały udział wszystkie siły społeczne, a program ten będzie do przyjęcia przez cały naród.[…]

14

• Na Krymie Stanisław Kania i gen. Wojciech Jaruzelski spotykają się z Leonidem Breżniewem. W. Jaruzelski zapewnia: […] jeśli zajdzie taka potrzeba, nie zadrży nam ręka. […]

19-20

• Na wezwanie „Solidarności” zostaje podjęta akcja protestacyjna pod nazwą „Dni bez prasy”, polegająca na wstrzymaniu w całym kraju druku i kolportażu gazet codziennych.

20-22

• W Gdańsku odbywa się I Przegląd Piosenki Prawdziwej (reżyseria Marek Karpiński, scenografia Andrzej Czeczot) z udziałem m.in. Jacka Fedorowicza, Przemysława Gintrowskiego, Jacka Kaczmarskiego, Jacka Kleyffa, Jana Pietrzaka, Andrzeja Rosiewicza, Jana Stanisławskiego, Piotra Szczepanika i Macieja Zembatego. Festiwal prowadzi Daniel Olbrychski. Podczas 2 dni Przeglądu wykonano ok. 90 utworów.

21

• Jerzy Urban zostaje rzecznikiem prasowym rządu.

25

• W Poznaniu spotykają się demokratycznie wybrani rektorzy polskich uczelni; powołują Ogólnopolską Konferencję Rektorów Wyższych Uczelni. Przewodniczącym zostaje wybrany rektor UAM prof. Janusz Ziółkowski.

25-26

• W Moskwie odbywają się rozmowy przedstawiciela polskiego MSW z KGB. Po powrocie do Warszawy płk Tadeusz Kwiatkowski, dyr. Biura Śledczego MSW, składa notatkę:

[…] Rozpoczęcie druku obwieszczeń o wprowadzeniu stanu wojennego, organizacji i przygotowania transportu. Wprowadzono kilkanaście poprawek w przygotowanym projekcie obwieszczenia dotyczących liternictwa i szaty graficznej. […] Wymaga podkreślenia pełna gotowość towarzyszy z Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR do realizacji prośby, mimo trudności wynikających między innymi z małej mocy urządzeń, na których zdecydowano się drukować. Druk Druk „Druk”, tygodnik „S” Regionu Mazowsze wydawany II – X 1982 w Warszawie; od n-ru 7 podtytuł: „Tygodnik związkowy”. ma być gotowy w ZSRR do 4 września. […]

26

• Z tajnych dokumentów MSW:

T a j n e . Egz. poj. Informacja Informacja „Informacja”, pismo Komitetu Organizacyjnego przy Lechu Wałęsie ds. Okrągłego Stołu, utworzone przy KO przy Przew. „S” Lechu Wałęsie, podlegające sekretarzowi komitetu Jackowi Moskwie, wydawane przez Biuro Organizacyjne przy Lechu Wałęsie ds. Okrągłego Stołu 6 II 1989 – 1 IV 1989 podczas trwania obrad. dot. osobowych żródeł informacji w Zarządach NSZZ „Solidarność” na poszczególnych obiektach ochranianych przez Sekcję VI Wydz. III „A”.
1. Zakłady Mechaniczne im. Nowotki – tw „Ula” – członek Zarządu Zakładowego
2. Warszawskie Zakłady Maszyn Budowlanych im. L. Waryńskiego – tw „Ludwik” – członek Zarządu Zakładowego
3. Centrum Naukowo Produkcyjne Samolotów Lekkich „PZL-Warszawa” – tw „Sławomir” – tw „Mechanik” – członkowie Zarządu Zakładowego
4. Zakłady Elektrotechniki Motoryzacyjnej „Zelmot” – tw „Jurek” – członek Zarządu Zakładowego
5. Huta Warszawa Huta Warszawa Huta Warszawa, budowana na północnych przedmieściach stolicy od 1952, w 1957 uruchomiono pierwszy wydz. produkcyjny – odlewnię; rok późn. stalownię. Zakład produkował wyroby ze stali i żeliwa; prowadził szkołę zawodową i ambulatorium. – tw „Jan” – tw „Kowalik” – członkowie Zarządów Wydziałowych H.W.
6. PP „Polmozbyt” – tw „Sławek” – członek Komitetu Zakładowego
7. Fabryka Wyrobów z Metali Szlachetnych „WARMET” – kandydat na tw „Ar” – przewodniczący Zarządu Zakładowego
8. Fabryka Samochodów Osobowych – tw „Jankowski” – członek Zarządu Fabrycznego
[podpisane] Kierownik Sekcji VI Wydz. III „A” por. A. Grabarski.

31

• Z Komunikatu PAP:

Jak informuje rzecznik prasowy rządu – w 1981 roku zdarzyło się 67 wypadków zbezczeszczenia grobowców żołnierzy radzieckich poległych w walkach o wyzwolenie Polski albo pomników wzniesionych ku ich pamięci. Te hańbiące zdarzenia szczególnie liczne były w czerwcu i lipcu, kiedy dokonano 40 profanacji. […] Nikczemne i nieobliczalne wyczyny pijanych młokosów są, niestety, efektem politycznej kampanii antyradzieckiej, prowadzonej w różnych biuletynach, pisemkach i ulotkach. Stanowią one efekt różnych wystaw i festiwali o programie godzącym w polsko-radziecką przyjaźń.