Grabiński Andrzej
Andrzej Grabiński, ur. 24 V 1922 w Utracie (obecnie Piastów) k. Warszawy, zm. 5 IV 2006 w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, kierunek prawo (1949).
Od 1956 w Zrzeszeniu Prawników Polskich, od 1989 w Zarządzie Głównym.
1946–1949 urzędnik PKP w Olsztynie, 1950–1957 spółdzielczości pracy Warszawie, od 1957 adwokat.
Podczas
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
wojny światowej członek Związku Jaszczurczego i Narodowych Sił Zbrojnych. Student tajnego Uniwersytetu Warszawskiego, kierunek prawo.
1955–1962 w Klubie Krzywego Koła; od l. 60. obrońca m.in. księży oskarżonych o nielegalne budowanie kościołów, świadków Jehowy, uczestników ruchu oazowego, studentów kolportujących list otwarty Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego ws. tzw. komandosów, robotników z Ursusa i Radomia, członków KOR, wykładowców TKN; doradca dyskryminowanych Łemków i Litwinów z Puńska. Od 1977 stały współpracownik Biura Interwencyjnego KOR/KSS KOR.
W 1980 uczestnik prac nad dokumentem Raport Madrycki. O przestrzeganiu praw człowieka i obywatela w Polsce, przygotowanym przez tzw. Komisję Helsińską działającą w ramach KSS KOR. Od IX 1980 doradca MKZ/ZR Mazowsze i Ośrodka Badań Społecznych przy MKZ/ZR Mazowsze.
Po 13 XII 1981 w Sekcji Prawnej Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom; obrońca osób prześladowanych w stanie wojennym (m.in. członków Grup Oporu Solidarni, Henryka Wujca, Wojciecha Ziembińskiego, w procesie MRKS), doradca struktur podziemnych, m.in. MRKS. 1984–1985 oskarżyciel posiłkowy w procesie zabójców ks. Jerzego Popiełuszki. Od 1987 prezes Społeczno-Kościelnego Komitetu Uczczenia Pamięci Ofiar Terroru Władzy lat 1944–1956, członek Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kraju. Od 1989 w Zarządzie Głównym Zrzeszenia Prawników Polskich.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2006).
13 X 1982 – 26 IX 1989 rozpracowywany przez Wydz. III-1 KS MO/SUSW w ramach SOS/KE krypt. Rygo.
Krzysztof Biernacki