Wydawnictwo Myśli Nieinternowanej
Wydawnictwo Myśli Nieinternowanej, podziemne wydawnictwo działające w Krakowie 1983–1989. Jego założycielem był Tomasz Gugała, który od IV 1982 wraz ze stworzoną przez siebie grupą wydawał pismo „Myśli Nieinternowane”.
Struktura organizacyjna koordynacja: T. Gugała; sekcja techniczna: Leszek Książek (gł. konstruktor maszyn offsetowych), Andrzej Dzięga, Władysław Krzek-Lubowiecki; sekcja poligraficzna: W. Krzek-Lubowiecki; kolportaż: Wiesław Enzinger, Ewa Gaczoł, Stanisław Kwaśniewski; sekcja specjalna: T. Gugała, Wiesław Wazl; sekcja edukacyjna i naukowa: Józef Smaga, Anna Okońska-Walkowicz; sekcja badania opinii publicznej: Michał Garapich; biblioteka Wydawnictwa: Elżbieta Jakubiec (obecnie Krzek-Lubowiecka), W. Krzek-Lubowiecki; archiwum: Maria Sowińska, Grażyna Marczuk.
Najważniejsi współpracownicy: Irena Molasy, Małgorzata Semkowicz, Ryszard Kantor, Andrzej Buczkowski, Antoni Wiatr, Andrzej Tatkowski, Teresa Życzkowska, Janusz Dańczak, Halina Danilczyk, Marek Rożynek Piotr Semkowicz, Andrzej Chwalba, Maciej Szumowski, Jacek Stefański.
Wydano 9 książek, gł. historycznych, m.in.: Józef Smaga (ps. Szczęsny Trzymalski), Krótka historia Związku Radzieckiego (1984) – nakł. 1 tys. egz.; Andrzej Kastory (ps. Galicjanin), Komuniści na Węgrzech: 1945–1956 (1985) – nakł. 3 tys. egz.; Wacław Wołyński, Wspomnienia Karpatczyka (1986) – nakł. 2 tys. egz.; L. Lubin (ps.), Historia dla szkół: Fałsze – mity – polemiki (1986) – nakł. 3 tys. egz.
Wydawano lub drukowano podziemne pisma: „Myśli Nieinternowane” – nakł. 1–7,5 tys. egz., „Sygnał” – nakł. 1,5–4 tys. egz., „Krecik” – nakł. 1,5–3 tys. egz., „Alternatywy” – nakł. 1,5–2 tys. egz., „Krakowski Czas” – nakł. 3 tys. egz.
Wydawnictwa okazjonalne i zewnętrzne: „Myśli Głodujących” (3 n-ry, nakł. 2 tys. egz.), „Aktualności” (1 nr, nakł. ok. 1 tys. egz.), „Hutnik” (9 n-rów, nakł. ok. 4 tys. egz.), „Dzień” (ok. 50 n-rów, nakł. 2–4 tys. egz.), „Solidarność Skawina” (1 nr, nakł. ok. 2 tys. egz.), „Niepodległość” – pismo LDPN (4 n-ry, nakł. 2 tys. egz.), „Biuletyn Niezależnej Służby Zdrowia” (11 n-rów, nakł. ok. 1,5 tys. egz.).
Publikowano również broszury i druki okolicznościowe, m.in.: Wybory ’84 (1984), Urbanalia (1985), ulotki, kalendarze, plakaty, znaczki.
O planie wydawniczym decydowało Kolegium Redakcyjne pod kierownictwem T. Gugały.
Drukowano techniką offsetową lub sitodruku. Drukarnie: w Krakowie – Zakład Małej Poligrafii Wyższej Szkoły Pedagogicznej przy ul. Podchorążych (1982), w domu Jakuba Rzeszuta, ul. Słonecznikowa (1982), Zakład Małej Poligrafii ul. Krótka (1982), w domu rodzinnym L. Książka ul. Chłodna (1982–1984), w mieszkaniu przy ul. Wincentego Pstrowskiego (obecnie Kalwaryjska) – sitodruk (1985), w mieszkaniu Jerzego Pałosza ul. Strzelców (1986), w mieszkaniu Anny Bartosik ul. Józefa Dietla (1987–1989); w Mogilanach – w domu rodzinnym Adama Wątora (1982); w Wieliczce – w domu rodzinnym Lecha Kołodziejczyka ul. Bogucka (1984–1986).
