Encyklopedia Solidarności luty - 1983 -

Kalendarium luty 1983

2

• Marek Edelman, członek Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Ziemia Łódzka, delegat na I KZD, jedyny ocalały dowódca powstania w getcie warszawskim w roku 1943, odmawia udziału w Komitecie Honorowym Obchodów 40-lecia Powstania.

[...] Obchodzenie naszej rocznicy tutaj, gdzie nad całym życiem społecznym ciąży dziś poniżenie i zniewolenie, gdzie doszczętnie zafałszowano słowa i gesty, jest sprzeniewierzeniem się naszej walce, jest udziałem w czymś całkowicie jej przeciwnym, jest aktem cynizmu i pogardy. Nie będę w tym uczestniczył – i nie zaakceptuję uczestnictwa innych, skądkolwiek by przybywali i czymkolwiek by się chcieli legitymować [...].

9

• Pisarka Maria Kuncewiczowa odmawia przyjęcia Krzyża Orderu Odrodzenia Polski. W liście do ministra kultury Kazimierza Żygulskiego pisze: […] Jako zwolenniczka swobód obywatelskich nie mogę przyjąć odznaczenia od państwa, które tych swobód nie szanuje. […]

10

• W Komisji Praw Człowieka i Obywatela przy ONZ po ogłoszeniu raportu Komisji Gobiego przedstawiciele Włoch, RFN, Irlandii i Holandii zgłaszają rezolucję domagającą się dalszego dochodzenia w sprawie łamania praw człowieka w PRL.

12

• Ogłoszony zostaje komunikat GUS. Dochód narodowy w roku 1982 zmalał o 8% w stosunku do i tak bardzo słabego roku 1981. Produkcja przemysłowa w roku stanu wojennego była mniejsza o 2%, produkcja rolna o 4,5%, a uspołecznione budownictwo mieszkaniowe o 8%. Koszty utrzymania wzrosły o 102,3%, a spożycie zmalało o 15%. Wprawdzie dochody pieniężne ludności zwiększyły się o 63%, lecz siła nabywcza złotówki malała dosłownie z dnia na dzień. W efekcie mimo podwyżek płace realne w przemyśle obniżyły się o 25,5%.

13

• We Wrocławiu, po mszy św. w Katedrze, zbiera się ok. 1500 osób. Wokół flagi z napisem „Solidarność” palone są świece, wznoszone okrzyki „Młodzież z partią się rozprawi”, „Solidarność”, „Chcemy chleba, chcemy mięsa, niech nam żyje Lech Wałęsa”, „Frasyniuk”, „Bednarz”. Formuje się pochód, który udaje się na pl. Dzierżyńskiego (ob. Dominikański). ZOMO nie interweniuje.

16

• W nocy próbowano podpalić siedzibę Komitetu Miejskiego PZPR w Bielsku Podlaskim.

17

• W Krakowie – w rocznicę rejestracji NZS – po mszy w kościele oo. Dominikanów rusza pochód – ok. 2 tys. osób, głównie studentów – pod Collegium Maius. Tam umieszczona zostaje tablica z napisem „Daj nam poczucie siły i Polskę daj nam żywą. NZS 17 II 1981-17 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1983. Społeczność oporu NZS”. Pochód przechodzi Plantami pod pomnik Grunwaldzki, gdzie następuje złożenie kwiatów i zapalenie zniczy.

23-24

• Obraduje 190 Konferencja Episkopatu Polski:

[…] Biskupi omówili aktualny stan przygotowań do drugiej pielgrzymki Ojca Świętego do wspólnej Ojczyzny. Z pielgrzymką tą, oczekiwaną od wielu miesięcy, społeczeństwo polskie wiąże ogromne nadzieje. Społeczeństwo liczy także, że do tego czasu przynajmniej niektóre pilne problemy społeczne zostaną rozwiązane. Oczekiwane jest ogłoszenie amnestii wobec skazanych za czyny związane z wprowadzeniem stanu wojennego w grudniu 1981 roku. Oczekiwana jest pełna sprawiedliwość społeczna dla wszystkich obywateli kraju. […]