Encyklopedia Solidarności styczeń - 1988 -

Kalendarium styczeń 1988

• Rząd zapowiada od 1 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. drastyczną podwyżkę cen.

• W Gdańsku ukazuje się 1. numer pisma Solidarności Walczącej adresowanego do żołnierzy - „Żołnierz Solidarny”.

1

• Przestaje być zagłuszane Radio Wolna Europa i inne stacje zagraniczne.

7

• W Warszawie powstaje Grupa Polityczna Niezawisłość, która głosi program działań niepodległościowych. Jej organem zostaje pismo „Niezawisłość”.

• We Wrocławiu i Gorzowie Wielkopolskim odbywają się demonstracje na rzecz uwolnienia poborowych więzionych za odmowę służby wojskowej.

12

• Sąd Najwyższy odrzuca odwołanie Komitetów Założycielskich „Solidarności” wrocławskiego Dolmelu i Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów od decyzji sądów wojewódzkich odmawiających im rejestracji.

• Lech Wałęsa podpisuje w Warszawie akt fundacyjny Fundacji Społecznej Solidarności Robotniczej. Fundacja powstaje w oparciu o 1 mln dolarów od Kongresu USA, jej celem jest zainicjowanie nowych form opieki zdrowotnej poza państwową służbą zdrowia.

• 25 profesorów i docentów wrocławskich uczelni w skierowanym do Rady Państwa memoriale „Uwagi i postulaty do «Założeń zmian w ordynacji wyborczej do rad narodowych»” domaga się:

– prawa wysuwania kandydatów przez obywateli niezrzeszonych w organizacjach masowych,
– zniesienia kolegiów wyborczych, a zamiast tego zgłaszania kandydatów wprost do komisji, w których winni zasiadać przedstawiciele grup wysuwających kandydatów.

• W związku z katastrofalnym stanem technicznym budynku Biblioteki Uniwersyteckiej NZS i koła naukowe studentów UW przeprowadzają akcję wzywającą do natychmiastowych działań w celu uchronienia zbiorów BUWprzed zniszczeniem. Petycję podpisuje ok. 2 tys. studentów i pracowników, zostaje też zebranych 160 tys. zł.

• W warszawskiej rezydencji ambasadora RFN odbywa się spotkanie ministra spraw zagranicznych RFN Hansa Dietricha Genschera z Lechem Wałęsą, któremu towarzyszą: Bronisław Geremek, Tadeusz Mazowiecki i Janusz Onyszkiewicz. L. Wałęsa oświadcza, że nienaruszalność granicy na Odrze i Nysie jest kwestią łączącą wszystkich Polaków, niezależnie od przepaści dzielących ich w innych kwestiach, wyraża też nadzieje, że zbliżająca się 50. rocznica wybuchu drugiej wojny światowej stanie się okazją do wymazania dokumentów przeszłości, m.in. paktu Ribbentrop-Mołotow. Po spotkaniu min. H.D. Genscher stwierdza publicznie, że „Solidarność” zmieniła Polskę.

• Duszpasterstwo Ludzi Pracy Wola Wola „Wola”, pismo wydawane w Warszawie I 1982 – 11 IX 1989, od 1989 jako oficjalne pismo „S” Regionu Mazowsze. przy ul. Karolkowej w Warszawie organizuje dyskusję o samorządności pracowniczej. Przybywa kilkuset przedstawicieli zakładów pracy Warszawy i województwa, regionalni działacze „Solidarności”, w tym członkowie RKW Mazowsze, goście z francuskiej centrali związkowej CFDT i na krótko Lech Wałęsa.

13

• Na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego odbywa się kolejny happening z cyklu „Studiujmy weselej”. Młodzież manifestuje poparcie dla pisma klinowego, by dać odpór Bandzie Uczelnianych Wichrzycieli, którzy ośmielają się występować na rzecz ratowania burżuazyjnego przeżytku, jakim jest biblioteka uniwersytecka.

17

• Do Polski przybywają: Elie Wiesel, Betty Williams-Parkins, Marguire Maired Corrigan – laureaci Pokojowej Nagrody Nobla, Herbert Braun – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii, David Dove – w dziedzinie medycyny, aby wraz z Lechem Wałęsą uczcić pamięć ofiar KL Auchwitz przed zbliżającą się rocznicą (27 I 1945) wyzwolenia obozu.

19

• 6 mieszkańców Świnoujścia i 4 Szczecina przekazuje do Rzecznika Praw Obywatelskich wniosek o skierowanie do Trybunału Stanu i Trybunału Konstytucyjnego sprawy o odpowiedzialności konstytucyjnej wszystkich członków Rady Państwa (imiennie) za to, że od 25 XI 1985 opóźniają wydanie przepisu wykonawczego dotyczącego terminu końcowego, od którego mogą rozpocząć działalność w zakładzie pracy inne organizacje związkowe obok już działających.

21

• Oświadczenie KKW „Solidarność”: Rząd PRL zapowiada znowu podwyżki cen podstawowych artykułów, których skutkiem będzie spadek płac realnych i dalsze obniżenie dochodów pracowników i emerytów. Dotychczasowe doświadczenie uczy, że taka polityka umacnia żywiołowe procesy wzrostu cen i nacisków płacowych. Skutki społeczne będą katastrofalne: spirala inflacyjna, niepewność jutra, rosnące zniechęcenie i poczucie beznadziejności.

24

• W Gdańsku odbywa się spotkanie Lecha Wałęsy i Bogdana Lisa z przedstawicielami Grupy Roboczej KK NSZZ „Solidarność” – Grażyną Wendt, Grzegorzem Palką i Grzegorzem Durskim – skupiającej członków KK NSZZ „Solidarność” z 1981 r. Przedstawiciele GR KK wyrażają obawy o tożsamość i przyszłość NSZZ „Solidarność”, wynikające z faktu i sposobu powołania KKW.

24-25

• W nocy SB aresztuje Andrzeja Kołodzieja, po zatrzymaniu Kornela Morawieckiego przewodniczącego Solidarności Walczącej.

26

• W Warszawie konstytuuje się Niezależny Ruch Społeczny „Solidarność” Ruch Społeczny „Solidarność” Ruch Społeczny „Solidarność”, organizacja opozycyjna powstała we Wrocławiu 1982/1983 z inicjatywy Adama Lipińskiego; do jej współzałożycieli należeli Marek Burak, Mirosław Jasiński, Ireneusz Kowalczuk i Mieczysław Piotrowski. Na początku w nazwie używano cudzysłowu w celu podkreślenia solidarnościowego rodowodu organizacji. Zrezygnowano z tego od jesieni 1983, gdy nowe struktury nieco okrzepły. im. ks. Jerzego Popiełuszki. Grupa inicjatywna Ruchu opracowuje ramowy plan działania oraz wybiera Tymczasową Radę NRS „S”.

30

• W Gdańsku po mszy św. w kościele Mariackim celebrowanej przez prymasa kard. Józefa Glempa, w której uczestniczy Lech Wałęsa, formuje się 4-tysięczny pochód, który z transparentami solidarnościowymi udaje się pod Komitet Wojewódzki PZPR. Na transparentach hasła: „Solidarność żyje”, „Jutro będzie strajk” i „Rząd się wyżywi, a co będzie z nami”.