Encyklopedia Solidarności Sanktuarium Matki Bożej w Głogowcu k. Kutna - Hasła rzeczowe -

Sanktuarium Matki Bożej w Głogowcu k. Kutna, w parafii św. Wojciecha, biskupa i męczennika, istnieje od 1434. Murowany kościół wybudowany w 1560. Obraz Matki Bożej Głogowieckiej jest kopią obrazu z Jasnej Góry, wykonaną na polecenie króla Władysława Jagiełły. W 1975 prymas Stefan Wyszyński dokonał koronacji obrazu koroną darowaną przez papieża Pawła VI; 30 VIII 1981 w Głogowcu została odsłonięta tablica pamiątkowa, poświęcona prymasowi S. Wyszyńskiemu.

1982–1998 funkcję proboszcza i kustosza Sanktuarium pełnił ks. kan. Marian Lipski, kapelan kutnowskiej podziemnej „S”.

Od I 1983 organizowano cykliczne zjazdy b. internowanych z Ośrodka Odosobnienia we Włocławku-Mielęcinie oraz comiesięczne msze za Ojczyznę; ks. M. Lipski wygłaszał patriotyczne kazania o wydźwięku politycznym. Przy parafii odbywały się prelekcje i spotkania z udziałem działaczy podziemnej „S” (Andrzej i Joanna Gwiazdowie, Anna Walentynowicz), naukowców, duchownych (m.in. ks. Stanisław Małkowski, ks. Jerzy Popiełuszko), aktorów (m.in. Barbara Horawianka, Mieczysław Voit, Piotr Garlicki, Stanisław Górka, Jan Kulczycki), którzy recytowali utwory o tematyce patriotyczno-religijnej. W okresie ważnych uroczystości na terenie kościoła budowano patriotyczne ołtarze z elementami nawiązującymi do historii Polski. Po nabożeństwach na plebanii odbywały się spotkania, które z czasem stały się zalążkiem konspiracyjnej działalności. Na spotkaniach kolportowano podziemne pisma (m.in. „Niepodległość”, „Tygodnik Mazowsze”, „Katyń”). Uczestnikami spotkań byli m.in.: Zbigniew Kamiński, Zdzisław Krzemiński, Władysław Walos, Tadeusz Wawrzyńczak, Waldemar i Lucyna Łysio, Jerzy Ceranowski, Zbigniew Wirski, Katarzyna Kowalewska, Jan Kałębasiak, Piotr Dolat i Grzegorz Pasiński.

W 1983 na cmentarzu parafialnym z inicjatywy działaczy podziemnej „S” (m.in. W. Walosa) przy kościele wybudowano pomnik poświęcony ofiarom Katynia, a w 1984 pomnik Sybiraków. Wokół kościoła wybudowano „Drogę Krzyżową Narodu Polskiego”, w której znajdują się stacje m.in. dot. rozbiorów Polski.

7 IV – 19 V 1985 oraz 11–18 V 1986 na terenie Sanktuarium odbyły się rotacyjne protesty głodowe przeciwko przetrzymywaniu więźniów politycznych, zorganizowane przez grupę członków kutnowskiej i płockiej „S” jako wyraz poparcia dla protestujących w kościele Narodzenia NMP w Krakowie-Bieżanowie. W 1986 rzecznikiem protestujących była A. Walentynowicz.

Jesienią 1986 w gronie działaczy spotykających się w Głogowcu narodził się pomysł stworzenia tajnej struktury koordynującej działalność podziemną w Kutnie, rozprowadzano ulotki z zaproszeniem na zebranie założycielskie z udziałem ks. Lipskiego, w wyniku tych działań 26 X 1986 powstała RKW Ziemi Kutnowskiej, której przewodniczył Władysław Walos.

8 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1987 ks. M. Lipski został wyróżniony honorowym tytułem kapelana kutnowskiej „S”.

Działalność prowadzona przy Sanktuarium stała się obiektem rozpracowania prowadzonego przez p. IV RUSW w Kutnie. Świątynię i wiernych biorących udział nabożeństwach poddano obserwacji, a kazania ks. M. Lipskiego nagrywano. Ks. Lipski był również represjonowany przez Wydz. ds. Wyznań, próbowano zahamować ruch pielgrzymkowy do Sanktuarium.

W 2014 parafia liczyła niemal 1,5 tys. wiernych. Od 2008 proboszczem jest ks. Piotr Kalisiak.

Milena Przybysz