Drukowali kolejno: Zdzisław Owsianka, Mirosław Gaczoł, M. Garapich, Małgorzata Wilkosz, J. Rzeszut, Ryszard Kęsek, W. Krzek-Lubowiecki, A. Wątor, L. Książek, L. Kołodziejczyk, Anna Talaga, Jadwiga Lech (obecnie Lipnicka), Leszek Lipnicki, I. Molasy, Bogusław Goleń, Ryszard Kantor, Adam Osika, Wojciech Pięciak, Marzena Świda, T. Gugała, Leszek Jaranowski. Pozostali współpracownicy: Andrzej Duda-Dziewierz, Aniela Kotowska, Piotr Komorowski, Zbigniew Ringer, Jadwiga Salij, Janusz Macała-Wrześniowski, Krystyna Wazl, Wiesław Wazl, Zbigniew Danilczyk, Janusz Dańczak, Andrzej Buczkowski, Andrzej Tatkowski, Stanisław Dziedzic, ks. Adolf Chojnacki, s. Franciszka Salezja, Ludwik Enzinger, J. Pałosz.
Skład odbywał się gł. w mieszkaniu I. Molasy i Władysława Masłowskiego przy ul. Borsuczej w Krakowie oraz w domu H. Danilczyk przy ul. ks. Mariana Łaczka w Krakowie.
Zaopatrzenie w papier: darowizny od czytelników i zakładów pracy; zakłady małej poligrafii przy WSP oraz przy ul. Krótkiej w Krakowie; darowizna od KZ Budostalu3, zakupy papieru u drukarzy w zakładach poligraficznych oraz w prowincjonalnych sklepach papierniczych. Od 1985 gł. sposobem pozyskania papieru były zakupy bloków z makulatury (papier piśmienniczy klasy III).
Farby dostarczał Ryszard Kęsek z Zakładu Małej Poligrafii przy ul. Krótkiej w Krakowie.
Działalność finansowano ze sprzedaży publikacji, które kolportowane były na terenie całego kraju.
WMN produkowało maszyny offsetowe, wspomagało technicznie oraz poligraficznie in. wydawnictwa i pisma podziemne, organizowało ogólnopolskie konkursy literackie i plastyczne, prowadziło własny podziemny uniwersytet i komórkę badania opinii publicznej; ponadto prowadziło pomiary frekwencji wyborczej, finansowało stypendia naukowe, posiadało własne struktury kolportażowe, przeprowadzało akcje ulotkowe i plakatowe, emitowało sygnały radiowe w paśmie tv, organizowało akcje dywersyjne, nasłuchowe oraz przechwytywało tajne dokumenty SB, PZPR i SD, pozyskiwało kontakty operacyjne.
WMN współpracowało ze strukturami podziemnym, szczególnie z SW (Wrocław), krakowskim KOS i podziemną „S” na AGH (Stanisław Nowak).
W XII 1987 WMN było inicjatorem, współzałożycielem i sygnatariuszem Porozumienia Niezależnych Organizacji Małopolski, gdzie było reprezentowane przez T. Gugałę i W. Krzeka-Lubowieckiego.
I – III 1983, w zw. z wpadką NZS UJ, aresztowani zostali: W. Wazl, M. Garapich, M. Wilkosz, w VII 1983 zwolnieni na podst. amnestii. 16 V 1986 SB wkroczyła do drukarni w Wieliczce, aresztowani zostali: L. Kołodziejczyk, L. Lipnicki, B. Goleń, zwolnieni 2 VIII 1986 na mocy amnestii. W wyniku wpadki WMN straciło maszynę offsetową Łakomiec-3, nakł. Wspomnień Karpatczyka (dodruk), częściowo wydrukowany nakł. „Myśli Nieinternowanych”, dużą ilość papieru, odczynniki chemiczne i wyposażenie drukarni. 20 XII 1986 SB wkroczyła do drukarni przy ul. Strzelców, zatrzymano podczas druku T. Gugałę, W. Krzeka-Lubowieckiego i W. Pięciaka. Wydawnictwo straciło maszynę offsetową Łakomiec-4 i częściowo wydrukowany nakł. „Myśli Nieinternowanych” nr 23. W ramach tej akcji zatrzymano również J. Pałosza i R. Kęska oraz dokonano rewizji w wielu domach. Wszyscy zostali ukarani grzywnami przez kolegia ds. wykroczeń. 28 II 1988 T. Gugała, W. Krzek-Lubowiecki i 4 in. osoby zostali zatrzymani w Juszczynie i przewiezieni do komisariatu w Makowie Podhalańskim; zwolnieni bez przesłuchania i przedstawienia zarzutów. Pozwali SB o ochronę dóbr osobistych i z końcem 1988 proces wygrali. Pełnomocnikiem pokrzywdzonych był mec. Andrzej Tarnawski.
WMN zakończyło działalność 3 V 1989.
14 VIII 1985 – 31 XII 1989 T. Gugała i współpracujące z nim osoby rozpracowywani byli przez Wydz. III/WOKPP WUSW w Krakowie w ramach SOS/SOR krypt. Sygnał.