Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/16173,Haczewski-Ireneusz-Jerzy.html
26.04.2024, 11:14

Haczewski Ireneusz Jerzy

Ireneusz Jerzy Haczewski, ur. 23 XII 1941, (metrykalnie 6 I 1942) w Borszczowie k. Kamieńca Podolskiego (obecnie Ukraina). Ukończył Korespondencyjne LO w Lublinie (1969). 1971-1973 student Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Lublinie, Wydział Elektryczny (od 1977 Politechnika Lubelska).

W 1957 projektant i konstruktor średniofalowego nadajnika radiowego, z którego przez 3 mies. nadawał niezależne programy, m.in. retransmisje Radia Wolna Europa; 19 XII 1957 aresztowany, 26 III 1958 Sąd Wojewódzki w Lublinie, Wydział dla Nieletnich umorzył sprawę. 1961-1964 laborant w Wyższej Szkole Rolniczej w Lublinie, 1964-1978 technik w Zakładzie Usług Radiotechnicznych i Telewizyjnych tamże, 1978-1982 kierownik działu w Domach Towarowych Centrum tamże.

Od IX 1980 w „S”, przewodniczący Komitetu Założycielskiego, następnie KZ w DT Centrum, organizator struktur „S” w zakładach pracy na Lubelszczyźnie: lektor związkowy przy MKZ Regionu Środkowo-Wschodniego.

Od 13 XII 1981 działacz podziemia: pomysłodawca i założyciel konspiracyjnej sieci w regionie Radia „S” Lubelszczyzna, także twórca sprzętu nadawczego sieci; od 1981 kopiował podziemne kasety audio, 1982-1989 w domowym laboratorium konstruował i przygotowywał do emisji nadajniki dla sieci Radia „S”, prowadził nasłuch i automatyczny zapis emisji pasm operacyjnych SB. 1983-1987 pracownik Elektroprojektu w Lublinie. 15 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1984 aresztowany, przetrzymywany w areszcie RUSW w Lublinie, następnie w AŚ w Lublinie, zwolniony pod koniec VII 1984 na mocy amnestii. W 1987 twórca i redaktor kwartalnika filmowego „Niezależny ViR” (powstawał w jego mieszkaniu; kolportaż na kasetach wideo do in. miast w Polsce i za granicę), organizator (z żoną Barbarą Haczewską) w swoim mieszkaniu projekcji filmów niedopuszczonych przez cenzurę (1987-1988 ponad 1,7 tys. widzów). W XI 1987 wysłannik TZR do Ankony i regionu Marche we Włoszech w celu nawiązania kontaktów z włoskimi związkami zawodowymi (podpisana umowa o współpracy). 1988-1989 krajowy korespondent Radia Wolna Europa: codzienne relacje z kraju (łącznie 50 godz. na antenie). Wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany, ponad 10 rewizji w mieszkaniu.

Od 1989 współpracownik TVP Lublin: redaktor ponad 200 materiałów informacyjnych. Po 1989 członek rad nadzorczych Spółdzielni Mieszkaniowej Czuby oraz Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej Pracowników Państwowych. 1990-1994 radny Miasta Lublin, niezależny kandydat z listy KPN.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).

1984-1989 rozpracowywany przez Wydz. II WUSW w Lublinie w ramach SOR krypt. Nadajnik.

Marcin Dąbrowski

Opcje strony