Encyklopedia Solidarności czerwiec - 1987 -

Kalendarium czerwiec 1987

• Ukazuje się 1. oficjalny numer miesięcznika „Res Publica”, który wcześniej wydawany był poza cenzurą.

1

• W Krakowie odbywa się manifestacja ekologiczna zorganizowana przez Ruch Wolność i Pokój Ruch Wolność i Pokój Ruch Wolność i Pokój, organizacja opozycyjna działająca 1985-1989. Powstanie WiP zainicjowali działacze wywodzący się z SKS i NZS. Łączył ich antykomunizm, krytycyzm wobec działań TKK oraz poszukiwanie nowej formuły działania. Skupiał ludzi młodych. Jego aktywność przejawiała się głównie na 2 polach: obronie poborowych odmawiających służby wojskowej lub złożenia przysięgi „na wierność Armii Radzieckiej” oraz ekologii. w związku z awarią elektrowni w Czarnobylu.

• We Wrocławiu – „Krasnoludki w PRL-u”, pierwszy publiczny happening Pomarańczowej Alternatywy, grupy związanej z wrocławską opozycją. Liderem grupy jest Waldemar Fydrych „Major” który przyjął żartobliwy tytuł Komendanta Twierdzy Wrocław. Akcje Pomarańczowej Alternatywy Alternatywy „Alternatywy”, rocznik polityczny wydawany przez Wydawnictwo Myśli Nieinternowanej w Krakowie w l. 1986–1989. - chociaż jej animatorzy i wielu uczestników wyrażało poglądy częstokroć anarchistyczne - nie były ideologiczne. Nie wysuwano żadnych poważnych postulatów, hasła miały charakter surrealistycznej zabawy (np. „Vivat Sorbovit”, „Nie ma wolności bez krasnoludków”) i często parafrazowały hasła „Solidarności”. Obnażały absurdy systemu poprzez parodię.

6-7

• W Brukseli obraduje europejska część Kongresu Polskiego Stronnictwa Ludowego na Uchodźstwie. Przewodniczy Tadeusz Kolt, prezes Rady PSL, z udziałem delegatów z Francji, RFN i Belgii.

8-14

• Ojciec Święty Jan Paweł II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. przybywa z trzecią pielgrzymką do Polski. Odwiedza Warszawę, Lublin, Kraków, Tarnów, Gdańsk, Gdynię, Szczecin, Łódź i Częstochowę. W rezydencji biskupa gdańskiego przyjmuje i udziela błogosławieństwa Lechowi Wałęsie i jego rodzinie. Rozmowa w cztery oczy trwa 36 minut. W ostatnim dniu pielgrzymki, w godzinach rannych, odwiedza grób zamordowanego przez funkcjonariuszy SB ks. Jerzego Popiełuszki.

• Z homilii wygłoszonej podczas mszy św. odprawianej na Zaspie w Gdańsku:

[…] „Umowy Gdańskie” pozostają w dziejach Polski wyrazem [...] narastającej świadomości ludzi pracy odnośnie do całego sądu społeczno-moralnego na polskiej ziemi. Sięgają one swą genezą do tragicznego grudnia 1970 roku. I pozostają wciąż zadaniem do spełnienia! […]
[…] Jeden drugiego brzemiona noście – to zwięzłe zdanie Apostola jest inspiracją dla międzyludzkiej i społecznej solidarności. Solidarność to znaczy jeden i drugi, a skoro brzemię, to brzemię niesione razem, we wspólnocie. A więc nigdy jeden przeciw drugiemu. Jedni przeciw drugim. I nigdy „brzemię” dźwigane przez człowieka samotnie. Bez pomocy drugich. Nie może być walka silniejsza od solidarności. Nie może być program walki ponad programem solidarności. Inaczej rosną zbyt ciężkie brzemiona. I rozkład tych brzemion narasta w sposób nieproporcjonalny. Gorzej jeszcze, gdy mówi się – naprzód walka, choćby w znaczeniu walki klas, to bardzo łatwo drugi czy drudzy pozostają na „polu społecznym” przede wszystkim jako wrogowie, jako ci, których trzeba zwalczać, których trzeba niszczyć. Nie jako ci, z którymi trzeba szukać porozumienia, z którymi wspólnie należy obmyślać, jak dźwigać brzemiona. Jeden drugiego brzemiona noście. […]

• Z przemówienia wygłoszonego po spotkaniu z gen. Wojciechem Jaruzelskim na Zamku Królewskim w Warszawie:

[…] Jeśli chcecie zachować pokój, pamiętajcie o człowieku. Pamiętajcie o jego prawach, które są niezbywalne, bo wynikają z samego człowieczeństwa każdej ludzkiej osoby. Pamiętajcie m.in. o jego prawie do wolności religijnej, stowarzyszania się i wypowiadania własnych poglądów. […]

8

• W Lublinie SB zatrzymuje na kilka godzin działacza wrocławskiej „Solidarności” Józefa Piniora oraz członków TR „Solidarności” Regionu Środkowo-Wschodniego: Danutę Winiarską i Stanisława Węglarza. J. Pinior, doktorant KUL, otrzymał zaproszenie od władz uczelni na spotkanie jej pracowników naukowych i studentów z Papieżem. Następnego dnia SB nakazuje mu opuścić miasto, czego J. Pinior nie wykonuje.

13

• Komisja Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność” podaje, że podczas wizyty Ojca Świętego Jana Pawła II w Polsce do dn. 13 VI MO i SB zatrzymały w aresztach 166 osób, z czego 32 zostały skazane przez Kolegium (5 osób na 3 miesiące bezwzględnego aresztu), a u 15 osób przeprowadzono przeszukania mieszkania.

17

• Przyznane zostają nagrody dla niezależnych dziennikarzy za rok 1986. Wśród nagrodzonych są: Stefan Bratkowski, Andrzej Osęka, Leon Bójko, Ewa Berberyusz, Tomasz Łubieński, Barbara Łopieńska, Ewa Szymańska, Piotr Wierzbicki, Włodzimierz Kalicki, Jacek Żakowski, Andrzej Grajewski, Elżbieta Isakiewicz, Jarosław A. Szczepański i Aleksander Jerzy Wieczorkowski.

24

• W Warszawskiej siedzibie KIK odbywa się spotkanie na temat kary śmierci we współczesnym świecie. Doc. Alicja Grześkowiak z UMK w Toruniu zwraca uwagę na zupełny brak danych o liczbie wykonywanych kar śmierci w Polsce. W spotkaniu biorą udział działacze Ruchu Wolność i Pokój z Bydgoszczy, Gdańska, Poznania i Warszawy.

28-30

• W Waszyngtonie obraduje część Kongresu Polskiego Stronnictwa Ludowego na Uchodźstwie z delegatami z USA i Kanady. Przewodniczy Witold Hatka, działacz NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych. Zostaje powołany Komitet Pomocy Chłopom Polskim oraz zapada decyzja o wznowieniu kwartalnika „Wieści”. Do władz wybrano: Stanisława Bańczyka (prezes), Tadeusza Celta i J. Rzemieniewskiego (wiceprezesi), H. Chorążynę (sekretarz naczelny).