Encyklopedia Solidarności

Jerzy Karpińczyk, ur. 11 V 1949 w Rzeszowie, zm. 8 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 2005 w Krakowie. Wykształcenie niepełne zasadnicze zawodowe.

1968–1970 zasadnicza służba wojskowa. 1972 – VI 1973 rozlewacz stali w Zakładzie Stalowniczym HiL w Krakowie-Nowej Hucie, VIII 1973 – 1981 kierowca-maszynista żurawia samojezdnego w Nowohuckim Przedsiębiorstwie Instalacji Przemysłowych Montin w Krakowie.

Od IX 1980 w „S”; współorganizator Komitetu Założycielskiego, nast. wiceprzew. KZ, współorganizator, wydawca, autor niezależnego pisma zakładowego „Montinowiec”, w VII 1981 delegat na I WZD Regionu Małopolska w Tarnowie, nast. członek ZR Małopolska; IX/X 1981 delegat na I KZD.

13–16 XII 1981 współorganizator, wiceprzew. KS podczas strajku w zakładzie, od 16/17 XII w ukryciu (m.in. u Marii Kusyk i Edwarda Gwazdacza), poszukiwany listem gończym, w XII 1981 zwolniony z pracy. Od XII 1981 współorganizator, redaktor, autor podziemnego pisma „Montinowiec” (do III 1982 przepisywane na maszynie w kilkudziesięciu egz.), drukarz (ze Stanisławą Karpińczyk i Zdzisławem Kusykiem), informacje otrzymywał od Kazimierza Gądka. We IX 1982 współorganizator (z Marianem Stachniukiem) powołania Porozumienia Prasowego „Solidarność Zwycięży” (współpraca dot. wymiany informacji, poligrafii i kolportażu, pomocy poszukiwanym i rodzinom represjonowanych); od 1983 wydawca, drukarz pisma „«Solidarność» Zwycięży”. Od III 1983 współpracownik oddziału SW w Rzeszowie, 6 IV 1983, po ujawnieniu, aresztowany, 16 IV 1983 zwolniony, oddany pod dozór milicyjny, 25 VII 1983 sprawę umorzono na mocy amnestii. IX – XI 1983 operator żurawia samojezdnego w Przedsiębiorstwie Transportowo-Sprzętowym Budownictwa Transbud – Nowa Huta w Krakowie. Od XI 1983 uczestnik rocznicowych spotkań w Turzy k. Gorlic przy grobach żołnierzy AK pomordowanych przez NKWD; do 1985 zaangażowany w ujawnianie tej zbrodni. W 1984 współinicjator (z Grzegorzem Surdym, Z. Kusykiem i Januszem Szkutnikiem) podziemnego Radia Wolna Polska w Rzeszowie. 1984 – VIII 1990 maszynista żurawia samojezdnego w Krakowskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Maszynami Budownictwa. 1986–88 organizator w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie druku okolicznościowych znaczków poczt podziemnych dla Rzeszowskiego Komitetu Oporu Rolników, Niezależnego Ruchu Ludowego i SW; uczestnik demonstracji rocznicowych i patriotycznych w Krakowie (m.in. 3 V, 31 VIII, 11 XI, 13 XII).

IX 1990 – V 1992 operator sprzętu budowlanego w Przedsiębiorstwie Budowlano-Produkcyjnym Łęgprzem w Krakowie, IV 1992 – 2002 własna działalność gospodarcza, 1994–1995 pracownik serwisu w Dener Sc. w Krakowie. Od 2002 na rencie.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).

9 VII 1982 – 19 I 1984 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW w Krakowie/ DUSW w Krakowie-Nowej Hucie w ramach SOS krypt. Pająk; 1982–1990 rozpracowywany przez Wydz. V/WOG KW MO/WUSW w Rzeszowie w ramach SOR krypt. Poligraf/Ośmiornica.

Ewa Zając, Sławomir Chmura