Breliński Marek
Marek Breliński, ur. 3
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1950 w Żaganiu. Ukończył Technikum Mechanizacji Rolnictwa we Wrocławiu (1970).
W III 1968 i XII 1970 uczestnik protestów społecznych, przesłuchiwany. 1970-1974 maszynista chłodniczy w Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Kaliszu, 1974-1976 mechanik w przedsiębiorstwie Rembet tamże, od 1976 brygadzista w Zakładach Gazowniczych w Kaliszu, 1979-1980 mąż zaufania w związku zawodowym tamże; od XII 1980 na rencie.
Od X 1980 w „S”, współinicjator i przewodniczący Komitetu Założycielskiego w ZG, od XI 1980 wiceprzewodniczący KZ. W 1981 zatrudniony na umowę-zlecenie w Dziale Poligrafii MKZ „S” w Kaliszu, od VII 1981 w drukarni ZR Wielkopolska Południowa m.in. przy druku pism niezależnych „NSZZ «Solidarność». Pismo MZK NSZZ «Solidarność» Województwa Kaliskiego”, „Wiadomości Dnia”, „Gazeta Zjazdowa” oraz wielu książek i broszur, m.in. ''Folwark zwierzęcy'' George’a Orwella, ''Kurier z Warszawy'', ''Katyń'' Jana Nowaka-Jeziorańskiego; współodpowiedzialny za kolportaż, m.in. publikacji niezależnego wydawnictwa NOWa, ZR Gdańskiego i ZR Mazowsze (we współpracy m.in. z Markiem Sroką, Ryszardem Grzelińskim, Tadeuszem Wolfem, Henrykiem Guzielakiem, Jerzym Jurkiewiczem, Wojciechem Kościelniakiem, Czesławem Kurzajewskim); 19 XI 1981 współzałożyciel i członek KOWzP w Kaliszu; 21-22 XI 1981 uczestnik akcji plakatowania miasta, podczas której (z H. Guzielakiem i Henrykiem Piwowarczykiem) namalował farbą olejną na gmachu sądu w Kaliszu napis „Przywrócić godność prawu”; przesłuchiwany na komendzie MO w Kaliszu przy ul. Jasnej.
14 XII 1981 uczestnik akcji przeniesienia dokumentów i pieniędzy z siedziby ZR do klasztoru oo. Jezuitów w Kaliszu; od II 1982 współpracownik podziemnego Tymczasowego Komitetu Koordynacyjnego „S” Wielkopolska Płd., drukarz, kolporter ulotek i pism podziemnych, m.in. „Społeczeństwu do Przemyślenia”, „Tygodnika Mazowsze”, „Z dnia na dzień”; druki umieszczał w niewielkich ilościach m.in. na klatkach schodowych i w bramach kamienic (we współpracy m.in. z Januszem Pietkiewiczem, H. Piwowarczykiem, Janem Gawineckim, Małgorzatą Piotrowską, Małgorzatą i Andrzejem Węgrzynami, Krystyną Langą i Lucyną Prylinską); 1982-1983 współpracownik Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom przy klasztorze oo. Jezuitów w Kaliszu (dostarczał paczki żywnościowe m.in. Janowi Marciniakowi, rodzinie Pietkiewiczów i Andrzejowi Gajewskiemu).
W 1989 pracownik Działu Poligrafii TZR „S” Wielkopolska Płd., 1990-1996 ZR, drukarz m.in. pism „Wiadomości Dnia” i „Kolec” (z Piotrem Sową, J. Marciniakiem, Wojciechem Lewickim, Anną Binder). 1989-1996 przewodniczący Komisji Rewizyjnej „S” w Zakładach Gazowniczych, 1990-1992 delegat na II WZD Regionu Wielkopolska Płd.
Od 5 II 1982 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO w Kaliszu w ramach SOS krypt. Mur.
Grażyna Schlender